Figures of Father, author and director in Garbaczewski's theatre – on the basis of "The Odyssey"

The subject of this paper is to examine the figures of father, author and director in Krzysztof Garbaczewski's theatre, on the basis of his performance „Odyssey” from Teatr im. Jana Kochanowskiego in Opole. In the introduction, author examines Garbaczewski's methods of selecting and adapting the texts and director's variable model of cooperation with other artists. Author examines Garbaczewski's approach to the figure of director, understood as the person who establishes the significance of theatre performance, watches over its mental consistency and who is responsible for its content. In the first chapter Żelisławski examines the family structure (with particular emphasis on paternal figures) in Garbaczewski's „Odyssey”, using the notions of Freudian and Lacanian psychoanalysis. He describes figures of the real and imaginary fathers and most of all the figure of the symbolic Father, who in the first part of the presentation functions as a fundamental lack in the scenic reality, while in the second part, is violently trying to embrace the position of ruler of logos and impose his narrative on other characters. In the second chapter, the author carries out the analogy between the overthrow of the Father figure in the performance and treatment of the figure of author in the process of adaptation. Garbaczewski is shaping his scenic language by using questioning procedures, mixing discourses and hindering the viewers perception to avoid being put in the position of authority, who would be similar to the figure of the author. Żelisławski claims that Garbaczewski identifies with the figure of the reader, as understood by Roland Barthes: a place of concentration of different languages ​​and signs, in which a multiplication of meanings takes place, without any reduction and final clarification.

Przedmiotem pracy jest próba analizy funkcjonowania figur ojca, autora i reżysera w teatrze Krzysztofa Garbaczewskiego na przykładzie spektaklu „Odyseja”, zrealizowanego w Teatrze im. Jana Kochanowskiego w Opolu. We wprowadzeniu autor dokonuje analizy doboru tekstów przez reżysera i sposobu ich wystawiania a także zmiennego kształtowania modelu współpracy Garbaczewskiego z innymi artystami. Analizuje jego stosunek do figury reżysera, rozumianej jako osoba ustanawiająca znaczenia spektaklu, czuwająca nad jego myślową spójnością i odpowiedzialna za przekazywane treści. W rozdziale pierwszym wychodzi od analizy struktury rodzinnej (ze szczególnym uwzględnieniem figur ojcowskich) w spektaklu „Odyseja”, stosując pojęcia psychoanalizy Freudowskiej i Lacanowskiej. Opisuje figury ojców realnych, wyobrażeniowych oraz figurę Ojca symbolicznego, który w pierwszej części przedstawienia funkcjonuje jako fundamentalny dla scenicznego świata brak, natomiast w drugiej jako figura ojcowska, próbująca przemocą objąć pozycję władcy logosu i narzucić innym postaciom swoją narracją. W rozdziale drugim autor przeprowadza analogię pomiędzy obalaniem figury Ojca w spektaklu a traktowaniem figury Autora w procesie adaptowania dzieła. Garbaczewski kształtując swój sceniczny język przy użyciu zabiegów podważania, mylenia tropów, mieszania dyskursów i utrudniania percepcji unika zajmowania pozycji autorytetu, który byłby tożsamy z figurą Autora, a identyfikuje się bardziej z figurą czytelnika, jakiego opisał Roland Barthes: miejsca skupienia różnych języków i śladów lektury, w którym następuje mnożenie znaczeń, a nie ich ograniczanie i doprecyzowanie.