Fairy tales themes in Haft paikar. Comperative analysis of selected stories from Haft paikar with magical fairy tales motifs and fragments of The Arabian Nights.

Niniejsza praca koncentruje się wokół jednego z najznakomitszych zabytków perskiej literatury klasycznej – Haft paikar Nezamiego z Gandży. Praca miała na celu wykazanie związków między bajką magiczną a opowiadaniami z Haft paikar, udowadniając jednocześnie, że Nezami tworząc swe dzieło korzystał ze znanych i powszechnych wówczas motywów bajkowych. Do celów pracy sporządzone zostało tłumaczenie z języka perskiego na język polski trzech opowiadań, wchodzących w skład Haft paikar – Opowiadania słowiańskiej księżniczki, Opowiadania chińskiej ksieżniczki i opowiadania indyjskiej ksieżniczki. Pracę rozpoczyna rozdział poświęcony zagadnieniom teoretycznym, wyjaśniona w nim została wykorzystana terminologia. Zawarte w nim zostały także najważniejsze informacje dotyczące Księgi tysiąca i jednej nocy, dzieł Nezamiego i jego krótki życiorys. Każdemu z trzech wybranych opowiadań z Haft paikar poświęcony został jeden rozdział. Wybór tych trzech konkretnych opowieści uzasadnić można cechującą je różnorodnością na poziomie świata przedstawionego. Księżniczki z Haft paikar pochodzą z różnych stron świata co doskonale odzwierciedlają snute przez nie opowieści. Treści wymienionych opowiadań poddane zostały analizie i porównaniu. Do celów porównawczych wykorzystane zostały dwa główne źródła: bajki magiczne pochodzące z różnych zbiorów bajek i Księga tysiąca i jednej nocy. Spośród bajek i opowiadań z Księgi tysiąca i jednej nocy wybrane zostały te, które swą treścią zbliżone są do opowiadań księżniczek z Haft paikar. Porównania zawierają objaśnienie najważniejszych motywów zawartych w opowiadaniach oraz bajkach. W porównaniu opowiadania z czerwonego pawilonu najwięcej uwagi poświęcone zostało kluczowemu motywowi szklanej góry, w opowiadaniu z czarnego pawilonu - symbolice koloru czarnego, a w opowiadaniu z pawilonu sandałowego - motywowi zdrady. Występujące w bajkach i w opowiadaniach księżniczek wątki i ich pochodzenie objaśnione zostały głównie w oparciu o badania Władimira Proppa i Juliana Krzyżanowskiego. Praca kończy się podsumowaniem wniosków, które sporządzone zostały pod koniec każdego z rozdziałów.

My thesis is focused on one of the most excellent masterpieces of Persian classic literature - Haft paikar, by Nezāmi Ganjavi. The purpose of the thesis was to show connection between folk literature and stories from Haft paikar, proving at the same time, that Nezāmi based his work on the motives of the well known at those times fairy tales. For needs of the thesis following stories from Haft paikar were translated from Persian to Polish: Stories of Slavic Princess, Stories of Chinese Princess and Stories of Indian Princess. Chamse is often chosen the object of research by the scientists involved in Persian literature. In addition to general studies on the content and construction works, a number of articles were written which carefully analyzed the various aspects associated with this creation. This work takes an unexplored range of topics, combined with one another and indicates a common origin, and analyzes three stories from Haft paikar, fragments of Arabian Nights and selected tales.The work is divided into four main chapters. The first chapter has theoretical character and explains terminology used in the following chapters. It also includes information about Arabian Nights, Haft paikar and other Nezamis’ works and his short biography. Then, in each chapter one of the stories from Haft paikar is being discussed. The selection of exactly those three has been motivated by the differentiation of their subject-matters. The Princesses from Haft paikar come from different regions of the world, what is reflected in the stories told by them. The content of every story was analyzed and compared. To this end, two main sources were used: folk and fairy tales taken from various collections of fairy tales and Arabian Nights. From among Arabian Nights stories those were chosen, whose content is similar to the princesses’ stories from Haft paikar. In each analysis the most relevant motives of the stories and fairy tales were explained. Comparing the story of the red pavilion, the most attention was given to the main motive of glass mountain, in the story of black pavilion the motive of black colour and finally, in the story of sandal pavilion the motive of betrayal was analyzed in details. The analyses were based partly on Wladimir Propp’s and Julian Krzyżanowski’s research. Finally, in the very last part of the thesis the conclusions drawn from every chapter have been summarized.