Simple view
Full metadata view
Authors
Statistics
Etyczne zagadnienia związane z analizą efektywności kosztów
Alternative title
Ethical aspects of cost-effectiveness analysis in medicine
Author
Saja Krzysztof
Institution
Interdyscyplinarne Centrum Etyki UJ
Pages
1-21
Keywords in Polish
dystrybucja świadczeń zdrowotnych
ekonomika zdrowia
farmakoekonimika
analiza użyteczności kosztów
analiza maksymalizacji użyteczności
QALY
problemy rachunku skutków
triaż
alokacja ograniczonych zasobów medycznych
Language
Polish
Abstract in Polish
Wszelkie dążenie do ratowania życia i zdrowia osób potrzebujących, oraz ustanowione w tym celu instytucje nieuchronnie napotykają na problem ograniczonych środków i przekraczających je potrzeb. Dotyczy to zarówno interwencji humanitarnych w przypadku katastrofy czy wojny, jak i środków przeznaczonych na walkę z biedą lub ochronę zdrowia i życia w instytucjach medycznych. Każda z tych sytuacji rodzi dwa istotne pytania: po pierwsze, "Jaki jest najbardziej efektywny sposób dystrybuowania ograniczonym zakresem zasobów na tle przekraczających je potrzeb?" oraz, po drugie, "Jaką treść mają etyczne ograniczenia i zasady związane z taką dystrybucją?". Każda instytucja ratująca życie i zdrowie, musi odpowiedzieć na tak postawione pytania, dotyczy to także służby zdrowia, na której poniżej się skupię. Warto jednak zaznaczyć, że rozstrzygnięcia odnoszące się do tej sfery stanowią jedynie uszczegółowienie uniwersalnych rozstrzygnięć i problemów związanych z ekonomiką oraz etyką racjonowania ograniczonych zasobów. W dziedzinie służby zdrowia na pytanie pierwsze odpowiedzi udziela się w ramach ekonomiki zdrowia lub tzw. farmakoekonomiki. Drugie pytanie ma charakter etyczny i wymaga analizy ze względu na takie pojęcia normatywne jak dobre życie czy sprawiedliwa dystrybucja.
| dc.abstract.pl | Wszelkie dążenie do ratowania życia i zdrowia osób potrzebujących, oraz ustanowione w tym celu instytucje nieuchronnie napotykają na problem ograniczonych środków i przekraczających je potrzeb. Dotyczy to zarówno interwencji humanitarnych w przypadku katastrofy czy wojny, jak i środków przeznaczonych na walkę z biedą lub ochronę zdrowia i życia w instytucjach medycznych. Każda z tych sytuacji rodzi dwa istotne pytania: po pierwsze, "Jaki jest najbardziej efektywny sposób dystrybuowania ograniczonym zakresem zasobów na tle przekraczających je potrzeb?" oraz, po drugie, "Jaką treść mają etyczne ograniczenia i zasady związane z taką dystrybucją?". Każda instytucja ratująca życie i zdrowie, musi odpowiedzieć na tak postawione pytania, dotyczy to także służby zdrowia, na której poniżej się skupię. Warto jednak zaznaczyć, że rozstrzygnięcia odnoszące się do tej sfery stanowią jedynie uszczegółowienie uniwersalnych rozstrzygnięć i problemów związanych z ekonomiką oraz etyką racjonowania ograniczonych zasobów. W dziedzinie służby zdrowia na pytanie pierwsze odpowiedzi udziela się w ramach ekonomiki zdrowia lub tzw. farmakoekonomiki. Drugie pytanie ma charakter etyczny i wymaga analizy ze względu na takie pojęcia normatywne jak dobre życie czy sprawiedliwa dystrybucja. | pl |
| dc.contributor.author | Saja, Krzysztof | pl |
| dc.contributor.institution | Interdyscyplinarne Centrum Etyki UJ | pl |
| dc.date.accessioned | 2021-06-07T07:45:54Z | |
| dc.date.available | 2021-06-07T07:45:54Z | |
| dc.date.issued | 2016 | pl |
| dc.date.openaccess | 0 | |
| dc.description.accesstime | w momencie opublikowania | |
| dc.description.physical | 1-21 | pl |
| dc.description.version | ostateczna wersja wydawcy | |
| dc.identifier.doi | 10.26106/m0zn-h835 | pl |
| dc.identifier.uri | https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/272145 | |
| dc.language | pol | pl |
| dc.references | Anscombe G.E.M. (1967), Who is Wronged?, “The Oxford Review” 5, 16-17. | pl |
