The cultural project of Stanisław Brzozowski

Praca jest próbą przedstawienia projektu kultury Stanisława Brzozowskiego w oparciu o zdefiniowane i wyodrębione przez krytyka „fakty kultury”. Punktem wyjścia jest diagnoza kryzysu kultury końca XIX – koncepcja polskiego filozofa jest bowiem odpowiedzią na ten stan. Kryzys ten polegał na relatywizmie poznawczym, który doprowadził do rozchwiania światopoglądu i rozpadu wartości. Fakty kultury definiuje autor Idei antytetycznie - jako krytykę stanowisk, które w dotychczasowej historii zajmowały miejsce dominujące i określające charakter całej dziedziny. Dla filozofii jest to intelektualizm. Dla literatury - romantyzm. W życiu społeczny - "myślące" warstwy posiadające, żyjące z cudzej pracy - inteligencja. Wspólnym mianownikiem dla nich jest oderwanie od życia, które w nowym modelu metafizycznym zostało uznane za źródło prawdy.Analiza faktów kultury doprowadza Brzozowskiego do uznania zjawiska alienacji jako kluczowego zagadnienia dla zrozumienia kryzysu. Z tego powodu autor Legendy Młodej Polski buduje projekt dezalienacji kultury, która polega na przezwyciężeniu izolacji świadomości romantycznej poprzez przyjęcie nowego paradygmatu filozoficznego – opartego na intuicji życia jako twórczości. Życie poszczególnych jednostek ugruntowuje Brzozowski w życiu narodu i w ten sposób nadaje uniwersalne znacznie indywidualnym wysiłkom twórczym.

The work is an attempt to present the cultural project of Stanislaw Brzozowski based on "cultural facts". The starting point is a diagnose of the crisis of the late nineteenth century - the project of Polish philosopher is in fact a response to this situation.This crisis has consisted of cognitive relativism, which led to the destabilization and disintegration of truth. The author defines cultural fact in contrast to the ideas which had of dominant position in culture. In philosophical field it is intellectualism. In literary field it is Romanticism. In social life - - intelligentsia. The common objection for them is that they are separate from life and life had beed has been considered a metaphysical source of truth in the new modelAnalysis of cultural facts Brzozowski leads to the recognition of the phenomenon of alienation is a key issue for understanding the crisis. For this reason, the author builds cultural project, which is to overcome the isolation of romantic consciousness through the adoption of a new philosophical paradigm - based on the intuition of life as art. Life strengthens individuals in the life of the nation and thus gives much individual universal creative effort.