Udomowienie jako przeważająca metoda tłumaczeniowa odniesień kulturowych w filmach Toy Story

Niniejsza praca przedstawia analizę aspektów kulturowych w filmach Toy Story oraz ich tłumaczeniach na język polski. Ma na celu udowodnienie, że główną metodą użytą przez polskich tłumaczy jest tu udomowienie. Pierwszy rozdział omawia zależność między kulturą a językiem, a także główne zagadnienia dotyczące udomowienia i egzotyzacji w tłumaczeniu. Opisuje również metody tłumaczenia odniesień kulturowych i aluzji. Drugi rozdział zawiera opis tłumaczenia audiowizualnego oraz procesu powstawania dubbingu, jego zalety i wady, a także jego znaczenie w polskiej kulturze.Trzeci rozdział skupia się na analizie przykładów odniesień kulturowych w filmach Toy Story i ich polskich odpowiednikach. W oryginale i tłumaczeniu przedstawia imiona postaci, odniesienia edukacyjne, nazwy miejsc i nazwy przyrodnicze, jednostki miary, nawiązania do literatury, filmów i programów telewizyjnych, celebrytów i innych znanych osób oraz wyrażenia idiomatyczne. Praca potwierdza, że filmy z dubbingiem są w Polsce w ogromnej mierze poddane metodzie udomowienia, a także omawia, które z poszczególnych procedur tłumaczeniowych mogą okazać się przydatne w przekładzie mającym na celu udomowienie produkcji.

The present thesis focuses on culture-specific references in Toy Story films and their representation in the Polish language. Its aim is to prove that domestication is the main translation method used in the rendition of the productions.The first chapter discusses the relationship between culture and language, as well as the qualities of domestication and foreignization methods of translation. It also encompasses particular methods of rendering culture-specific references and allusions. In the second chapter, premises of audiovisual translation are given and the process of dubbing is delineated, its advantages and disadvantages enumerated. The condition of dubbing in Poland is discussed.The third chapter comprises examples of culture specific references in Toy Story films and their Polish translation. It compares the original and rendered versions of characters’ names, educational references, place names and ecology, units of measure, pastimes, food and drink, books, films and TV programmes, celebrities and personalities, and idiomatic expressions. The thesis supports the notion that dubbed productions in Poland, which are mainly created for children, are domesticated to a great extent. It discusses which translation methods and procedures are useful in creating a domesticated rendition.