European Private Company

Przedmiotem niniejszej pracy jest koncepcja wprowadzenia nowej, europejskiej formy prawnej prowadzenia działalności gospodarczej nazwanej Europejską Spółką Prywatną (łac. Societas Privata Europaea – SPE). W celu nakreślenia pełnego obrazu legislacyjnego odniesiono się do swobody przedsiębiorczości, z której wywodzi się idea wspólnego europejskiego rynku, ujednolicania i harmonizacji praw państw członkowskich, działalności orzeczniczej Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, sposobów regulacji europejskiego prawa spółek oraz do już istniejących europejskich form prawnych – Europejskiego Zgrupowania Interesów Gospodarczych (EZIG), Spółki Europejskiej (SE) i Spółdzielni Europejskiej (SCE). Następnie w pracy odniesiono się do głównych celów wprowadzenia rozporządzenia w sprawie SPE: ułatwienia małym i średnim przedsiębiorstwom działania na jednolitym, rynku wewnętrznym Unii Europejskiej. Omówiona została również historia prac nad projektem wraz z przybliżeniem powodów tworzenia kolejnych zarysów regulacji. Największą część pracy stanowi analiza kolejnych projektów rozporządzenia w sprawie statutu SPE. Poddane badaniu zostały: projekt prywatny z 1998 roku, będący dziełem przede wszystkim doktryny francuskiej i niemieckiej, oficjalny wniosek Komisji Europejskiej w sprawie rozporządzenia w sprawie statutu SPE z 25 czerwca 2008 roku, rezolucja Parlamentu Europejskiego wprowadzająca szereg poprawek do wniosku Komisji z dnia 10 marca 2009 roku oraz dalsze zmiany wprowadzane za prezydencji poszczególnych państw członkowskich w Radzie Unii Europejskiej. Analiza byłaby nie pełna bez wniosków i oceny końcowej, która odniosła się do potrzeby wprowadzenia regulacji rozporządzenia SPE, jej oczekiwanej formy, instytucji i rozwiązań zaproponowanych przez doktrynę oraz ustawodawcę europejskiego. Na koniec w niniejszej pracy starano się przybliżyć główne przyczyny niepowodzenia próby stworzenia europejskiej formy spółki kapitałowej z ograniczoną odpowiedzialnością. Przedmiotem krótkich rozważań stała się kwestia partycypacji pracowników w zarządzaniu spółką oraz ochrona kapitału zakładowego, jako główne punkty spornych pomiędzy państwami członkowskimi i przedsiębiorcami, które w dużej mierze zadecydowały o rezygnacji z dalszych prac nad projektem i jego niepowodzeniu.

The issue discussed in this paper covers the concept of introducing a new European legal form of economic activity of the European Private Company (Lat. Societas Privata Europaea - SPE). In order to outline a complete legislative image of the matter, a number of references were made; to the freedom of entrepreneurship, from which the idea of a common European market derives, to the standardization and harmonization of the laws of the Member States, to the judicial activity of the Court of Justice of the European Union, to the methods of regulating European company law, and to the existing European legal forms - European Economic Interest Grouping (EEIG), the European Company (SE) and the European Cooperative Society (SCE). Further in the work, the reference to the main purpose of introducing the regulation on the SPE, namely, to facilitate small and medium-sized enterprises to operate within a uniform internal market of the European Union, was made.The history of the works on the project, along with an approximation of the reasons for creating the outlines of the next adjustment, were also discussed. The biggest part of the paper is the analysis of the future projects of the Regulation on the Statute of the SPE. Several issues were examined; a private project from 1998 – a work conducted mainly with French and German doctrine, the official European Commission's proposal for a Regulation on the Statute of the SPE of the 25th of June 2008, the European Parliament’s resolution, introducing a number of amendments to the Commission’s proposal of the 10th of March 2009, and further changes introduced during the presidency of the various Member States of the Council of the European Union.The analysis would not be complete without a conclusion and a final evaluation, which referred to the need for an adjustment of the SPE’s Regulation, its expected form, its institutions, and the solutions proposed by the doctrine and the European legislator. Finally, this paper seeks to explain the main reasons for the failure of the attempts to create a European kind of Limited Liability Company.The issue of employee’s participation in company’s management, and the protection of the share capital, as the main points of dispute between Member States and entrepreneurs, which largely determined the abandonment of further work on the project and its failure, became the subject of short consideration.