Reformatory rulings in appellate proceedings. Analysis in the light of the amendments to the Polish Criminal Procedure Code.

Praca niniejsza za punkt wyjścia przyjęła analizę różnych modeli postępowania odwoławczego. W pierwszej kolejności przedstawiono wyodrębniane abstrakcyjnie modele apelacyjny, kasacyjny oraz rewizyjny. Na tym tle dokonano analizy porównawczej modeli występujących w systemach prawnych Niemiec, Rosji i Francji. Na końcu rozważań modelowych przedstawiono analizę ewolucji modelu postępowania odwoławczego w Polsce.Na podstawie rozważań modelowych, podjęto próbę wyodrębnienia elementów wpływających na reformatoryjny charakter postępowania odwoławczego oraz dokonano charakterystyki owych elementów. Wskazano, iż na etapie kształtowania postępowania odwoławczego przez ustawodawcę, o reformatoryjnym charakterze tego postępowania decyduje współwystępowanie odpowiednich warunków orzekania reformatoryjnego oraz środków kształtowania zakresu reformatoryjności.W nawiązaniu do rozważań abstrakcyjnych dokonano analizy przepisów obowiązującego Kodeksu postępowania karnego (k.p.k.) w jego brzmieniu zarówno przed jak i po wejściu w życie nowelizacji. Stwierdzono, iż na skutek wejścia w życie nowelizacji, w większym stopniu uwzględnione będą w modelu postępowania odwoławczego warunki orzekania reformatoryjnego. W szczególności w szerszym zakresie sąd odwoławczy będzie mógł prowadzić postępowanie dowodowe oraz czynić własne ustalenia faktyczne. Zastrzeżono jednocześnie, iż zwiększenie możliwości sądu w tak oznaczonym zakresie w dużej mierze może zostać uzależnione od aktywności uczestniczących w postępowaniu odwoławczym stron.W odniesieniu do środków orzekania reformatoryjnego, wskazano, iż sąd odwoławczy, zarówno na gruncie k.p.k. w brzmieniu dotychczasowym jak i obowiązującym po wejściu w życie nowelizacji k.p.k., ma obowiązek wydania orzeczenia reformatoryjnego, jeżeli pozwalają na to warunki orzekania reformatoryjnego. Konsekwentnie przyjęto, iż na skutek nowelizacji sąd odwoławczy częściej niż dotychczas będzie obowiązany orzec reformatoryjnie, o ile strony postępowania wykażą się odpowiednią aktywnością i zaangażowaniem. Jednocześnie zwrócono uwagę, iż w drodze nowelizacji zredukowano liczbę unormowań, które zakazywałyby wydania orzeczenia reformatoryjnego.W konkluzji potwierdzono, iż nowelizacja doprowadzi do rozszerzenia zakresu orzekania reformatoryjnego przez sąd odwoławczy. Jednocześnie zastrzeżono, iż możliwość orzekania reformatoryjnego w większym niż dotychczas stopniu uzależniona będzie od aktywności i zaangażowania stron. W konsekwencji, jako zasadniczy skutek nowelizacji w analizowanym zakresie wskazano fakt, iż na gruncie znowelizowanego k.p.k., zwiększona zostanie możliwość dochodzenia przez strony ostatecznego rozstrzygnięcia sprawy na etapie postępowania odwoławczego.

The paper at hand is started with the analysis of various models of appellate proceedings. At first, there are presented the abstract models- Cassation based, Appelation based and Revision based. Then, there are compared models implemented in legal systems of Germany, Russia and France. Finally the evolution of Polish appelate procedings is presented.On the basis of the model analysis, an attempt is made to name and characterise those elements, which influence the reformatory character of appelate procedings. It is indicated, that from the legislative perspective, the reformatory charracter of appellate procedings is determined by balancing the conditions of reformatory ruling and the means of defining the scope of reformatory ruling. In accordance with the abstract considerations, there is conducted the analysis of the provisions of polish criminal procedure code (c.p.c.) in their version before and after entering into force by the amendments. It is stated, that as a result of the amendments, the conditions of reformatory ruling will be provided to a greater extent. In particular, the appelate court will be allowed to conduct evidentiary proceedings in a wider scope and make its own factual findings more often. It is restricted however, that these possibilities for the court, will depend to a greater extent on the activity of the parties.As to the matter of the means of defining the scope of reformatory ruling, it is indicated, that both on the grounds of the c.p.c in its present and amended version, the court has a duty to rule in a reformatory manner as long as the conditions for such a ruling are met. Therefore it is assumed, that as a result of the amendments, the appellate court will be more often obliged to rule in a reformatory manner, provided that parties are sufficiently active and involved. Moreover it is noted that as a result of amendments, the limitations as to the reformatory rulings will be reduced.In a conclusion it is reaffirmed that the amendments will result in the extension of the possibilities for the court to rule in a reformatory manner. However, it is restricted, that the possibility to rule in a reformatory manner will depend in a greater extent on the parties' activity and involvement. Therefore, the strengthening parties' right to pursue final resolution of their case in appelate procedings is named the most important result of the amendments in the discussed aspect.