Fire of the cinema in Wielopole Skrzyńskie in the local social memory

Celem pracy jest przedstawienie pamięci społecznej o pożarze baraku szkolnego i jego ofiarach, zwanych przez wielopolan najczęściej spalonymi. Ma ona podjąć próbę odpowiedzi na pytania: jak wielopolanie pamiętają pożar (czy coś łączy wszystkie narracje, a może są zupełnie różne) oraz w jaki sposób przekazują tę pamięć dalej (młodszym pokoleniom czy osobom niezwiązanym z Wielopolem). Cel ten będę starała się osiągnąć poprzez analizę praktyk pamięciowych i pamięciowo-religijnych, które wielopolanie wytworzyli wokół pożaru. Praca składa się z trzech głównych części. W pierwszej z nich analizie poddaję najczęściej powtarzające się motywy i tematy w narracjach wspomnieniowych, aby wychwycić, jakie wyobrażenia o pożarze utrwaliły się w zbiorowej świadomości wielopolan. Poruszam problem poszukiwania winnych zaistniałej tragedii, staram się też zauważyć pojawiające się we wspomnieniach wzmianki o tych pierwotnych strategiach radzenia sobie z traumą, które mogły mieć wpływ na późniejsze kształtowanie się pamięci. Przyglądam się też pogrzebom ofiar, które, moim zdaniem, pozostawiły pewien uraz i jeszcze większą potrzebę upamiętnienia zmarłych. W drugiej części pracy dominują praktyki religijne oraz opierająca się na nich interpretacja pożaru dokonywana przez wielopolan. Analizuję tam narracje mówiące o dziwnych przeczuciach poprzedzających pożar, które wskazywać by mogły, że nawet w obliczu tragedii miejscowość nie została pozbawiona opieki Boga. W podobnym kluczu przyglądam się obrazowi Kazimierza Cebuli oraz oratorium "Spod Krzyża Spalonych", którego tekst jest przykładem dużego znaczenia religii w upamiętnieniu ofiar pożaru. W ostatniej części opisuję postawiony w latach 80. Pomnik Spalonych, który stał się najważniejszym miejscem pamięci związanym z pożarem. Przytaczam historię jego powstania, a także analizuję lokalizację, formę architektoniczną i pełnione funkcje. Na koniec zajmuję się uroczystościami rocznicowymi, odbywającymi się co roku w okolicy 11 maja. Szczególnie dużo uwagi poświęcam okrągłej 50. rocznicy pożaru, która wypadła w 2005 roku i była szczególnie rozbudowana pod względem artystycznym.

The purpose of this work is to present the social memory of the school barracks fire and its victims, most often referred to as the burned ones by residents of Wielopole. It is intended to attempt to answer the questions of how residents of Wielopole remember the fire (whether there is something in common between all the narratives, or perhaps they are completely different) and how they pass this memory on (to younger generations or to people unrelated to Wielopole). I will try to achieve this goal by analyzing the memory and memory-religious practices they have produced around the fire. The work consists of three main parts. In the first, I analyze the most recurring motifs and themes in the memoir narratives, in order to capture what images of the fire have been perpetuated in the collective consciousness of the multifamily. I touch on the problem of searching for those to blame for the tragedy that occurred, and try to note mentions in the memoirs of those primary strategies for coping with the trauma that may have influenced the later formation of memory. I also look at the funerals of the victims, which I believe left some trauma and an even greater need to memorialize the dead. The second part of the paper is dominated by religious practices and the interpretation of the fire by the multifamily based on them. There I analyze narratives that speak of strange premonitions preceding the fire, which could indicate that even in the face of tragedy the locality was not deprived of God's protection. In a similar key, I look at Kazimierz Cebula's painting and oratorio "From the Cross of the Burned", whose text exemplifies the great importance of religion in commemorating the victims of the fire. In the last section, I describe the Burnt Monument, erected in the 1980s, which has become the most important memorial associated with the fire. I cite the history of its creation, and analyze its location, architectural form and functions performed. Finally, I deal with the anniversary ceremonies held every year around May 11. I pay particular attention to the round 50th anniversary of the fire, which fell in 2005 and was particularly elaborate in terms of art.