| dc.references | Bentham J. (1834), Deontology, or The science of morality: in which the harmony and co-incidence of duty and self-interest, virtue and felicity, prudence and benevolence, are explained and exemplified, London-Edinburgh. | pl |
| dc.references | Bentham J. (1958), Wprowadzenie do zasad moralności i prawodawstwa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa. | pl |
| dc.references | Berlin I. (1969), Four essays on liberty, Oxford University Press. | pl |
| dc.references | Brandt R. (1963), Toward a Credible Form of Utilitarianism [w:] Morality and the Language of Conduct, H.N. Castaneda, G. Nakhnikian (red.), 107-43. | pl |
| dc.references | Brandt R. (1979), A Theory of the Good and the Right, Clarendon Press, Oxford. | pl |
| dc.references | Brock D. (2004), Ethical Issues in the Use of Cost Effectiveness Analysis for the Prioritization of Health Resources [w:] Handbook of Bioethics, G. Khushf (red.), “Philosophy and Medicine” 78, Springer Netherlands, 353-380; http://link.springer.com/chapter/10.1007/1-4020-2127-5_16 (dostęp 16.07.2020). | pl |
| dc.references | Broome J. (1984), Selecting people randomly, “Ethics” 95(1), 38-55. | pl |
| dc.references | Czech M. (2006), Farmakoekonomika jako narzędzie zarządzania w gospodarowaniu lekami w Polsce, Instytut Przedsiębiorczości i Samorządności, Warszawa. | pl |
| dc.references | Daniels N. (1988), Am I my parents’ keeper? An essay on justice between the young and the old, Oxford University Press, New York. | pl |
| dc.references | Ewing A.C. (1953), Ethics, English Universities Press, London. | pl |
| dc.references | Foot P. (1981), The Problem of Abortion and the Doctrine of Double Effect [w:] Virtues and vices: and other essays in moral philosophy, University of California Press, Berkeley-Los Angeles, 19-32. | pl |
| dc.references | Galewicz W. (2015a), Kryterium wieku w racjonowaniu zasobów zdrowotnych, INCET, Kraków. | pl |
| dc.references | Galewicz W. (2015b), Kryterium wieku w racjonowaniu zasobów zdrowotnych. Kilka wyjaśnień, Interdyscyplinarne Centrum Etyki UJ, Kraków. | pl |
| dc.references | Hare R.M. (1963), Freedom and Reason, Oxford University Press, Oxford. | pl |
| dc.references | Hare R.M. (2001), Myślenie moralne. Jego płaszczyzny, metody i istota, tłum. J. Margański, Aletheia, Warszawa. | pl |
| dc.references | Harris J. (1987), QALYfying the value of life., “Journal of Medical Ethics” 13(3), 117-123. | pl |
| dc.references | Harsanyi J. (1976), Essays on Ethics, Social Behavior, and Scientific Explanation, D. Reidel Pub. Co., Dordrecht Holland, Boston. | pl |
| dc.references | Harsanyi J. (1977), Rule Utilitarianism and Decision Theory, “Erkenntnis” 11(1), 25-53. | pl |
| dc.references | Hooker B. (2000), Ideal Code, Real World: a Rule-Consequentialist Theory of Morality, Clarendon Press, Oxford. | pl |
| dc.references | Kamm F. (1993), Morality, Mortality. Volume 1: Death and Whom to Save from It, Oxford University Press, Oxford. | pl |
| dc.references | Kymlicka W. (2009), Współczesna filozofia polityczna, tłum. A. Pawelec, Fundacja „Aletheia”, Warszawa. | pl |
| dc.references | Mill J.S. (1959), Utylitaryzm [w:] Utylitaryzm. O wolności, tłum. A. Kurlandzka, PWN, Warszawa, 1-87. | pl |
| dc.references | Nagel T. (1988), War and Massacre [w:] Consequentialism and Its Critics, S. Scheffler (red.), Oxford University Press, 51-73. | pl |
| dc.references | Nord E. (1999), Cost-value analysis in health care: making sense out of QALYs, Cambridge University Press, Cambridge-New York. | pl |
| dc.references | Nord E. et al. (1999), Incorporating societal concerns for fairness in numerical valuations of health programmes, “Health Economics” 8(1), 25-39. | pl |
| dc.references | Parfit D. (1997), Equality and Priority, “Ratio” 10(3), 202-221. | pl |
| dc.references | Parfit D. (2011), On What Matters, T. II, Oxford University Press. | pl |
| dc.references | Railton P.A. (1984), Alienation, consequentialism, and the demands of morality, “Philosophy and Public Affairs” 13(2), 134-171. | pl |
