The impact of violent and dynamic phenomena on the Tatra landscape

Krajobraz wysokogórski cechuje się dynamiką, zmiennością oraz podatnością na działalność procesów gwałtownych. W Polsce jedynym pasmem górskim o takiej charakterystyce są Tatry. W niniejszej pracy omówiono wpływ wybranych zjawisk na środowisko przyrodnicze gór: jego funkcjonowanie, postrzeganie przez ludzi, a także zagospodarowanie. Wydzielono kategorie zjawisk meteorologicznych, geomorfologicznych i hydrologicznych. Opisano przebieg poszczególnych zdarzeń z XX i XXI wieku, które miały miejsce na obszarze Tatr polskich i słowackich, ich przyczyny oraz skutki. Dodatkowo podano przykłady z innych pasm górskich.

High-mountain landscape is characterized by dynamism, variability and susceptibility to the activity of violent processes. In Poland, the only mountain range with such characteristics is the Tatras. This paper discusses the impact of selected phenomena on the natural environment of the mountains: its functioning, human perception, as well as management. Categories of meteorological, geomorphological and hydrological phenomena were separated. The course of individual events of the 20th and 21st centuries, which took place in the area of the Polish and Slovak Tatra Mountains, their causes and effects are described. In addition, examples from other mountain ranges are given.