STRESZCZENIE. Mniejszość żydowska w Stanach Zjednoczonych wyróżnia się niezwykłą stałością postaw politycznych, konsekwentnie popierając politykę centrolewicową. Pierwszy, wprowadzający rozdział niniejszej pracy przedstawia istotę zagadnienia oraz korzyści jakie płyną z jego badania. Prezentuje też cele pracy oraz jej strukturę. Rozdział drugi podaje konieczne informacje dotyczące kultury i demografii Żydów amerykańskich wraz z zarysem historycznym. Rozdział trzeci zawiera rozważania dotyczące rozpowszechnionych teorii socjologicznych wyjaśniających zachowania polityczne badanej mniejszości. Nie kwestionując wartości przywołanych koncepcji, prezentuje jednakże szereg argumentów na rzecz tezy o ich niezdolności do pełnego i szczegółowego wyjaśnienia anomalii związanych z politycznymi wyborami amerykańskich Żydów. W rozdziale czwartym skrótowo przedstawiono - ze wsparciem analizy korespondencji - w jaki sposób różnice socjologiczne w ramach badanej grupy kształtują postawy polityczne i zachowania jej członków. Rozdział piąty poświęcony został jakościowemu i ilościowemu badaniu geograficznego zróżnicowania poglądów politycznych omawianej mniejszości. Po ogólnej politycznej charakterystyce czterech wspólnot żydowskich - z Nowego Jorku, Los Angeles, Chicago i Miami - następuje analiza porównawcza postaw politycznych i identyfikacji partyjnej Żydów zamieszkujących cztery regiony USA: Północny Wschód, Południe, Zachód oraz Środkowy Zachód. Istotnym novum jest zastosowanie techniki zwanej analizą skupień w kontekście wspomnianych badań międzyregionalnych. Ostatnia część pracy pełni nie tylko rolę podsumowującą; sugeruje również i nakreśla kierunki przyszłych badań w przedstawionej materii.

ABSTRACT. American Jews have earned the reputation of political eccentrics, notoriously occupying the left-of-center position in the political landscape of the United States. The first introductory chapter presents the core of the problem, and the scholarly benefits derived from its study. Further, it presents the research aims of the thesis along with its layout. Chapter 2 supplies a necessary background by highlighting the basic cultural and demographic characteristics of American Jewry and by providing a historical outline. Chapter 3 critiques and compares the most widespread theories that purport to solve the puzzle of Jewish-American politics. Without questioning the considerable value of these approaches, this author nonetheless argues in favour of a sceptical position, one ascertaining the non-existence of a “Holy Grail” theory. Chapter 4 makes use of the correspondence analysis technique in presenting how basic sociological cleavages impact voting patterns and political outlook of the investigated group. Chapter 5 concerns itself with both a qualitative and quantitative inquiry into geographic variation in Jewish-American political attitudes and the basic voting patterns amidst this minority. Thus, a general commentary regarding the character of Jewish-American politics in four places – New York (New York), Los Angeles (California), Chicago (Illinois) and Miami (Florida) – is followed by an attempt to discern how issue-sensitive, partisan identification differs between Jewish sub-populations inhabiting four different regions of the country: Northeast, Midwest, South and West. The novelty of this research lies in the utilisation of cluster analysis in assessing the relations between political issues in sub-samples drawn from different parts of the country. The concluding section, apart from recapitulating, outlines several promising avenues for subsequent sociological research.