Main problems connected with preservation of postgerman communities of Evangelical Church of the Augsburg Confession and Helvetian Confession in cracow district during II Polish Republic

Praca omawia kwestie związane z obiektami niegdyś należącymi do parafii Kościoła Ewangelickiego Augsburskiego i Helweckiego Wyznania. Parafie, których większość zborowników była narodowości niemieckiej, opustoszały po II Wojnie Światowej. W pierwszej części pracy przedstawiam genezę powstania organizacji kościoła, wszystkie akty prawne powołujące go do istnienia a także mające wpływ na jego wewnętrzną organizację i zmiany jakim podlegał przez ponad 150 lat istnienia. Z historycznego punktu widzenia wymieniam jakie czynniki wywoływały takie zmiany, oraz w jaki sposób rzutowały one na jego charakterystykę, oraz unikatowość pośród siedmiu istniejących kościołów protestanckich w czasach dwudziestolecia międzywojennego. W części drugiej skupiam się już na najważniejszej części pracy, czyli na samych pozostałych świadectwach dawnej obecności ewangelików- niemców na terenie województwa krakowskiego w jego granicach z lat 1918-1939. Referuję problemy jakie pojawiają się przy badaniu zróżnicowanego dziedzictwa, jakimi są kościoły, cmentarze, szkoły oraz plebanie, znajdujące się w różnych miejscowościach, takich jak Czermin, Sarnów, Gawłów, Majkowice, Stadła, Gołkowice Dolne, Nowy Sącz i Strzeszyce. Odnośnie obiektów świeckich podstawowymi zagadnieniami są daty ich powstania, pierwotni właściciele (czy były przejmowane przez protestantów, czy też przez nich budowane), oraz dzisiejszy stan zachowania i najnowsze dzieje. Odnośnie cmentarzy, jet to przede wszystkim kwestia dzisiejszego stanu zachowania oraz zagospodarowania. Szkoły i plebanie dotyczą głównie problemy przebudowy, zmian właścicieli i braku dokładnego oznakowania. W zakończeniu sumuję spostrzeżenia dotyczące problemów występujących przy ochronie dziedzictwa niematerialnego jak i materialnego, głównie brak opracowania specjalistycznego obiektów, ich zły stan zachowania lub wysoki stopień przebudowy, brak oznaczeń turystycznych i promowania wiedzy o obiektach. Ostateczną myślą pracy jest postulat o zorganizowanie wszystkich obiektów na tematycznym szlaku turystycznym, który mógłby przyczynić się w znacznym stopniu do ochrony dziedzictwa poniemieckich zborów Kocioła Ewangelickiego Augsburskiego i Helweckiego Wyznania.

Basic topic of bachelor are problems with remains belongings in the past to Evangelical Church of the Augsburg Confession and Helvetian Confession. Communities, which most of members were German, emptied in the end of Second World War. In first part of my bachelor, I referred an origin of this church, all acts which were necessary to create such a structure, which organized internal relations and had changed it through over 150 years of it's existence. From historic point of few, I referred factors which causes this changes, and results of this changes, which determinated unique character of this church, distinctive between seven different church organizations which existed in mid war time in Poland. In second Part of my bachelor, I'm focused on the most important problems connected with remains of post German- protestant parishes which were on Kraków district between 1918- 1939. I referred differential problems connected with objects like churches, cemeteries, schools and vicarages in places like Czermin, Sarnów, Gawłów, Majkowice, Nowy Sącz, Stadła, Gołkowice Dolne and Strzeszyce. About churches, the mains problems are with dates when their were built, who were they served, and today’s condition. About cemeteries, the most important questions are about their condition, and modern development. About schools and vicarages the main problems are with their rebuilt, new owners, and no information signs on them. In lat party of my bachelor, I'm sum up all observations contains to preservation of material and immaterial heritage, especially lack of specialist elaboration for this remains, bad condition or high percent of changes in their material, lack of touristic signs and no movement to popularize knowledge about them. The main idea of my bachelor is to organize a thematic trial, collecting all of objects, which could helped preserve the heritage of post German parishes of Evangelical Church of the Augsburg Confession and Helvetian Confession.