Silent settlement of the case in administrative proceedings

Instytucja milczącego załatwienia sprawy to zagadnienie o doniosłym znaczeniu prawnym i praktycznym dla stron postępowania administracyjnego. Problematyka milczenia administracji publicznej uregulowana w sposób bardzo zróżnicowany w państwach członkowskich Unii Europejskiej, wciąż wzbudza wiele polemicznych dyskusji naukowych, zwłaszcza w zakresie jej klasyfikacji w ramach prawnych form działania organów administracji publicznej. W niniejszej pracy postaram się przybliżyć temat owej instytucji, koncentrując swoją uwagę na najważniejszych kwestiach z nią związanych, a także omówię przykłady jej stosowania w praktyce. W pierwszym rozdziale opisana została konstrukcja prawna instytucji milczenia administracji publicznej jako prawnej formy jej działania, która znajduje zastosowanie w przypadkach wyraźnie określonych przez przepisy prawa i sprowadza się do wywołania określonego skutku prawnego, co do zasady pozytywnego dla podmiotu administrowanego. W rozdziale drugim niniejszej pracy omówiona została kwestia terminu milczącego załatwienia sprawy. Istotą milczącego załatwienia sprawy jest powstanie fikcji wydania decyzji, której rozstrzygnięcie odpowiada treści żądania strony, po upływie terminu miesiąca od jego złożenia. Termin ma więc fundamentalne znaczenie w przedmiotowej instytucji. Kolejny rozdział obejmuje rozważania na temat zaświadczenia o milczącym załatwieniu sprawy. Zaświadczenie jako czynność materialno-techniczna, z której dokonaniem nie wiąże się powstanie skutku prawnego w materialnoprawnej sferze jej adresata, nie podlega zaskarżeniu do sądu administracyjnego. Istotne jest to, że w przypadku milczącego załatwienia sprawy, nadanie zaświadczeniu formy postanowienia, na które służy zażalenie, powoduje, że podlega ono kontroli sądowoadministracyjnej. Na szczególną uwagę zasługuje problem, czy instytucja milczącego załatwienia sprawy w niektórych przypadkach nie ogranicza ochrony administrowanych, w stosunku do których milczenie organu wywołuje skutki prawne, bądź interesów osób trzecich, których sytuacji prawnej dotyczą skutki milczenia. Powyższe zagadnienie zostało omówione w rozdziale czwartym, poświęconym tematyce środków zaskarżenia milczącego załatwienia sprawy. Milczące załatwienie sprawy nie podlega kontroli sądów administracyjnych na zasadach ogólnych. Sądowa kontrola milczącego załatwienia sprawy będzie następowała w trybach nadzwyczajnych. Rozdział piaty niniejszej pracy opisuje kwestię postępowania wznowieniowego w sprawie załatwionej milcząco. Ostatnie dwa rozdziały poświęcone zostały tematyce stosowania instytucji milczącego załatwienia sprawy na przykładzie prawa budowlanego, jak również opisana została instytucja milczącej zgody jako formy podejmowania rozstrzygnięcia stosowanej także w przepisach prawa Unii Europejskiej. Próba identyfikacji tej instytucji w przepisach Unii Europejskiej, a także określenia jej istoty i przypadków, w których jest stosowana, jest podstawą do sformułowania wniosku, że instytucja ta jest w szczególności wykorzystywana w przypadkach kooperacji.

The institution of silent settlement of the matter is a matter of momentous legal and practical importance for the parties to the administrative procedure. The issue of silence of public administration, regulated in a very diverse way in the Member States of the European Union, still raises many polemical scientific discussions, especially regarding its classification within the legal forms of public administration bodies. In this paper, I will try to bring the subject of this institution closer, focusing my attention on the most important issues related to it, and I will discuss examples of its practical application. The first chapter describes the legal structure of the institution of silence of public administration as the legal form of its operation, which is applicable in cases clearly defined by law and boils down to a specific legal effect, which is generally positive for the administered entity. In the second chapter of this work, the issue of the deadline for silent settlement of the case is discussed. The essence of the silent settlement of the case is the emergence of a fiction to issue a decision, the resolution of which corresponds to the content of the party's request, after the expiry of the month period from its submission. The term is therefore of fundamental importance in the institution. The next chapter includes considerations on the certificate of silent settlement. A certificate as a material and technical activity, which does not involve the creation of a legal effect in the substantive sphere of its addressee, may not be appealed to the administrative court. It is important that, in the event of a silent settlement of the case, giving the certificate the form of the order against which the complaint is filed means that it is subject to administrative and judicial review. Particularly noteworthy is the problem of whether the institution of silent settlement does not, in some cases, limit the protection of administrators in relation to whom the silence of the authority produces legal effects or the interests of third parties whose legal situation is affected by the effects of silence. The above issue was discussed in the fourth chapter, devoted to the subject of the means of appealing against the tacit settlement. Silent settlement of the case is not subject to review by administrative courts on general principles. Court control of the silent settlement of the case will take place in extraordinary procedures. Chapter five of this work describes the issue of resumption proceedings in a silent settlement. The last two chapters were devoted to the subject of applying the institution of tacit settlement of the case on the example of construction law, as well as the institution of tacit consent as a form of making decisions also used in the provisions of European Union law. An attempt to identify this institution in European Union regulations, as well as to determine its essence and cases in which it is used, is the basis for the conclusion that this institution is particularly used in cases of cooperation.