The angelology of the Hebrew Bible : the term malakh from the statistic and hermeneutic perspectives

Przedmiotem niniejszej rozprawy jest angelologia Biblii hebrajskiej (BH). Podstawowym celem pracy było dotarcie do najbardziej pierwotnego i podstawowego kompleksu znaczeń związanego ze słowem mal'ach oraz weryfikacja danych z tego zakresu prezentowanych przez literaturę przedmiotu. Na samym początku rozprawy zostały przedstawione najczęstsze braki istniejących opracowań zagadnienia związane przede wszystkim z małą wrażliwością na języki oryginalne BH i nieuzasadnionym nakładaniem dodatkowego znaczenia na postać mal'ach. Wśród podstawowych problemów zostały omówione m.in kwestia pomieszania postaci anioła Pańskiego i Boga, klasyfikacja aniołów oraz rozwój angelologii w kontekście BH. W dalszej części pracy zostały zaprezentowane wyniki badań przeprowadzonych metodą statystyki lingwistycznej terminu mal'ach oraz słów z nim związanych. W końcowej dyskusji został skonfrontowany obraz posłańca, o którym mówi BH z tym, jaki tworzą istniejące opracowania na jego temat. Podjęta została próba zweryfikowania tezy, czy literatura naukowa zajmując się angelologią BH nie wprowadza w nią zbyt wiele treści dodatkowych i czy jest to uzasadnione od strony metodologicznej i hermeneutycznej. Omówiona została kwestia zasadności teorii interpolacji w kontekście mal'ach Jahwe oraz płynące z niej implikacje odnośnie innych przypadków zastosowań słowa mal'ach.

The subject of this paper is the angelology of the Hebrew Bible (HB). The main purpose was to penetrate the most original and basic meaning of the Hebrew word mal'akh which means "messenger". Within the range of investigation was also to verify the data coming from the studies on the subject. The paper starts with pointing out the most common errors and misinterpretations which are to be found in the existing literature - mainly the low sensitivity towards the Hebrew and Aramaic text of HB and groundless attribution of additional meaning on the mal'akh figure. Among others such matters had been discussed: confusion of "the angel of the Lord" and "Yahweh", classification of angels and the evolution of the angelology in HB. In the next part of this paper the results of the research were presented. With the help of the linguistic statistics method used on the mal'akh word and the words connected with the latter it was possible to reconstruct the meaning of the messenger figure in HB. The results were then compared to the image created by the literature of the subject. An effort was taken to verify the thesis that the literature of the subject inflicts additional meaning on the original text of HB which has no substantiation from the methodological and hermeneutical perspective. It was also discussed whether the interpolation theory within the context of the mal'akh word usage is valid.