| dc.references | Rawls J. (1994), Teoria sprawiedliwości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. | pl |
| dc.references | Raz J. (1988), The morality of freedom, Oxford University Press. | pl |
| dc.references | Ross W.D. (2007), The right and the good, P. Stratton-Lake (red.), Clarendon Press, Oxford. | pl |
| dc.references | Saja K. (2015), Etyka normatywna. Między konsekwencjalizmem a deontologią, Universitas, Kraków. | pl |
| dc.references | Scanlon T. (1998), What We Owe to Each Other, Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge Mass. | pl |
| dc.references | Sidgwick H. (1907), The Methods of Ethics, Macmillan, London. | pl |
| dc.references | Singer P. (2003), Etyka praktyczna, Ksia̧żka i Wiedza, Warszawa. | pl |
| dc.references | Smart J.J.C. (1973), Outline of a System of Utilitarian Ethics [w:] Utilitarianism for and Against, J. J. C. Smart, B. Williams (red.), University Press, Cambridge, 3-74. | pl |
| dc.references | Spaemann R. (2006), Granice. O etycznym wymiarze działania, tłum. J. Merecki, Oficyna Naukowa, Warszawa. | pl |
| dc.references | Stratton-Lake P. (2007), Introduction [w:] The right and the good, P. Stratton-Lake, (red.), Clarendon Press, Oxford. | pl |
| dc.references | Taurek J.M. (1977), Should the Numbers Count?, “Philosophy & Public Affairs” 6(4), 293-316. | pl |
| dc.references | Thomson J.J. (2002), The Trolley Problem [w:] Deontology, S. Darwall (red.), Wiley-Blackwell, 139-161. | pl |
| dc.references | Williams A. (1997), Intergenerational equity: an exploration of the “fair innings” argument, “Health Economics” 6(2), 117-132. | pl |
| dc.references | Williams B. (1973), A Critique of Utilitarianism [w:] Utilitarianism for and Against, J.J.C. Smart, B. Williams, Cambridge University Press. | pl |
| dc.references | Wood A. (2011), Humanity as End in Itself [w:] Parfit D. (2011), 58-82. | pl |
| dc.references | Word Health Organization (2016), Life expectancy. Data by country, Word Health Organization 2016; http://apps.who.int/gho/data/node.main.688 (dostęp 16.07.2020). | pl |
| dc.rights | Dozwolony użytek utworów chronionych | * |
| dc.rights.licence | Inna otwarta licencja | |
| dc.rights.uri | http://ruj.uj.edu.pl/4dspace/License/copyright/licencja_copyright.pdf | * |
| dc.share.type | otwarte repozytorium | |
| dc.subject.pl | dystrybucja świadczeń zdrowotnych | pl |
| dc.subject.pl | ekonomika zdrowia | pl |
| dc.subject.pl | farmakoekonimika | pl |
| dc.subject.pl | analiza użyteczności kosztów | pl |
| dc.subject.pl | analiza maksymalizacji użyteczności | pl |
| dc.subject.pl | QALY | pl |
| dc.subject.pl | problemy rachunku skutków | pl |
| dc.subject.pl | triaż | pl |
| dc.subject.pl | alokacja ograniczonych zasobów medycznych | pl |
| dc.subtype | ReviewArticle | pl |
| dc.title | Etyczne zagadnienia związane z analizą efektywności kosztów | pl |
| dc.title.alternative | Ethical aspects of cost-effectiveness analysis in medicine | pl |
| dc.type | WorkingPaper | pl |
| dspace.entity.type | Publication |
dc.abstract.plpl
Wszelkie dążenie do ratowania życia i zdrowia osób potrzebujących, oraz ustanowione w tym celu instytucje nieuchronnie napotykają na problem ograniczonych środków i przekraczających je potrzeb. Dotyczy to zarówno interwencji humanitarnych w przypadku katastrofy czy wojny, jak i środków przeznaczonych na walkę z biedą lub ochronę zdrowia i życia w instytucjach medycznych. Każda z tych sytuacji rodzi dwa istotne pytania: po pierwsze, "Jaki jest najbardziej efektywny sposób dystrybuowania ograniczonym zakresem zasobów na tle przekraczających je potrzeb?" oraz, po drugie, "Jaką treść mają etyczne ograniczenia i zasady związane z taką dystrybucją?". Każda instytucja ratująca życie i zdrowie, musi odpowiedzieć na tak postawione pytania, dotyczy to także służby zdrowia, na której poniżej się skupię. Warto jednak zaznaczyć, że rozstrzygnięcia odnoszące się do tej sfery stanowią jedynie uszczegółowienie uniwersalnych rozstrzygnięć i problemów związanych z ekonomiką oraz etyką racjonowania ograniczonych zasobów. W dziedzinie służby zdrowia na pytanie pierwsze odpowiedzi udziela się w ramach ekonomiki zdrowia lub tzw. farmakoekonomiki. Drugie pytanie ma charakter etyczny i wymaga analizy ze względu na takie pojęcia normatywne jak dobre życie czy sprawiedliwa dystrybucja. dc.contributor.authorpl
