Business Model Canvas i przedsiębiorstwa energetyczne

Dotychczas niewiele prac naukowych traktowało o możliwości zastosowania Business Model Canvas w działalności przedsiębiorstw należących do sektora energetycznego. W niniejszym artykule wypełniamy tę lukę badawczą i modyfikujemy obecnie funkcjonujący model Osterwaldera pn. Business Model Canvas. Bazując na analizie przyczynowo-skutkowej, w oparciu o systematyczny przegląd literatury, proponujemy modyfikację dotychczasowego modelu biznesowego w celu lepszego dostosowania go do uwarunkowań przedsiębiorstwa energetycznego. Udowadniamy, że dotychczasowy Business Model Canvas nie uwzględnia w pełni specyfiki przedsiębiorstwa energetycznego, które w polskich warunkach, łączy tradycyjną działalność gospodarczą z obowiązkiem realizacji interesu publicznego, w zakresie określonym przepisami prawa energetycznego. Proponujemy nową, oryginalną, adaptację Business Model Canvas poprzez uwzględnienie w dotychczasowym modelu misji, rozliczalności energetycznej i wpływu firmy energetycznej na interesariuszy. Formułujemy autorską definicję modelu biznesowego poddając wcześniej krytycznej analizie dotychczasowe uogólnienia. Weryfikujemy funkcje modeli biznesowych Chesbrough’a. Podkreślamy w nowym modelu znaczenie rozliczalności w biznesie. Formułujemy przyszłe kierunki badań w sektorze energetycznym. Badania służą rozwojowi teorii organizacji.

So far, little is known about the Business Model Canvas development in the energy sector. In this paper, we fill this knowledge gap and modify the Business Model Canvas. Based on the cause–effect analysis combined with the literature searching method, we suggest that Osterwalder’s Canvas for energy enterprise should be modified because the available Canvas adaptations cannot fully capture the energy enterprise’s business model or realise its business operations combined with the public interest. We propose a new original Canvas adaptation by adding two crucial blocks representing the mission, energy accountability, and impact on stakeholders in the Business Model Canvas. The findings make two main contributions. First, they contribute to developing entrepreneurship theory. We formulate an original definition of a business model, first showing the limitations of current definitions. We verify Chesbrough’s functions of business models. Second, compared to earlier business model frameworks, the new model clearly points out that accountability in firms’ everyday businesses is at the core of business development. Moreover, this article formulates future research avenues in the energy sector and provides a helpful planning tool for practitioners.

Jusqu'à présent, on sait peu de choses sur le développement du Business Model Canvas dans le secteur de l'énergie. Dans cet article, nous comblons cette lacune de connaissances et modifions le Business Model Canvas. Sur la base de l'analyse de cause à effet combinée à la méthode de recherche documentaire, nous suggérons de modifier le Canvas d'Osterwalder pour les entreprises énergétiques, car les adaptations disponibles de Canvas ne peuvent pas pleinement saisir le modèle commercial de l'entreprise énergétique ou réaliser ses opérations commerciales combinées à l'intérêt public. Nous proposons une nouvelle adaptation originale du Canvas en ajoutant deux blocs cruciaux représentant la mission, la responsabilité énergétique et l'impact sur les parties prenantes dans le Business Model Canvas. Les résultats apportent deux contributions principales. Premièrement, ils contribuent au développement de la théorie de l'entrepreneuriat. Nous formulons une définition originale d'un modèle économique, montrant d'abord les limites des définitions actuelles. Nous vérifions les fonctions des modèles économiques de Chesbrough. Deuxièmement, par rapport aux cadres de modèles commerciaux antérieurs, le nouveau modèle souligne clairement que la responsabilité dans les activités quotidiennes des entreprises est au cœur du développement commercial. De plus, cet article formule des pistes de recherche futures dans le secteur de l'énergie et fournit un outil de planification utile pour les praticiens.