Simple view
Full metadata view
Authors
Statistics
Biegaczowate jako indykatory skażenia metalami ciężkimi w lasach.
Carabids as indicators of heavy metal pollution in forests
biegaczowate indykatory metale ciężkie bioindykacja
carabids indicators heavy metals bioindication
Istnieje silna potrzeba stworzenia systemu indykacji stanu terenów skażonych na podstawie organizmów żyjących w danym środowisku. Dobrą grupą indykatorów wykorzystywaną w wielu badaniach są chrząszcze z rodziny biegaczowatych. Celem pracy było przetestowanie czy parametry zgrupowań biegaczy opisują skażenie metalami ciężkimi. Jako tereny badań wyznaczono 3 obszary różniące się zarówno stopniem akumulacji metali ciężkich jak i ich jakością. W okolicach Olkusza czynnikiem stresogennym był cynk, Głogowa – miedź, natomiast obszar okolic Clydach w Walii charakteryzował się wysokim stężeniem niklu. Wyniki uzyskane w oparciu o analizy wieloczynnikowe wskazują że biegaczowate w różnorodny sposób reagują na skażenie metalami a miara zmian zależy zarówno od czynnika stresogennego jak i amplitudy jego stężenia. W przypadku zgrupowań z okolic Olkusza zastosowane wskaźniki struktury takie jak biomasa ogólna, średnia biomasa osobnicza oraz proporcja roślinożerców do drapieżników istotnie statystycznie zmieniały się wraz ze wzrostem skażenia. W pozostałych obszarach zmiany te nie były istotne statystycznie. Analizując stężenia metali ciężkich oraz wartości średniej śmiertelności dla połowy populacji stwierdzono, że tylko w okolicach Olkusza została przekroczona dawka śmiertelna.
There is a strong need for an indication program for contaminated areas based on organisms living in this particular environment. Carabid beetles are a group of indicators frequently used in research. Main purpose of this study was to test if population parameters of carabids indicate values of heavy metal contamination. Three areas differing in both degree of accumulation of heavy metals and its quality were chosen as test zones. In areas around of Olkusz main stressor was zinc, around Głogów – copper and area surrounding Clydach in Wales was highly contaminated by nickel. Results based on multifactor analysis indicate that carabids react differently for heavy metal contamination and intensity of this reaction depends on both the type of stressor and on amplitude of its concentration. In the case of Olkusz area factors used in the research such as general biomass, mean individual biomass and proportion of herbivores showed statistically important changes with the increase of contamination level. In the other areas results were not statistically important. By analyzing contamination levels and lethal doses for 50% of the population it was discovered that only in Olkusz area the lethal doses were outpassed.
dc.abstract.en | There is a strong need for an indication program for contaminated areas based on organisms living in this particular environment. Carabid beetles are a group of indicators frequently used in research. Main purpose of this study was to test if population parameters of carabids indicate values of heavy metal contamination. Three areas differing in both degree of accumulation of heavy metals and its quality were chosen as test zones. In areas around of Olkusz main stressor was zinc, around Głogów – copper and area surrounding Clydach in Wales was highly contaminated by nickel. Results based on multifactor analysis indicate that carabids react differently for heavy metal contamination and intensity of this reaction depends on both the type of stressor and on amplitude of its concentration. In the case of Olkusz area factors used in the research such as general biomass, mean individual biomass and proportion of herbivores showed statistically important changes with the increase of contamination level. In the other areas results were not statistically important. By analyzing contamination levels and lethal doses for 50% of the population it was discovered that only in Olkusz area the lethal doses were outpassed. | pl |
dc.abstract.pl | Istnieje silna potrzeba stworzenia systemu indykacji stanu terenów skażonych na podstawie organizmów żyjących w danym środowisku. Dobrą grupą indykatorów wykorzystywaną w wielu badaniach są chrząszcze z rodziny biegaczowatych. Celem pracy było przetestowanie czy parametry zgrupowań biegaczy opisują skażenie metalami ciężkimi. Jako tereny badań wyznaczono 3 obszary różniące się zarówno stopniem akumulacji metali ciężkich jak i ich jakością. W okolicach Olkusza czynnikiem stresogennym był cynk, Głogowa – miedź, natomiast obszar okolic Clydach w Walii charakteryzował się wysokim stężeniem niklu. Wyniki uzyskane w oparciu o analizy wieloczynnikowe wskazują że biegaczowate w różnorodny sposób reagują na skażenie metalami a miara zmian zależy zarówno od czynnika stresogennego jak i amplitudy jego stężenia. W przypadku zgrupowań z okolic Olkusza zastosowane wskaźniki struktury takie jak biomasa ogólna, średnia biomasa osobnicza oraz proporcja roślinożerców do drapieżników istotnie statystycznie zmieniały się wraz ze wzrostem skażenia. W pozostałych obszarach zmiany te nie były istotne statystycznie. Analizując stężenia metali ciężkich oraz wartości średniej śmiertelności dla połowy populacji stwierdzono, że tylko w okolicach Olkusza została przekroczona dawka śmiertelna. | pl |
dc.affiliation | Wydział Chemii | pl |
dc.area | obszar nauk ścisłych | pl |
dc.area | obszar nauk przyrodniczych | pl |
dc.contributor.advisor | Skalski, Tomasz - 131892 | pl |
dc.contributor.author | Małek, Dariusz | pl |
dc.contributor.departmentbycode | UJK/WC3 | pl |
dc.contributor.reviewer | Szostek, Krzysztof - 132252 | pl |
dc.contributor.reviewer | Skalski, Tomasz - 131892 | pl |
dc.date.accessioned | 2020-07-24T09:30:40Z | |
dc.date.available | 2020-07-24T09:30:40Z | |
dc.date.submitted | 2012-07-09 | pl |
dc.fieldofstudy | ochrona środowiska | pl |
dc.identifier.apd | diploma-68121-97898 | pl |
dc.identifier.project | APD / O | pl |
dc.identifier.uri | https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/181478 | |
dc.language | pol | pl |
dc.subject.en | carabids indicators heavy metals bioindication | pl |
dc.subject.pl | biegaczowate indykatory metale ciężkie bioindykacja | pl |
dc.title | Biegaczowate jako indykatory skażenia metalami ciężkimi w lasach. | pl |
dc.title.alternative | Carabids as indicators of heavy metal pollution in forests | pl |
dc.type | licenciate | pl |
dspace.entity.type | Publication |