Obraz niemieckiego mężczyzny na przykładzie Diedericha Heßlinga z powieści Heinricha Manna Der Untertan

The image of the German man based on the example of Diederich Heßling in Heinrich Mann's novel "Der Untertan"

Niniejsza praca przedstawia analizę obrazu mężczyzny w II Rzeszy Niemieckiej, zatem w latach 1871 – 1918. Za punkt odniesienia służy tutaj Diederich Heßling – główny bohater powieści Henryka Manna Der Untertan (1918). Heßling jest on bowiem wzorcowym przykładem poddanego, a więc osoby, która wyznaje bezwzględne posłuszeństwo wobec władcy oraz która bezrefleksyjnie jest w stanie się mu podporządkować. Praca skupia się na dwóch sprzężonych ze sobą motywach – władzy oraz męskości, które najmocniej oddziałują na jednostkę w tamtym czasie. Przy pomocy teorii Freuda oraz Canettiego analizie zostaje poddana psychika Heßlinga oraz możliwe motywy jego działania. Analiza ukazuje, bowiem iż władza jest pewnego rodzaju paradoksem, ponieważ daje ona poczucie bezpieczeństwa, z drugiej strony wywołuje w człowieku strach przed jej utratą. Z kolei punktem odniesienia dla ideału męskości w niniejszej pracy jest męskość hegemoniczna, która charakteryzuje się siłą, odwagą oraz opanowaniem. Również i ona prowadzi do paradoksu, ponieważ pozornie silny mężczyzna bezrefleksyjnie instrumentalizuje samego siebie. Praca ostatecznie przedstawia, iż mężczyzna poprzez surowe wychowanie, dążenie do wpajanego od dzieciństwa ideału mężczyzny hegemonicznego oraz do zdobycia

This paper presents an analysis of the image of men in the German Empire, specifically from 1871 to 1918. The reference point here is Diederich Heßling, the main character in Heinrich Mann’s novel "Der Untertan" (1918). Heßling is an exemplary subject, a person who shows the unconditional obedience to the ruler and unquestioningly submits to them. The paper focuses on two interconnected motifs – power and masculinity, which had the strongest impact on the individual during that time. Using the theories of Freud and Canetti, Heßling’s psyche and possible motives for his actions are analyzed. The analysis reveals that power is a kind of a paradox because it provides a sense of security while simultaneously instilling fear of losing it. On the other hand, the ideal of masculinity in this paper is based on the hegemonic masculinity, characterized by strength, courage, and self-control. This also leads to a paradox, as the seemingly strong man unreflectively instrumentalizes himself. Eventually, the paper concludes that through the strict upbringing, the pursuit of the ideal of hegemonic masculinity instilled from childhood, and the acquisition of power, the man loses his own personality and becomes a caricature of his own ideals.

Die vorliegende Arbeit stellt eine Analyse des Männerbildes im Deutschen Kaiserreich in den Jahren 1871 bis 1918 dar. Als Bezugspunkt dient hier Diederich Heßling, die Hauptfigur aus Heinrich Manns Roman „Der Untertan“ (1918). Heßling ist nämlich ein Musteruntertan, also eine Person, die bedingungslosen Gehorsam gegenüber dem Machthabenden zeigt und sich ihm bedenkenlos unterordnet. Die Arbeit konzentriert sich auf zwei miteinander verbundene Motive – Macht und Männlichkeit, die zu dieser Zeit den stärksten Einfluss auf das Individuum haben. Mithilfe der Theorien von Freud und Canetti werden die Psyche Heßlings sowie mögliche Motive seines Handelns analysiert. Die Analyse zeigt, dass Macht einer Art Paradox auslöst, weil sie ein Gefühl der Sicherheit schafft, gleichzeitig aber Angst vor ihrem Verlust hervorruft. Als Bezugspunkt für das Ideal der Männlichkeit in dieser Arbeit dient die hegemoniale Männlichkeit, die sich durch Stärke, Mut und Selbstbeherrschung auszeichnet. Auch hier hat man mit einem Paradox zu tun, weil der scheinbar starke Mann sich selbst unreflektiert instrumentalisiert. Schließlich zieht man einen Schluss, dass der Mann durch die strenge Erziehung, das Streben nach dem von Kindheit an geprägten Ideal der hegemonialen Männlichkeit und die Machtergreifung seine eigene Persönlichkeit verliert und zur Karikatur seiner eigenen Ideale wird.