Syntactic ambiguity; do we reflectively perceive both meanings of chosen types of ambiguities?

The research problem presented in this work concerns syntactic ambiguity in Polish language, in particular, grammatical ambiguity with identical nominative and accusative and ‘subject or object’ ambiguity. The study involved 240 students of the Faculty of Management and Social Communication of the Jagiellonian University. The average age was 22 years, most of the students were women (76%). The study was conducted using the laboratorial experiment. The statistical analysis showed that students significantly more frequently perceive and remember only one meaning of grammatical ambiguity with identical nominative and accusative. They interpret people at the beginning of the sentence as its subject and people at the end as its object. Similar results were obtained for ‘subject or object’ ambiguity. Most of the students remembered only one meaning and interpreted the person in the sentence as its subject. The results of the experiment were further analyzed and interpreted as showing that in case of both types of ambiguities, the majority of the students were unaware of the ambiguity of the sentences and perceived only one meaning.

Badania prowadzone w ramach tej pracy dotyczą wieloznaczności syntaktycznej w języku polskim, a dokładniej przetwarzania i zapamiętywania wieloznaczności gramatycznej z identycznością mianownika i biernika oraz wieloznaczności typu „podmiot czy dopełnienie”. W badaniu wzięło udział 240 studentów Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Średnia wieku wynosiła 22 lata, a większość badanych stanowiły kobiety (76%). Zastosowanym narzędziem badawczym był eksperyment laboratoryjny. Analiza statystyczna wykazała, iż studenci istotnie częściej dostrzegają i zapamiętują wyłącznie jedno znaczenie wieloznaczności gramatycznej z identycznością mianownika i biernika. Interpretują osoby, występujące na początku zdania, jako jego podmiot, a osoby na jego końcu, jako dopełnienie. Podobne wyniki uzyskano dla wieloznaczności typu „podmiot czy dopełnienie”. Większość studentów zapamiętała wyłącznie jedno znaczenie, interpretując osobę w zdaniu, jako jego podmiot. Dalsza analiza i interpretacja wyników eksperymentu pokazała, iż w przypadku obu rodzajów wieloznaczności, większość studentów nie była świadoma wieloznaczności zdań, odczytując wyłącznie jedno ich znaczenie.