The pedagogical function of bibliotherapy on the example of fairy tale therapy

Tematem niniejszej pracy jest zagadnienie biblio- oraz bajkoterapii, czyli zjawisko wciąż wymagające popularyzowania wśród wielu grup społecznych, gdyż nie zawsze jest ono znane lub też nie zawsze traktowane jest wystarczająco poważnie. Dysponuje ono jednak licznymi wartościami oraz właściwościami o charakterze terapeutycznym, dlatego warto je przybliżać, zwłaszcza osobom zawodowo pracującym lub po prostu na co dzień przebywającym z dziećmi. Niniejsza praca ma na celu wyjaśnienie funkcji bajki w społeczno-emocjonalnym rozwoju dziecka, a ponadto zwrócenie uwagi na jej znaczenie, czyli stanowi próbę rozpowszechniania wiedzy na temat leczniczych właściwości literatury, zwłaszcza dziecięcej. Składa się z pięciu rozdziałów, kolejno brzmiących: (1) Biblioterapia – stan badań nad problematyką; (2) W świecie bajek i baśni; (3) Funkcja bajki w społeczno-emocjonalnym rozwoju dziecka; (4) Terapeutyczne właściwości bajki; (5) „Bajki terapeutyczne dla dzieci” Marii Molickiej jako przykład materiału biblioterapeutycznego. W rozdziale pierwszym przedstawione zostały dzieje biblioterapii, zarówno jako pojęcia, jak i jako właściwego zjawiska. Przytoczone zostały jej liczne definicje, ale też cele i zadania, metody, środki oraz formy pracy w jej ramach. Rozdział drugi z kolei dotyczy węższego zagadnienia, niejako wynikającego z tematyki biblioterapii, mianowicie koncentruje się na analizie i różnicach definicyjnych pojęć takich jak bajka, baśń oraz bajka terapeutyczna. W kolejnych podrozdziałach znajduje się omówienie i charakterystyka trzech głównych rodzajów bajek terapeutycznych, wykorzystywanych w pracy z dzieckiem (czyli bajek relaksacyjnych, psychoedukacyjnych oraz psychoterapeutycznych). Rozdział trzeci większą uwagę poświęca rozwojowi dziecka i stanowi jednocześnie próbę umiejscowienia bajki w tymże rozwojowym procesie. Kolejna część pracy skupia się na terapeutycznych właściwościach bajki. Rozwój nie zawsze bowiem przebiega „zgodnie z planem”, zgodnie z wytycznymi przedstawianymi w literaturze i czasem pojawiają się pewne trudności – na temat których warto mieć świadomość i wiedzę, w jaki (nieinwazyjny, biblio-/bajkoterapeutyczny) sposób można je skorygować. Z kolei ostatni rozdział niniejszej pracy stanowi analizę i interpretację przykładowej literatury dziecięcej, przykładowego materiału terapeutycznego, który z powodzeniem może być wykorzystany w licznych sytuacjach wychowawczych.

The topic of my master's thesis is the issue of bibliotherapy (called also poetry therapy / therapeutic storytelling / fairy tale therapy). This is a phenomenon that still requires popularization among many social groups, because it is not always known or not always taken seriously enough. However, it has numerous values and therapeutic properties. Because of this fact, it is worth to bring them closer, especially to those people who work professionally with children or just take care of them and sometimes want to help them. This master's thesis purpose is to explain the function of fairy tale, especially in the child's social and emotional development, and also to draw attention to its importance. In other words, it is an attempt to disseminate knowledge about the healing properties of literature, especially children's literature. It consists of five chapters, as following: (1) Bibliotherapy - the state of research on issues; (2) In the world of fairy tales; (3) Function of fairy tales in the child's social-emotional development; (4) Therapeutic properties of a fairy tale; (5) "Bajki terapeutyczne dla dzieci" by Maria Molicka as an example of a bibliotherapeutic material. The first chapter presents the history of bibliotherapy - as a concept and as a proper phenomenon. It cited numerous definitions, but also goals and tasks, methods, measures and forms of work within. The second chapter is about a narrower issue, somehow resulting from the subject of bibliotherapy, namely focused on the analysis and differences in the definition of concepts such as fairy tale and therapeutic tale. Next subchapters consist of an overview and characteristics of the three main types of therapeutic tales used in working with children (relaxing, psycho-educational and psycho-therapeutic fairy tales). The third chapter pays more attention to the development of the child and is at the same time an attempt to locate the fairy tale in this development process. The next part of this thesis focuses on the therapeutic properties of the fairy tale. Development does not always go "according to the plan", according to the guidelines presented in the literature and sometimes there are some difficulties - on which it is worth having awareness and knowledge, because it can be corrected just by suitable fairy tales. The last chapter of this study is an analysis and interpretation of exemplary children's literature, exemplary therapeutic material, which can be successfully used in numerous educational situations.