Saja, Krzysztof dc.contributor.institutionpl
Interdyscyplinarne Centrum Etyki UJ dc.date.accessioned
2021-06-07T07:45:54Z dc.date.available
2021-06-07T07:45:54Z dc.date.issuedpl
2016 dc.date.openaccess
0 dc.description.accesstime
w momencie opublikowania dc.description.physicalpl
1-21 dc.description.version
ostateczna wersja wydawcy dc.identifier.doipl
10.26106/m0zn-h835 dc.identifier.uri
https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/272145 dc.languagepl
pol dc.referencespl
Anscombe G.E.M. (1967), Who is Wronged?, “The Oxford Review” 5, 16-17. dc.referencespl
Bentham J. (1834), Deontology, or The science of morality: in which the harmony and co-incidence of duty and self-interest, virtue and felicity, prudence and benevolence, are explained and exemplified, London-Edinburgh. dc.referencespl
Bentham J. (1958), Wprowadzenie do zasad moralności i prawodawstwa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa. dc.referencespl
Berlin I. (1969), Four essays on liberty, Oxford University Press. dc.referencespl
Brandt R. (1963), Toward a Credible Form of Utilitarianism [w:] Morality and the Language of Conduct, H.N. Castaneda, G. Nakhnikian (red.), 107-43. dc.referencespl
Brandt R. (1979), A Theory of the Good and the Right, Clarendon Press, Oxford. dc.referencespl
Brock D. (2004), Ethical Issues in the Use of Cost Effectiveness Analysis for the Prioritization of Health Resources [w:] Handbook of Bioethics, G. Khushf (red.), “Philosophy and Medicine” 78, Springer Netherlands, 353-380; http://link.springer.com/chapter/10.1007/1-4020-2127-5_16 (dostęp 16.07.2020). dc.referencespl
Broome J. (1984), Selecting people randomly, “Ethics” 95(1), 38-55. dc.referencespl
Czech M. (2006), Farmakoekonomika jako narzędzie zarządzania w gospodarowaniu lekami w Polsce, Instytut Przedsiębiorczości i Samorządności, Warszawa. dc.referencespl
Daniels N. (1988), Am I my parents’ keeper? An essay on justice between the young and the old, Oxford University Press, New York. dc.referencespl
Ewing A.C. (1953), Ethics, English Universities Press, London. dc.referencespl
Foot P. (1981), The Problem of Abortion and the Doctrine of Double Effect [w:] Virtues and vices: and other essays in moral philosophy, University of California Press, Berkeley-Los Angeles, 19-32. dc.referencespl
Galewicz W. (2015a), Kryterium wieku w racjonowaniu zasobów zdrowotnych, INCET, Kraków. dc.referencespl
Galewicz W. (2015b), Kryterium wieku w racjonowaniu zasobów zdrowotnych. Kilka wyjaśnień, Interdyscyplinarne Centrum Etyki UJ, Kraków. dc.referencespl
Hare R.M. (1963), Freedom and Reason, Oxford University Press, Oxford. dc.referencespl
Hare R.M. (2001), Myślenie moralne. Jego płaszczyzny, metody i istota, tłum. J. Margański, Aletheia, Warszawa. dc.referencespl
Harris J. (1987), QALYfying the value of life., “Journal of Medical Ethics” 13(3), 117-123. dc.referencespl
Harsanyi J. (1976), Essays on Ethics, Social Behavior, and Scientific Explanation, D. Reidel Pub. Co., Dordrecht Holland, Boston. dc.referencespl
Harsanyi J. (1977), Rule Utilitarianism and Decision Theory, “Erkenntnis” 11(1), 25-53. dc.referencespl
Hooker B. (2000), Ideal Code, Real World: a Rule-Consequentialist Theory of Morality, Clarendon Press, Oxford. dc.referencespl
Kamm F. (1993), Morality, Mortality. Volume 1: Death and Whom to Save from It, Oxford University Press, Oxford. dc.referencespl
Kymlicka W. (2009), Współczesna filozofia polityczna, tłum. A. Pawelec, Fundacja „Aletheia”, Warszawa. dc.referencespl
