Western reflection on the Orient: analysis of the eastern influences on the cultural heritage of Great Britain and Russia in the 18th and 19th century

Na podstawie teorii orientalizmu E. Saida w tej pracy zostały przeanalizowane wpływy Wschodu na kulturę materialną oraz tradycję literacką Wielkiej Brytanii i Rosji. Pokazano również, jaki obraz przyjmował Orient w każdej z tych dwóch kultur, jakie podobne i odmienne cechy były związane ze sposobem reprezentowania Wschodu. W pracy zostały wykorzystane dzieła takich brytyjskich pisarzy jak W. Beckford, T. Moore, D. Byron, S. Coleridge i R. Southey. Orientalizm w literaturze rosyjskiej został przeanalizowany na podstawie twórczego dziedzictwa A.S. Puszkina, A.A. Bestużewa, J.J. Sękowskiego, A.A. Feta, M.J. Lermontowa, D.O. Oznobiszina i W.L. Weliczko. Rezultatem pracy jest porównanie wizerunku Wschodu w kontekście kultury brytyjskiej i rosyjskiej w XVIII i XIX wieku. Badanie dwóch kultur ujawniło także pewne szczególne cechy, charakterystyczne wyłącznie dla brytyjskiego lub tylko rosyjskiego orientalizmu. Rozpatrywanie architektury brytyjskiej i rosyjskiej, stylizacji w projektowaniu, wyrobów rzemieślniczych, sztuk wizualnych, a także dzieł literackich klasyków z obu krajów pomogło zidentyfikować specyfikę sposobu prezentowania Orientu. Przeprowadzona analiza zademonstrowała, że w literaturze i sztuce Wielkiej Brytanii oraz Rosji wspierano pewne idee dotyczące Wschodu. Były one z pewnością wynikiem rozwijającego się dyskursu orientalistycznego, a także fantazji i uprzedzeń wobec dalekiego regionu kulturowego. W pracy stwierdza się, że w świadomości orientalistycznej Wielkiej Brytanii i Rosji Wschód wykreował charakterystyczny symboliczny model rzeczywistości. Wskazywał on nie tylko położenie geograficzne ludów azjatyckich, ale także wyznaczał i klasyfikował je jako „Inne” według pewnych ustalonych parametrów estetycznych. Przeprowadzona analiza również dowodzi, że specyfika brytyjskiego i rosyjskiego orientalizmu wynikała z polityki oraz położenia geograficznego w stosunku do Wschodu. Natomiast sam wizerunek Orientu w sztuce i literaturze XVIII i XIX wieku stał się przedmiotem wielu politycznych oraz ideologicznych modyfikacji.

This work analyzes the influence of the East on material culture and literary tradition of Great Britain and Russia based on E. Said's theory of Orientalism. It also presents the image adopted by the Orient in each of these two cultures as well as what similar and different characteristics were associated with the way of representing the East. The paper analyzes Eastern influences based on the works of such British writers as W. Beckford, T. Moore, D. Byron, S. Coleridge and R. Southey. Orientalism in Russian literature has been analyzed based on creative heritage of A.S. Pushkin, A.A. Bestużew, J.J. Sękowski, A.A. Fet, M.J. Lermontow, D.O. Oznobiszin and W.L. Weliczko. The result of the work is a comparison of the Eastern image in the context of British and Russian culture in the 18th and 19th centuries. The study of two cultures also revealed some specific characteristics appertained only to British or Russian Orientalism. Consideration of British and Russian architecture, design, craft products, visual arts, as well as literary works of classics from both countries helped to identify the specificity of the way in presenting the Orient. The conducted analysis demonstrated that in the literature and art of Great Britain and Russia were actively supported certain ideas concerning the East. They were the result of the growing Orientalist discourse, as well as fantasies and prejudices towards the distant cultural region. The study also states that the East has created a characteristic symbolic model of reality in the orientalist awareness of Great Britain and Russia. This model indicated not only the geographical location of Asian peoples, but also designated and classified them as “Others” according to certain established aesthetic parameters. This analysis also proves that the specifics of British and Russian Orientalism resulted from the policy and geographic location in relation to the East. Consequently, the image of the Orient itself became the subject of many political and ideological modifications in art and literature of the 18th and 19th centuries.