Holy Fool and his representation in Russian cinematography on selected examples

Niniejsza praca analizuje postać jurodiwego, ukazując najważniejsze cechy tego fenomenu oraz rolę jaką odgrywał w dawnej Rosji. Wychodząc od etymologii samego słowa i ram czasowych zjawiska tworzy charakterystykę tego specyficznego rodzaju ascezy. Prezentuje ich wygląd, zestaw typowych cech i zachowań oraz ich relacje ze społeczeństwem i stosunki z władzą. Nakreśla także kontekst kulturowy i przybliża wybrane koncepcje z teologii prawosławnej, by ukazać całe tło, które doprowadziło do powstania i popularności jurodstwa. Główną częścią pracy jest zaprezentowanie i przeanalizowanie jak postać jurodiwego jest reinterpretowana we współczesnej kinematografii rosyjskiej. Analizując filmy z różnych gatunków praca kompletuje zestaw cech wspólnych dla wszystkich pojawiających się w nich postaci jurodiwych. Ma to na celu stworzenie korpusu cech niezbędnych by można było mówić o jurodiwym, a w konsekwencji cech, które były kluczowe dla historycznego pierwowzoru. Praca analizuje również powody, dla których twórcy wykorzystują te postacie do propagowania swoich idei, a także, jak zmiany zachodzące w kulturze i społeczeństwie wpływają na to jak filmowy jurodiwy jest kreowany.

This paper is dedicated to the analysis of the Foolishness for Christ, trying to discuss the most important aspects of this phenomenon as well as determinating the role it played in old Russia. Starting with the etymology of the phrase itself, together with establishing the time-frame in which it existed, it allows us to define the characteristics of this special type of asceticism. The paper presents both visual appearance of the Fools for Christ, as well as the set of features and behaviours typical for them, their relations with the society and the figures of authority or ruling power. In order to fully understand the background that enabled the phenomenon to exist and gain popularity in Russia, the author sums up the basic aspects of the Orthodox theology as well as the cultural context that Foolishness for Christ started in. The main part of this paper is devoted to present and examine how the character of the Fool for Christ is reinterpreted in contemporary Russian cinematography. Analysing the various types of movies, the paper gathers a reasonably complete overview on how the typical Fool for Christ is presented, with the main focus on finding the common characteristics. The author tries to establish the fundamental set of features that the Fool for Christ constitutes of, comparing it with the typical characteristics of the historical archetype thereof. The paper tries to help understand why the filmmakers chose to use the Fool for Christ figures to promote their own ideas, as well as how the changes in the contemporary culture and society influence how the archetype is presented in the movies.