Dialekty wschodniośrodkowoniemieckie i język młodzieżowy na przykładzie piosenek dialektalnych

The East Central German dialects and teenage slang on the basis of dialect songs

Niniejsza praca porusza temat “Dialekty wschodniośrodkowoniemieckie i język młodzieżowy na przykładzie piosenek dialektalnych”. W pierwszym rozdziale zostały przybliżone geneza i historia języka młodzieżowego oraz bardziej szczegółowo przedstawiono jego cechy charakterystyczne. Następnie omówiona została historia badań naukowych w zakresie dialektologii niemieckiej. Wspomniany został tu przebieg badań dialektalnych w różnych okresach - począwszy od średniowiecza, kończąc na czasach współczesnych. W dalszej części rozdziału można znaleźć aktualną historię dialektologii, jej początków po najnowsze osiągnięcia badań w obrębie dialektologii. Trzeci rozdział opowiada o teoretycznych zagadnieniach dotyczących dialektów wschodniośrodkowoniemieckich. W tej części przeanalizowano zarówno genezę tej grupy dialektalnej, jak i zbadano konkretne kryteria, które służą do oddzielenia ich od innych obszarów dialektalnych. Ponadto rozdział ten zawiera opis cech charakterystycznych wybranych gwar wschodniośrodkowoniemieckich, t.j. górnosaksońskiej, rudawskiej, turyńskiej oraz berlińskiej, które pojawiają się w badaniu empirycznym. W kolejnych trzech rozdziałach przedstawiono szczegółowe badanie wyżej wymienionych dialektów na podstawie piosenek dialektalnych. W rozdziale czwartym zostały szczegółowo omówione niektóre piosenki zawierające elementy pochodzące z dialektów górnosaksońskiego, rudawskiego oraz turyńskiego. Następnie przytoczone zostały ich specyficzne cechy z zakresu fonologii, fonetyki, morfologii oraz leksyki wraz z przykładami z piosenek. Rozdział piąty porusza temat dialektu berlińskiego i jego cechy charakterystyczne, które również badane są na podstawie konkretnych piosenek dialektalnych. Cechy te zostały również ukształtowane na podstawie fonologii, fonetyki, morfologii, leksyki oraz składni. W ostatnim rozdziale zostały omówione cechy języka młodzieżowego, które występują w badanych piosenkach dialektalnych. Wykazano, że piosenki zawierające nie tylko elementy dialektalne, ale również posiadające cechy slangu młodzieżowego mogą stanowić ciekawy materiał dydaktyczny, który wykorzystany zostanie do przedstawienia różnorodności dialektów niemieckich.

This master’s thesis deals with the topic “The East Central German dialects and teenage slang on the basis of dialect songs”. In the first chapter the origin and history of the teenage slang is approximated and the single characteristics are presented in detail. This is followed by an insight into the history of research into the field of German dialectology. Here is mentioned the course of dialectal periods of time- from the Middle Ages to the present. In the further part of the chapter one encounters the actual history of dialectology, namely prehistory, the first beginnings and the latest developments in dialect research, which are still used today. The third chapter explains the theoretical foundations of the East Central German dialects. In this part, both the emergence of this dialect group and certain criteria for its differentiation from other dialect areas are examined. In addition, this chapter contains certain peculiarities of the East Central German dialects, i.e. Upper Saxon, Erzgebirge, Thuringian and Berlin dialect, which emerge in the empirical study. In the next three chapters, a detailed study of the above mentioned dialects is presented on the basis of the dialect songs. In the fourth chapter, certain songs based on Upper Saxon, Erzgebirge and Thuringian are examined in detail. After that their specific characteristics in the field of phonology, phonetics, morphology and lexis are mentioned and supported with examples from the songs. The fifth chapter deals with the Berlin dialect and its deviations, which are also examined on the basis of the specific dialect songs. These features are also shaped by phonology, phonetics, morphology, lexis and syntactics. The final chapter examines the characteristics of teenage slang. It has been shown that the examined songs also contain elements of teenage slang. For that reason, the specific teenage slang peculiarities were chosen, which also occur in the dialect songs.

Diese Arbeit behandelt das Thema „Die ostmitteldeutschen Dialekte und die Jugendsprache am Beispiel der Dialektlieder“. Im ersten Kapitel wird die Entstehung und Geschichte der Jugendsprache angenähert und ihre einzelnen Besonderheiten genauer dargestellt. Danach gewährt man einen Einblick in die Geschichte der Forschungen im Bereich der deutschen Dialektologie. Hier wird der Verlauf von dialektalen Studien in verschiedenen Zeitspannen genannt - vom Mittelalter bis in die Gegenwart. Im weiteren Teil des Kapitels stößt man auf die eigentliche Geschichte der Dialektologie, nämlich Vorgeschichte, die ersten Anfänge und neueste Entwicklungen der Dialektforschung. Das dritte Kapitel erzählt von den theoretischen Grundlagen der ostmitteldeutschen Dialekte. In diesem Teil werden sowohl die Entstehung dieser Dialektgruppe als auch bestimmte Kriterien zu ihrer Abgrenzung von anderen Dialekträumen untersucht. Darüber hinaus enthält dieses Kapitel bestimmte Besonderheiten der gewählten ostmitteldeutschen Mundarten, d.h. des Obersächsischen, Erzgebirgischen, Thüringischen und des Berliner Dialekts. In den nächsten drei Kapiteln wird eine ausführliche Untersuchung der oben erwähnten Dialekte anhand der Dialektlieder präsentiert. Im vierten Kapitel werden vier Lieder, die das Obersächsische, Erzgebirgische und Thüringische repräsentieren, untersucht. Dabei werden ihre bestimmten Merkmale im Bereich der Phonologie, Phonetik, Morphologie und Lexik genannt und mit den Beispielen aus den Liedern unterstützt. Im fünften Kapitel befasst man sich mit dem Berliner Dialekt und seinen Abweichungen, die auch anhand von neun Dialektliedern untersucht werden. Diese Merkmale sind auch von der Phonologie, Phonetik, Morphologie, Lexik und auch Syntaktik geprägt. Im letzten Kapitel werden die Merkmale der Jugendsprache unter die Lupe genommen, die in den untersuchten Dialektliedern vorkommen. Es wird argumentiert, warum das gesammelte Material als ein Didaktisierungsvorschlag für die Auseinandersetzung mit der dialektalen Vielfalt des Deutschen betrachtet werden kann.