Satan and his acting from the Quran's point of view with paying particular attention to the influence of old arabic, jewish and christian traditions.

Region Bliskiego Wschodu, kolebka trzech wielkich monoteistycznych religii: judaizmu, chrześcijaństwa i islamu, w czasach starożytnych był wypełniony wiarą w istnienie złych duchów i demonicznych sił, które były postrzegane jako sprawcy zła moralnego i fizycznego. To właśnie te dawne semickie duchy i demony stały się podstawą do wykształcenia się idei szatana. Mówiąc o szatanie w islamie, nie sposób pominąć trzech najważniejszych źródeł, jakie miały wpływ na jego ostateczny obraz. Tradycja staroarabska, żydowska i chrześcijańska stanowiły fundament, z którego powstawał obraz muzułmańskiego szatana. Kształtujący się, prawdopodobnie aż do IX wieku, tekst Koranu zawarł idee i przekonania proroka Muhammada, osób z jego otoczenia i tych, którzy mieli udział przy ustalaniu jego redakcji. Wszyscy oni pamiętali o dawnych, staroarabskich wierzeniach i bogatej demonologii, a równocześnie obcowali z monoteistyczną myślą obecną na Półwyspie Arabski. Na przykładzie szatana można dostrzec, o jakie zapożyczenia i oddziaływania chodzi. Głównym celem tej pracy jest rekonstrukcja obrazu szatana, jaki wyłania się z tekstu Koranu oraz wskazanie, iż idea szatan i jego działalność w świetle Koranu nie jest novum, ale konsekwencją kultury staroarabskiej, o której paradoksalnie chciano zapomnieć, oraz wpływów tradycji żydowskiej i chrześcijańskiej. Niniejsza praca została podzielona na 4 rozdziały, które mają stopniowo ukazywać wskazane przeze mnie źródła oddziaływania. Pierwszy rozdział pracy poświęcony jest przede wszystkim informacjom na temat sytuacji religijnej na Półwyspie Arabskim sprzed wystąpienia Muhammada. Okres, o jakim jest mowa, to czas od początku VI wieku naszej ery do momentu objawienia Proroka. Tutaj zostały zawarte wiadomości na temat wierzeń dawnych Arabów, zarówno politeistycznych jak i docierających na Półwysep ideach monoteistycznych. W rozdziale tym usiłuję wskazać, iż w czasie poprzedzającym wystąpienia Proroka na Półwyspie koegzystowały ze sobą grupy politeistów i monoteistów. Rozdział drugi przedstawia dwa scenariusze powstania Koranu. Prezentuje w nim model ortodoksyjny oraz alternatywny. Tutaj także wprowadzone zostały wszystkie terminy związane z szatanem oraz wyjaśniona została ich etymologia i znaczenie. W trzecim rozdziale dokonałam analizy koranicznych wersetów, w których pojawiają się terminy związane z szatanem, na podstawie której staram się wykazać, iż działalność szatana w świetle Koranu jest rezultatem idei, jakie przedostawały się do osób odpowiedzialnych za ostateczny kształt Koranu. Ostatni rozdział poświęcony jest zagadnieniu predestynacji w kontekście wiary w istnienie szatana. Rozdział ten ma dać odpowiedź na pytania: po co istnieje i działa w świecie szatan, skoro część ludzi już odgórnie została potępiona lub wyznaczona do zbawienia?

The Middle East, the birthplace of the three great monotheistic religions: Judaism, Christianity and Islam, in ancient times was full of faith in the existence of evil spirits and demonic forces which were treated as perpetrators of physical and moral evil . These ancient Semitic spirits and demons were a source in development of Satan’s idea. Old Arabic tradition, Judaism and Christianity had a great impact on final image of Muslim Satan. Despite the geographical isolation of the Arabian Peninsula in ancient times it wasn’t a closed enclave. Peninsula residents conducted for intensive trade resulting in exchange of cultural, religious ideas. Ancient Arabia was a transition zone between East and West.The people responsible for the final version of the Quran have encountered with monotheistic thought. So Muslim Satan consist of old arabic tradition and judeo-christian monotheistic attitude. This thesis is divided into four chapters. The first chapter is devoted to primarily information about the religious situation in the Arabian Peninsula before the Muhammad’s revelation . The period which is referred to is the time from the beginning of the sixth century AD until the revelation of the Prophet. Here I have put informations about the beliefs of the ancient Arabs . In this chapter, I am trying to point out that on the Peninsula coexisted groups of polytheists and monotheists .The second chapter presents two scenarios of the formation of the Koran. It presents an orthodox and alternative model . Here has been introduced all the terms associated with Satan.In the third chapter I have examined Koranic verses with Satan , from which I am trying to demonstrate that the activity of Satan in the light of the Quran is the result of earlier ideas existing in pre-muslim Arabia. The last chapter is devoted to the issue of predestination in the light of faith in the existence of Satan. This chapter is trying to answer the questions: why does Satan exist while some people had arbitrarily been condemned or designated to be saved ?