Radiolarites of the Western Tethys

Radiolaryty to krzemionkowe skały osadowe, które w mezozoiku Zachodniej Tetydy pojawiały się kilkukrotnie, a największe rozprzestrzenienie osiągnęły w środkowej i górnej jurze (bajos–kimeryd). Cechują się one znaczną zmiennością facjalną wyrażającą się występowaniem takich odmian facjalnych jak warstwowane radiolaryty wstęgowe, wstęgowe wapienie radiolariowe, radiolaryty gruzłowe, gruzłowe wapienie radiolariowe oraz wapienie typu Rosso ad Aptici. Inną charakterystyczną cechą tetydzkich radiolarytów jest ich częste występowanie bezpośrednio ponad lawami poduszkowymi. Przez lata powstało wiele modeli sedymentacji radiolarytów, jak np. model radiolarytów pochodzenia wulkanicznego, model tektoniczny, model wiążący depozycję radiolarytów ze stosunkiem do poziomu CCD i ACD oraz wystąpienia radiolarytów w obszarach wysokiej produktywności. Najnowsze dwa modele prezentują nieco odmienne spojrzenie na główne czynniki kontrolujące sedymentację radiolarytową: (i) model river plume, czyli wiążący sedymentację radiolarytową z dostarczaniem nutrientów do oceanu przez rzeki vs. (ii) model monsunowego upwellingu, gdzie monsuny są bezpośrednią przyczyną wystąpień upwellingów, będących źródłem dostawy żyznych wód do stref o wysokiej produktywności radiolariowej.

Radiolarites are siliceous sedimentary rocks which appeared several times during the Mesozoic in the Western Tethys and the largest spread they reached in the Middle and Upper Jurassic (Bajocian–Kimmeridgian). They are characterized by significant facial variability with the appearance of such facial variants as ribbon bedded radiolarites, ribbon–bedded limestone, ribbon radiolarites, knobby radiolarites and Rosso ad Aptici limestones. Another characteristic feature of Tethyan radiolarites is their frequent occurrence directly above the pillow lavas. Over the years, many models of radiolarite sedimentation have been developed, such as the model of volcanic origin radiolarites, the tectonics model, the model which combine CCD and ACD ratios, also radiolarites in high productivity areas. The latest two models present a slightly different view on the major factors controlling radiolarite sedimentation: (i) river plume model, which combine radiolarite sedimentation with nutrient supply to the ocean by the river vs. (ii) monsoonal upwelling model, where monsoons are the source of upwelling occurrences, which are the source of delivery of fertile waters to high productivity radiolarian areas.