Mill J.S. (1959), Utylitaryzm [w:] Utylitaryzm. O wolności, tłum. A. Kurlandzka, PWN, Warszawa, 1-87. dc.referencespl
Nagel T. (1988), War and Massacre [w:] Consequentialism and Its Critics, S. Scheffler (red.), Oxford University Press, 51-73. dc.referencespl
Nord E. (1999), Cost-value analysis in health care: making sense out of QALYs, Cambridge University Press, Cambridge-New York. dc.referencespl
Nord E. et al. (1999), Incorporating societal concerns for fairness in numerical valuations of health programmes, “Health Economics” 8(1), 25-39. dc.referencespl
Parfit D. (1997), Equality and Priority, “Ratio” 10(3), 202-221. dc.referencespl
Parfit D. (2011), On What Matters, T. II, Oxford University Press. dc.referencespl
Railton P.A. (1984), Alienation, consequentialism, and the demands of morality, “Philosophy and Public Affairs” 13(2), 134-171. dc.referencespl
Rawls J. (1994), Teoria sprawiedliwości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. dc.referencespl
Raz J. (1988), The morality of freedom, Oxford University Press. dc.referencespl
Ross W.D. (2007), The right and the good, P. Stratton-Lake (red.), Clarendon Press, Oxford. dc.referencespl
Saja K. (2015), Etyka normatywna. Między konsekwencjalizmem a deontologią, Universitas, Kraków. dc.referencespl
Scanlon T. (1998), What We Owe to Each Other, Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge Mass. dc.referencespl
Sidgwick H. (1907), The Methods of Ethics, Macmillan, London. dc.referencespl
Singer P. (2003), Etyka praktyczna, Ksia̧żka i Wiedza, Warszawa. dc.referencespl
Smart J.J.C. (1973), Outline of a System of Utilitarian Ethics [w:] Utilitarianism for and Against, J. J. C. Smart, B. Williams (red.), University Press, Cambridge, 3-74. dc.referencespl
Spaemann R. (2006), Granice. O etycznym wymiarze działania, tłum. J. Merecki, Oficyna Naukowa, Warszawa. dc.referencespl
Stratton-Lake P. (2007), Introduction [w:] The right and the good, P. Stratton-Lake, (red.), Clarendon Press, Oxford. dc.referencespl
Taurek J.M. (1977), Should the Numbers Count?, “Philosophy & Public Affairs” 6(4), 293-316. dc.referencespl
Thomson J.J. (2002), The Trolley Problem [w:] Deontology, S. Darwall (red.), Wiley-Blackwell, 139-161. dc.referencespl
Williams A. (1997), Intergenerational equity: an exploration of the “fair innings” argument, “Health Economics” 6(2), 117-132. dc.referencespl
Williams B. (1973), A Critique of Utilitarianism [w:] Utilitarianism for and Against, J.J.C. Smart, B. Williams, Cambridge University Press. dc.referencespl
Wood A. (2011), Humanity as End in Itself [w:] Parfit D. (2011), 58-82. dc.referencespl
Word Health Organization (2016), Life expectancy. Data by country, Word Health Organization 2016; http://apps.who.int/gho/data/node.main.688 (dostęp 16.07.2020). dc.rights*
Dozwolony użytek utworów chronionych dc.rights.licence
Inna otwarta licencja dc.rights.uri*
http://ruj.uj.edu.pl/4dspace/License/copyright/licencja_copyright.pdf dc.share.type
otwarte repozytorium dc.subject.plpl
dystrybucja świadczeń zdrowotnych dc.subject.plpl
ekonomika zdrowia dc.subject.plpl
farmakoekonimika dc.subject.plpl
analiza użyteczności kosztów dc.subject.plpl
analiza maksymalizacji użyteczności dc.subject.plpl
QALY dc.subject.plpl
problemy rachunku skutków dc.subject.plpl
triaż dc.subject.plpl
alokacja ograniczonych zasobów medycznych dc.subtypepl
ReviewArticle dc.titlepl
Etyczne zagadnienia związane z analizą efektywności kosztów dc.title.alternativepl
Ethical aspects of cost-effectiveness analysis in medicine dc.typepl
WorkingPaper dspace.entity.type
Publication Affiliations
No affiliation
Saja, Krzysztof
* The migration of download and view statistics prior to the date of April 8, 2024 is in progress.
Views
74
Views per month
Views per city
Ashburn
12
Dublin
9
Gdansk
5
New York
5
Warsaw
5
Gdynia
4
Poznan
4
Wroclaw
3
Clonee
2
Lomé
2
Downloads
saja_etyczne_zagadnienia_2016.pdf
87
Open Access
Loading...
