Irish architecture as an expression of cultural values

DOI numeru: 10.34616/ajmp.2021.14

Architektura w Irlandii rozwijała się w różnych okresach: od megalitycznych czasów, poprzez starożytność, średniowiecze, aż do czasów współczesnych. Irlandzka architektura zachowała elementy trzech znaczących kultur kwitnących w Irlandii, które Seán Ó Duinn nazywa "trzema strumieniami": megalityczna, celtycka i chrześcijańska kultura. Z celtycką kulturą związany jest termin "celtycka duchowość", która jest wyrażona w: afirmacji życia i stworzenia, harmonii człowieka z przyrodą i kosmosem, a przede wszystkim w boskiej obecności w świecie i życiu człowieka. Autorka artykułu wskazuje również na jej przejawy w irlandzkiej architekturze. Autorka artykułu charakteryzuje wybrane elementy irlandzkiej architektury, wskazując na ich znaczenie, takie jak: ogólnie kolistość, okrąg (jako symbol solarny), kamień, technika korbelowa, okrągła wieża, celtycki krzyż, ludzka głowa, sheela-na-gig. Autorka odwołuje się do źródeł historycznych, archeologicznych oraz literackich, uzupełniając je swoimi własnymi materiałami pozyskanymi w trakcie badań terenowych prowadzonych w Irlandii w latach 1995-2016.

The architecture in Ireland has been developed in various periods: from megalithic times, through antiquity, the Middle Ages, to modern times. Irish architecture has preserved elements of three significant cultures flourishing in Ireland which Seán Ó Duinn calls "three streams": the megalithic, the Celtic and the Christian cultures. With the Celtic culture is connected the term “Celtic spirituality” which is expressed in: affirmation of life and creature, harmony of man with nature and cosmos, and above all in the divine presence in the world and in human life. The author of this article also indicates to its manifestation in Irish architecture. The author of the article characterises selected elements of Irish architecture, pointing to their meaning,like: circularity in general, circle (as a solar symbol), stone, corbel technique, round tower, Celtic cross, human head, sheela-na-gig. The author based her study on historical, archaeological and literary sources, supplemented with her own field works conducted in Ireland in 1995-2016.