Lobbying in the legislative process in Poland

Celem pracy jest omówienie głównych założeń polskiej ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa oraz zwrócenie szczególnej uwagi na wszelkie jej niedoskonałości i braki powodujące ograniczenie jej znaczenia i implikujące negatywną ocenę jej roli w polskim systemie prawnym.Struktura pracy obejmuje trzy część. Pierwsza poświęcona został zagadnieniom teoretycznym i historycznym. Ukazuje ona lobbing jako zjawisko dotyczące wielu nauk społecznych (historia, politologia, prawo, socjologia, teoria komunikowania), zwracając ponadto uwagę na rolę jaką zjawisko to odgrywa dla prawidłowego funkcjonowania systemu politycznego oraz sygnalizując zagrożenia jakie płynąć mogą z niewłaściwie prowadzonej działalności lobbingowej. W porządku chronologicznym przedstawiono przejawy lobbingu w poszczególnych epokach historycznych oraz omówiono w skróconej formie przejawy regulacji działalności lobbingowej na świecie. Szczególną rolę przypisano przy tym Stanom Zjednoczonym Ameryki, które określić można mianem ojczyzny regulacji lobbingu. W końcowych fragmentach pierwszej części pracy ukazano drogę jaką idea uchwalenia ustawy regulującej lobbing przeszła w historii polskiego życia publicznego w ostatnich dekadach.Część druga przedstawia zasadnicze koncepcje i instytucje implementowane ustawą do polskiego porządku prawnego. Przedstawiony został zakres podmiotowy i przedmiotowy polskiej ustawy, regulacje dotyczące statusu prawnego lobbysty oraz zasady jawności działalności lobbingowej, która jest osią polskiej regulacji. Kolejne rozdziały zawarte w części drugiej opracowania dotyczą rozwiązań prawnych zawartych w ustawie, spośród nich szczególną uwagę poświęca praca, ukonstytuowanym przez ustawę wykazom prac legislacyjnych oraz rejestrowi podmiotów wykonujących zawodową działalność lobbingową. Ważnym wątkiem jest także przedstawienie uregulowań dotyczących instytucji wysłuchania publicznego zawartych w ustawie o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa oraz Regulaminie Sejmu RP. Instytucja ta będąc w istocie elementem konstytucyjnego prawa petycji do organów władzy oraz formą konsultacji społecznych, dość niefortunnie została umiejscowiona w treści aktu regulującego lobbing, przez co jej znaczenie dla procesu legislacyjnego zostało zaburzone poprzez skojarzenie jej z działalnością lobbystyczną, w dalszym ciągu wiązaną przez znaczną część opinii publicznej z działaniami półlegalnymi, podejmowanymi na granicy prawaWażna z punktu widzenia pacy jest także jej finalna część podejmująca próbę oceny efektywności polskiej regulacji, oraz wskazująca główne problemy w sferze stosowania przepisów z zakresu kontroli organów państwa nad działalnością lobbingową. W tej części praca wykorzystując badania przeprowadzone przez ośrodki eksperckie, skupia się na wskazaniu przyczyn i kierunków krytyki polskich rozwiązań, stara się także przedstawić przykłady działań, które poprawić mogłyby jakość stosowanych w Polsce przepisów regulujących lobbing.

The purpose of this master thesis is presentation of main assumptions of the Polish regulation of lobbying. Manifestation of constructive criticism in relation to this act is also one of the author’s intentions.The content is divided into three main elements. First chapter starts with the presentation of the essence of lobbying activities in relation to many social sciences (history, politology, law, socjology, theory of communication) and also reveals the influence of lobbying on the law making process. The chapter expose the process of formation of modern lobbying regulation and presents examples of lobbying laws in different countries. The relevant particle of the first chapter presents origins of the Polish regulation of lobbying.The second chapter deals with the main ideas and institutions provided by the Polish Act on Lobbying in the Legislative Process of July 7 2005. The thesis pays attention especially to the principle of transparency which is the keystone of the Polish regulation, furthermore it also describes the institution of public hearing which was incorporated to the Polish law system by this act.The thesis ends with the very important analysis of functioning of the act in legal and political reality in Poland, included in chapter three. The analysis was built on the base of institutional and non-governmental reports concerning official and informal activities of lobbyists in Poland.In conclusion the author emphasizes disadvantages of Polish Lobbying Act and postulate the deep reform.