Noblemen of Kraków Voivodeship towards Thirty Years’ War according to “Akta sejmikowe województwa krakowskiego”

Celem pracy jest opisanie stosunku szlachty województwa krakowskiego do wojny trzydziestoletniej w oparciu o „Akta sejmikowe województwa krakowskiego” wydane przez S. Kutrzebę i A. Przybosia.Praca składa się z czterech rozdziałów. Pierwszy z nich streszcza powiązania Rzeczypospolitej z wojną trzydziestoletnią – osobno opisuje działania obu polskich królów panujących w omawianym okresie, Zygmunta III i Władysława IV Wazów oraz innych ośrodków władzy w Rzeczypospolitej. Drugi rozdział stanowi próbę opisu szlachty województwa krakowskiego, jej najpowszechniejszych poglądów i stopnia zainteresowania rożnymi dziedzinami życia publicznego. Najbardziej interesowały szlachtę sprawy najbliższego otoczenia – np. województwa, potem sprawy wewnętrzne Rzeczypospolitej, najmniej zaś polityka międzynarodowa – dopóki nie groziła pokojowi. Trzeci, najobszerniejszy rozdział skupia się na odbiorze przez szlachtę wypraw lisowczyków i innych żołnierzy walczących w wojnie trzydziestoletniej. Sprawa ta budziła największe zainteresowanie szlachty. Ostatni, czwarty rozdział poświęcony jest stosunkowi województwa krakowskiego do zagrożenia granic przez walczące w wojnie armie oraz do tych zagadnień polityki międzynarodowej, na temat których szlachta wypowiadała się na sejmikach. Wśród problemów poruszonych w pracy znajduje się także wpływ magnaterii na postawę sejmików. Sprawa ta łączy się z zagadnieniem stopnia poinformowania szlachty o sytuacji za granicami kraju.

The goal of this study is to describe Kraków Voivodeship noblemen’s attitude towards Thirty Years’ War, basing on the source “Akta sejmikowe województwa krakowskiego” edited by S. Kutrzeba and A. Przyboś.The study consists of four chapters. The first one summarises connections between Polish-Lithuanian State and Thirty Years’ War. It talks about activities of both kings of Poland of this time: Sigismund III and Ladislaus IV Vasa, and few of independent activities of magnates and city of Gdańsk. Second chapter describes noblemen of Kraków Voivodeship and their most common set of beliefs. Noblemen were mostly interested in issues of near territory, e. g. voivodeship, secondly in internal affairs and considered matters of international politics – as long, as they weren’t threatening Commonwealth’s peace. Third and the largest chapter focuses on noblemen’s reception of expeditions of Lisowczycy and other soldiers fighting in Thirty Years’ War of Polish origin. Among all concerns connected with war, this cause caught the most of noblemen’s interest. Last chapter is devoted to the Kraków Voivodeship noblemen attitude towards armies threatening borders of the state and these questions of international politics that they were aware of. The study mentions question of influence of magnates on the sejmiks. This issue is connected with another question – how well were noblemen informed of international situation.