Bibliogr. s. 68-69

Artykuł omawia obraz i rolę przedstawionych w traktacie al-Ğāḥiẓa zatytułowanym Kitāb Faḫr al-Sūdān 'alā al-Bīḍān grupę as-Sūdān, tytułowych czarnoskórych mieszkańców kalifatu. Ten niewielki traktat bywa interpretowany jako parodia na perski ruch zwany šu'ūbiyya, a jego cel ma być skierowany przeciwko roszczeniom Persów uznających się za grupę kultutowo i rasowo wyższą od Arabów. Jednakże przeprowadzone badania skupiają się na innych kwestiach, to analiza i opis kompozycji dzieła pod kątem dwóch podmiotów prowadzących w tekście swoisty dialog. Kolejnym celem jest pokazanie obrazu czarnoskówych mieszakńców kalifatu, tak, jak zostali oni przedstawieni w dziele na przykładzie jednej z grup, najbardziej wyróżnoenj oraz nalepiej rozpoznanej - Abisyńczyków. Prowadzone badanie mogą posłużyć jako dodatkowe źródło pozwalające poznać status czarnoskórych obywateli kalifatu abbasydzkiego, a umozliwa to charakter literatury adabowej, do której przynależy traktat al-Ğāḥiẓa, literatury, która była odzwierciedleniem realnych uwarunkowań życia w średniowiecznym państwie muzułmańskim.

Al-Ğāḥiẓ’s small treatise Kitāb Faḫr al-Sūdān 'alā al-Bīḍān is often interpreted as a parody of the Persian movement of šu'ūbiyya and it was recognized that its purpose was to challenge Persian claims of racial and cultural superiority over Arabs. This research focuses on the analysis and description of the composition of the work in terms of two different types of voices (agents), representing the reasons of the title characters and on the role and attitude of these agents. Another task is to show the portrayal of al-Sūdān (Blacks) as depicted in the treatise using the example of the Abyssinians. This line of research can serve as a supplementary source of knowledge about the black inhabitants of the caliphate within Abbasid society. This is possible thanks to the nature of the adab text, which sometimes reflects a reality, probable, but not always true, social relations. Although it should be borne in mind that attitude of al-Ğāḥiẓ is ambiguous and does not always reflect his actual views and way of thinking, it is a kind of intellectual game with the reader and the result of his passion for the eristic.