Temat niniejszej pracy brzmi „Środowiskowe i pedagogiczne uwarunkowania agresji i przemocy w społeczności młodzieży gimnazjalnej”. Praca zawiera sześć rozdziałów. W rozdziale pierwszym przedstawiono obecnie obowiązującą literaturę pedagogiczną i naukową, obejmującą swą tematyką zagadnienia z zakresu agresji i przemocy, rodzajów i form tych zachowań, źródeł ich powstawania oraz ich wpływu na proces dorastania. W rozdziale drugim dokonano scharakteryzowania młodzieży gimnazjalnej w kontekście psychologicznym i społeczno-demograficznym, a także określono zagrożenia występujące w okresie dorastania oraz wskazano problemy wychowawcze charakterystyczne dla tej grupy szkolnej. Rozdział trzeci obejmuje metodologiczne podstawy pracy. Określono w nim cel i przedmiot badań, scharakteryzowano teren badań i badaną grupę. Część rozdziału poświecono postawieniu hipotez, które zweryfikowano w dalszej części pracy. Czwarty i piąty rozdział to dogłębna analiza zgromadzonych materiałów. Czwarty rozdział to przedstawienie sytuacji indywidualnej, społecznej i edukacyjnej uczniów z trzech wybranych placówek szkolnych. Natomiast w piątym rozdziale dokonano analizy i oceny poziomu agresji i przemocy w badanych placówkach poprzez określenie stopnia nasilenia jawnych zachowań agresywnych i zjawiska mobbingu. Ponadto w tym rozdziale, dokonano również analizy poziomu bezpieczeństwa w wybranych szkołach gimnazjalnych na podstawie opinii uczniów.Praca kończy się rozdziałem szóstym obejmującym konkluzje uogólniające oraz postulaty pedagogiczne, wynikające z analizy przeprowadzonych badań.

The topic of this work is “Environmental and educational conditioning of aggression and violence among junior high school students”. This work includes six chapters. The first chapter shows the currently valid pedagogical and scientific literature, including issues of aggression and violence, the types and forms of these behaviors, the sources of their formation and their impact on the process of growing up.The second chapter descdribe the junior high school students in the context of psychological and socio-demographic, as well as identified risks occurring in adolescence and identifies behavioral problems of this group of young people.The third chapter covers the methodological basics. It sets out the purpose and object of study, characterized the area of research and study group. Part of the chapter was devoted to putting the hypotheses, which were verified later in the work.The fourth and fifth chapter is a thorough analysis of the collected materials. The fourth chapter is a presentation of the individual, social and educational situation of the students from the three selected school. The fifth chapter is based on analyzis and assessment of the level of aggression and violence. Also this chapter shows level of safety in selected secondary schools based on student opinion.Whole work ends with general conclusions with and pedagogical recommendations, that resulting from the analysis of the study.