Geographical knowledge in the earliest Polish chronicles

Niniejsza praca analizuje informacje geograficzne jakie prezentowane są w najstarszych polskich kronikach. Zostały w niej omówione wszystkie wzmianki poruszające zagadnienia szeroko rozumianej geografii, czyli opisy chorograficzne i przyrodnicze, informacje dotyczące geografii politycznej, a także wymienione w ich tekstach nazwy miejscowe. Praca składa się ze wstępu, trzech rozdziałów głównych, zakończenia i bibliografii końcowej. Ramami chronologicznymi pracy są lata 1113 - 1320. W tym czasie powstało w Polsce pięć kronik. W pierwszym rozdziale została omówiona "Kronika i dzieje książąt i władców polskich autorstwa" Anonima, tak zwanego Galla, powstała na początku XII wieku. Drugi rozdział poświęcony jest informacjom geograficznym "Kroniki polskiej" mistrza Wincentego zwanego Kadłubkiem, która powstała około sto lat później. Natomiast trzeci rozdział omawia trzy kroniki powstałe na przełomie XIII i XIV stulecia u schyłku epoki określanej jako rozbicie dzielnicowe. Są to "Kronika polsko-śląska", "Kronika wielkopolska" i "Kronika Dzierzwy". Niniejsza praca wykazuje wpływ kwestii stylistycznych na prezentowane treści geograficzne. Natomiast analizując wzmianki dotyczące obcych krajów wyznacza horyzonty geograficzne polskich kronikarzy.

This paper discusses geographical information presented in the earliest chronicles of Poland. The timeframes of this dissertation are the dates 1113 – 1320. In this period in Poland there have been written five chronicles. The first chapter analyzes geographical issues of “Cronicae et gesta ducum sive principum Polonorum” from the beginning of the 12th century written by so-called Gallus Anonymous. The second refers the “Chronica seu originale regum et principum Poloniae” by Master Vincentius called Kadłubek who have written his work ca. one hundred years later. The chronicles which are analyzed in the third chapter have been written during the fragmentation of Polish state. Their names are “Chronicon Polono-Silesiacum”, “Chronica Poloniae Maioris” and “Chronica Dzirsvae”. In this thesis there have been analyzed all chorographical and environmental descriptions, issues related to political geography and geographical names used in these five chronicles. The paper presents the influence of literary stylistics on included geographical information. By analyzing all notices about foreign countries it delineates the geographical horizons of Polish chroniclers.