New Challenges and Old Dilemmas: Freedom of Speech, Democracy, and Criminal Law

Zbiorowa praca magisterska pt. „O współczesnych wyzwaniach i dawnych dylematach: wolność słowa, demokracja i prawo karne” jest poświęcona trzem tytułowym zagadnieniom ujmowanym z różnych perspektyw. Na rozprawę składa się dziesięć części. Część I zajmuje się oddziaływaniem filozofii politycznej na proces interpretacji norm prawa karnego, które wyznaczają granice wolności wypowiedzi w systemie prawnym. Praca skupia się na orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Część II dotyczy zagadnienia wolności słowa i jej ograniczeń w multicentrycznym systemie prawnym. Analiza prowadzona jest z perspektywy Konstytucji RP, Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Karty Praw Podstawowych UE oraz Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych. W części III scharakteryzowano znamiona przestępstwa zniesławienia i znieważenia. Poruszono również problematykę okoliczności wyłączających przestępność czynu, a także zaproponowano alternatywne ujęcie zagadnienia prawnie relewantnego skutku na gruncie art. 212 k.k. oraz art. 216 k.k. W części IV podjęto próbę analizy aktualnych unormowań ochrony czci i dobrego imienia na gruncie zarówno kodeksu karnego, jak i kodeksu cywilnego. Rozważania obejmują w szczególności problematykę skuteczności restytucji i kompensacji. W Części V poruszono problematykę strategicznych powództw przeciwko partycypacji publicznej (SLAPP) z perspektywy prawa karnego. Rozważania dotyczą przepisów prawa materialnego oraz proceduralnego, ukazując te regulacje, które sprzyjają SLAPP-om, ale też i te, które mogą pomóc im przeciwdziałać. Część VI skupia się na analizie zagrożeń ze strony nienawistnych wypowiedzi i dezinformacji w Internecie z perspektywy prawa karnego i granic konstytucyjnej wolności wypowiedzi. Analizie poddano polskie i zagraniczne przepisy prawa materialnego oraz proponowane rozwiązania. Część VII porusza problem tytułowych wartości w kontekście charakterystycznej struktury podmiotów konwencjonalnych. Rozważania dotyczą podmiotów prawa publicznego oraz prywatnego z perspektywy uregulowań cywilnych, a także karnych. Część VIII analizuje relację między prawem karnym w zakresie ochrony czci i dobrego imienia i prawa prasowego, które we współczesnym społeczeństwie informacyjnym odgrywa istotną i niekiedy niedocenianą rolę. Badaniu poddano podział mediów, reguły postępowania ich dotyczące, luki w przepisach i sugestię ich wykładni w sposób uadekwatniony do wyzwań współczesności. Część IX skupia się na aspektach związanych z wyzwaniami dla prawa w obszarze Internetu i mediów społecznościowych. Swoim zakresem obejmuje zagadnienia podstawowe w ramach tej tematyki, odnoszące się w szczególności do kwestii miejsca działania sprawcy przestępstwa, realizacji zasady domniemania niewinności oraz problematyki anonimowości sprawcy, z perspektywy naruszeń w obszarze czci i dobrego imienia dokonanej w przestrzeni wirtualnej. Część X została poświęcona odpowiedzi na pytania, czy postulaty dekryminalizacji zniesławienia są zasadne oraz jakie skutki mogłoby mieć uchylenie art. 212 k.k. Poszukując odpowiedzi, przeprowadzono test proporcjonalności art. 212 k.k., omówiono praktykę jego stosowania i dokonano analizy prawnoporównawczej. Rozważania zamknęła listą prawdopodobnych skutków dekryminalizacji. Autorstwo poszczególnych części: I – Sz. Michałek, II – Ł. Korzeniowski, III – J. Maliszewski, IV – A. Kowalewska, V – Ł. Korzeniowski, VI – B. Bąk, VII – J. Machocki, VIII – E. Smurzyński, IX – M. Kasprowicz, X – B. Hawrylczyk

The joint master's thesis entitled “New Challenges and Old Dilemmas: Freedom of Speech, Democracy, and Criminal law” is devoted to the three title issues approached from different perspectives. The dissertation consists of ten parts. Part I deals with the influence of political philosophy on the process of interpreting the norms of criminal law that set the limits of freedom of expression in the legal system. The work focuses on the jurisprudence of the Constitutional Tribunal and the European Court of Human Rights. Part II deals with the issue of freedom of speech and its limitations in a multicentric legal system. The analysis is conducted from the perspective of the Constitution of the Republic of Poland, the European Convention on Human Rights, the Charter of Fundamental Rights of the European Union, and the International Covenant on Civil and Political Rights. Part III characterizes the elements of the crime of defamation and insult. The issue of circumstances excluding the criminality of an act is also addressed, and an alternative approach to the issue of a legally relevant effect under article 212 and article 216 of the Criminal Code is proposed. In Part IV an attempt was made to analyze the current norms of protection of reverence and repute on the basis of both the Criminal Code and the Civil Code. In particular considerations include the issue of the effectiveness of restitution and compensation. Part V discusses the issue of strategic lawsuits against public participation (SLAPP) from the perspective of criminal law. The considerations concern substantive and procedural criminal law, displaying pro-SLAPP regulations, but also ones, that could be recognized as anti-SLAPP. Part VI focuses on analysing the threats posed by hateful speech and disinformation online from the perspective of criminal law and the limits of constitutional freedom of expression. The analysis includes both Polish and foreign substantive laws as well as proposed solutions. Part VII addresses the problem of the title values in the context of the characteristic structure of conventional subjects. It considers the subjects of public law and private law from the perspective of civil as well as criminal regulations. Part VIII analyses the relations between criminal law in the field of protection of reverence and repute, and press law, which plays an important and sometimes underestimated role in the modern information society. The research covered the division of the media, the rules of conduct concerning them, gaps in the regulations and suggestions for their interpretation in a way adapted to the challenges of the present day. Part IX focuses on challenges posed to law in the area of Internet and social media. It includes essential issues concerning offender’s site of action, implementation of presumption of innocence and issue of anonymity of the offender, all with regard to defamation committed online. Part X is dedicated to answering the questions whether the demands for decriminalization of defamation are justified, and what effects the repeal of Article 212 of the Polish Penal Code could have. In search of an answer a proportionality test of Article 212 is performed. This part also discusses Practice of its application, and comparative law analysis is performed. Considerations were concluded with a list of the likely effects of decriminalization of defamation. Authors of individual parts: I – Sz. Michałek, II – Ł. Korzeniowski, III – J. Maliszewski, IV – A. Kowalewska, V – Ł. Korzeniowski, VI – B. Bąk, VII – J. Machocki, VIII – E. Smurzyński, IX – M. Kasprowicz, X – B. Hawrylczyk