Myth about the rape of Helen at the end of Antiquity. Comparative reading of Dracontius's and Collouthos's epyllia.

Celem mojej pracy jest udowodnienie, że w epoce późnego antyku znane mity inspirowały poetów w bardzo różny sposób. Zostały niejako odkryte i zrozumiane na nowo, a poszczególni twórcy wysnuwali z nich różnorodne wnioski i morały. Różnice w odczytywaniu historii mitologicznych wykazuję na podstawie utworów Drakoncjusza i Kolluthusa traktujących o tej samej tematyce (porwanie Heleny i przyczyny wojny trojańskiej), lecz ukazujących ją w zupełnie różny sposób. Zastanawiam się, skąd mogły wynikać tak wielkie różnice, wspomniani poeci byli bowiem sobie współcześni, żyli jednak w innych regionach, wychowali się w innej kulturze, religii i języku. Dlatego zarysowuję sytuację historyczną Kartaginy, miasta Drakoncjusza oraz egipskiej Tebaidy, miejsca pochodzenia Kolluthusa, na przełomie V i VI wieku. Skupiam się ponadto na kulturze, w jakiej żyli i tworzyli poeci oraz na cechach nie tylko ich twórczości, lecz także ogólnej charakterystyce literatury późnego antyku.Zwracam również uwagę na najważniejsze właściwości greckiego i rzymskiego epyllionu, co pozwala lepiej zrozumieć interpretowane utwory, poetyka gatunku wyznacza bowiem ich charakter i sposób ujęcia tematu. Tym samym udowadniam, że obaj poeci znacząco odbiegali od tradycji i nie byli do końca wierni wymaganiom stawianym przez gatunek, w jakim tworzyli. Jeden z rozdziałów poświęcam na omówienie historii mitologicznych, które w swych dziełach wykorzystują Drakoncjusz i Kolluthus, abym potem wykazać różnice w ich interpretacji na przestrzeni wieków. Dwa rozdziały zawierają szczegółowe analizy obu utworów, w których wskazuję na ich odniesienia do wcześniejszych poetów oraz wyjaśniam metafory i passusy trudne w interpretacji. Ostatni rozdział zawiera omówienie obu epyllionów, podsumowanie wszelkich wniosków, wykazanie podobieństw między utworami i przede wszystkim różnic – nie tylko na poziomie doboru opisywanych wydarzeń, lecz także ich interpretacji przez poetów. Do pracy dołączam również własne tłumaczenia omawianych utworów Drakoncjusza i Kolluthusa, w których zależało mi głównie na wierności oryginałowi i dosłownym przekładzie, a także na poetyckim brzmieniu.

The main aim of my work is to prove that poets of the late antique period were inspired by well-known myths in a very different way. In a certain manner these myths were re-discovered and understood in a new way and each poet focused on different conclusions and morals. Demonstrating differences in the understanding of mythological stories I base on the poems by Dracontius and Colluthus who wrote about the same topics (the rape of Helen and the cause of the Trojan War) but they chosed various ways of presenting it. I try to find what caused such a big difference, because these poets were contemporary, but lived in different countries, grew up in different cultures, religion and language. For this reason I describe the historical background of the life in Carthage, the city of Dracontius and in Thebaid in Egypt, the homeland of Collouthos, at the turn of 5th and 6th centuries. Moreover, I present the cultural life in their countries and demonstrate features of their poetry, focusing also on general characteristics of late antique literature. I also present the most important features of Greek and Roman epyllion, which allows a better understanding of poems, because the genre determines character and treatment of the subject. Thereby I prove that both poets differ significantly from tradition and they did not follow the requirements of the genre. In the next chapter I review mythological stories exploited later by Dracontius and Collouthus to show differences in their interpretation over the centuries. In the two chapters including a detailed analysis of both poems I demonstrate their dependence upon older literature and I explain metaphors and passages difficult to interpret. The last chapter includes a review of both poems, a summary of all my conclusions, an examination of similarities and especially differences between both epyllia - not only on the events which the poets chose to describe, but on their interpretation too. As an appendix to my work I add my own translations of the poems of Dracontius and Collouthos in which I aim in particular at maintaining, whenever possible, both the literal sense and the poetic tone of the original.