Activity and forms of pupils activation during Polish language education in primary school

Tytuł niniejszej pracy brzmi następująco: „Aktywność i formy aktywizacji uczniów na lekcjach języka polskiego w szkole podstawowej”. Celem rozprawy jest charakterystyka działalności Johna Deweya i zwolenników szkoły opartej na działaniu, ukazanie idei oraz teorii aktywizacji uczniów w procesie kształcenia, zaprezentowanie korzyści oraz wpływu jaki metody aktywizujące wywierają na proces nauczania-uczenia się, przedstawienie i charakterystyka różnych metod aktywizujących uczniów, a także analiza badań dotyczących stosunku uczniów do sposobów aktywizacji i częstotliwości ich stosowania na lekcjach języka polskiego w szkole podstawowej. Praca składa się z części teoretycznej oraz badawczej. Główny moduł zawiera cztery części. Rozdział pierwszy to charakterystyka szkoły progresywistycznej i porównanie jej z teorią szkoły tradycyjnej, a także opis idei filozoficznych Johna Deweya, które stały się źródłem dla powstania szkoły Nowego Wychowania. Do tych poglądów należą: progresywizm pedagogiczny, pragmatyzm, instrumentalizm oraz sposób postrzegania szkoły w ujęciu teorii społecznej. W kolejnym rozdziale wyjaśnione zostały podstawowe pojęcia związane z aktywnością i aktywizacją uczniów w procesie kształcenia, które zobrazowane zostały przykładami badań pedagogiczno-psychologicznych różnych dydaktyków. Objaśnienia te zostały dopełnione charakterystyką systemu wszechstronnego aktywizowania uczniów. Rozdział trzeci zawiera przede wszystkim opis aktywizujących sposobów pracy z uczniami na lekcjach języka polskiego, wpływ tychże sposobów na proces kształcenia, a także zestawienie najważniejszych elementów wspierających aktywność wychowanków (w tym: organizacja przestrzeni klasowej, wzbudzanie zainteresowania uczniów oraz wspomaganie aktywności wychowanków). Ostatni rozdział części teoretycznej stanowi zbiór problemów związanych z aktywnym nauczaniem i uczeniem się. Do napisania części teoretycznej wykorzystana została literatura fachowa, składająca się z 48 pozycji, dotycząca szeroko pojętego działu dydaktyki, a szerzej pedagogiczno-psychologiczna oraz metodologiczna.W części badawczej zamieszczona została charakterystyka metodologii badawczej, w tym określenie celu, problemów i przedmiotu badań, a także opis i analiza badań własnych wraz z uwzględnieniem wniosków końcowych. Metodą badawczą zastosowaną na potrzeby pracy był kwestionariusz ankietowy składający się z 17 pytań. Odpowiedzi respondentów zostały zaprezentowane zarówno w formie opisowej, jak również za pomocą tabeli i wykresów. W badaniu wzięło udział 143 ankietowanych z dwóch różnych szkół podstawowych. Wyniki ankiet ukazują w jakim stopniu, na lekcjach języka polskiego w szkole podstawowej, realizowany jest proces aktywizacji uczniów oraz jak często uczniowie aktywnie uczestniczą w lekcji języka polskiego, a także jaki jest stosunek uczniów do przedmiotu jakim jest język polski i jakie korzyści, według ankietowanych, wynikają ze stosowania aktywizujących metod nauczania-uczenia się. Ostatni element pracy stanowią trzy projekty działań dydaktycznych uwzględniających aktywizowanie uczniów, a więc włączenie teoretycznych podstaw w działania praktyczne. Wśród nich znajdują się propozycje pracy uczniów na podstawie lektur szkolnych („Latarnik” H. Sienkiewicza, „Na wieży Babel” W. Szymborskiej oraz projekt związany z cyklem lekcji na temat mitologii).Całość pracy oparta jest na założeniu (hipotezie badawczej), iż metody aktywizujące stanowią najbardziej efektywny sposób nauczania, a ich stosowanie rozwija i zaspokaja społeczne, poznawcze, intelektualne, emocjonalne oraz twórcze potrzeby uczniów, a także wzmacnia relacje nauczyciel-uczeń oraz uczeń-uczeń, i przynosi obopólne korzyści.

The title of this work reads as follows: “Activity and forms of pupils activation during Polish language education in primary school”. The purpose of the dissertation is to characterize the activities of John Dewey and supporters of an action-based school, to show the idea and theory of student activation in the learning process, to present the benefits and impact of activating methods on the teaching-learning process, to present and characterize various methods of activating students, as well as to analyze research on students' attitudes to activation methods and their frequency of use in Polish language lessons in primary school.The work consists of a theoretical and research part. The main module contains four parts. The first chapter is a description of a progressive school and its comparison with the theory of a traditional school, as well as a description of John Dewey's philosophical ideas that became the source for the creation of the school of New Education. These views include: pedagogical progressivism, pragmatism, instrumentalism and the way school is perceived in terms of social theory. The next chapter explains the basic concepts related to the activity and activation of pupils in the education process, which were illustrated by examples of pedagogical and psychological research of various didactics. These explanations were completed with the characteristics of the system of comprehensive pupils activation. The third chapter contains, above all, a description of activating ways of working with pupils in Polish language lessons, the impact of these methods on the learning process, as well as a list of the most important elements supporting the activity of pupils (including organization of class space, arousing interest of pupils and supporting the activity of pupils). The last chapter of the theoretical part is a set of problems related to active teaching and learning. Professional literature was used to write the theoretical part, consisting of 48 literary items or online sources, which are dealing with the broadly understood didactic department, and more broadly pedagogical-psychological and methodological.The research part contains the characteristics of the research methodology, including the purpose, problems and subject of the research, as well as the description and analysis of own research together with the final conclusions. The research method used for the purposes of the work was a questionnaire consisting of 17 questions. Responses of the respondents were presented both in a descriptive form, as well as using tables and charts. The survey involved 143 respondents from two different primary schools. The survey results show to what extent, during the Polish language lessons in primary school, the process of pupils activation is carried out and how often pupils actively participate in the Polish language lesson, as well as what is the attitude of pupils to the subject which is Polish and what benefits, according to the respondents, arise from the use of activating teaching-learning methods.The last element of the work are three projects of didactic activities taking into account the activation of pupils, and thus including theoretical basics in practical activities. Among them are suggestions of pupils’ work based on school readings ("Lighter" by H. Sienkiewicz, "On the Tower of Babel" by W. Szymborska and a project related to a series of lessons on mythology).The whole work is based on the assumption (research hypothesis) that activating methods are the most effective way of teaching, and their use develops and satisfies the social, cognitive, intellectual, emotional and creative needs of students, and strengthens teacher-pupil and pupil-pupil relationships, and brings mutual benefits.