Strona bierna w języku niemieckim i w języku polskim

The passive voice in German and Polish

Strona bierna jako kategoria gramatyczna czasownika występuje zarówno w języku niemieckim jak i polskim. Praca dyplomowa pod tytułem „Zum Passiv im Deutschen und im Polnischen” ma charakter kontrastywny. Jej celem jest porównanie ze sobą strony biernej w obu językach. Praca udowadnia, że w obydwu językach zdania w stronie biernej będą używane wtedy, gdy czynność jest ważniejsza od podmiotu, który ją wykonuje i zajmuje miejsce pierwszoplanowe. Podmiot nie odgrywa dużej roli, dlatego może być pominięty. W obydwu językach występuje strona bierna procesywna i strona bierna stadialna. Za pomocą strony biernej procesywnej jest opisywany proces. Natomiast strona bierna stadialna wyraża rezultat danego procesu. Spośród tych dwóch typów częściej używa się stronę bierną procesywną. Ta praca unaocznia także, że zarówno w języku niemieckim jak i języku polskim powstanie strony biernej jest ograniczone i w pewnych sytuacjach nie może być ona tworzona. Wtedy istnieje możliwość użycia tak zwanych form konkurencyjnych strony biernej. Strona bierna spełnia w obydwu językach istotne funkcje, chociaż rzadziej występuje w języku polskim niż niemieckim. W języku polskim częściej stosuje się formy bezosobowe lub tworzy się zdania w stronie czynnej. Strona bierna jest częściej używana w języku pisanym niż mówionym i pojawia się przede wszystkim w tekstach naukowych i fachowych.

The passive voice as the grammatical subject of the verb is present in both German and Polish. The thesis titled “Zum Passiv im Deutschen und im Polnischen” has contrastive character. Its aim is to compare the passive voice in both languages. The thesis confirms that the use of the passive voice in both languages takes place when the action is more important than the subject that undergoes the action. The subject does not play an important role and that is why it can be omitted. In both languages there are actional passive voice and stative passive voice. Thanks the actional passive voice the process is described. Meanwhile the stative passive voice is about the result of the process. The actional passive voice is used more often. The thesis also states that the use and forming of the passive voice is not always easy and in some situations it is impossible. In such situations we have to use alternative forms. The passive voice has a significant function in both languages although it is more often used is German than in Polish. In Polish impersonal forms or the active voice is used more frequently. The passive voice is used more often in writing than in speaking and is present particularly in scientific and specialist texts.

Das Passiv als grammatische Kategorie des Verbs tritt sowohl im Deutschen als auch im Polnischen auf. Die Diplomarbeit „Zum Passiv im Deutschen und im Polnischen“ hat den kontrastiven Charakter. Ihr Ziel besteht darin, das Passiv in den beiden Sprachen miteinander zu vergleichen. Sie weist nach, dass die Passivsätze in beiden Sprachen dann benutzt werden, wenn das Geschehen und nicht das Agens in den Vordergrund treten sollte. Das Agens spielt keine große Rolle und kann weggelassen werden. Die beiden Sprachen verfügen über das Vorgangs- und Zustandspassiv. Mit Hilfe des Vorgangspassivs wird der Prozess beschrieben. Das Zustandspassiv bringt jedoch einen Zustand als Resultat eines Geschehens zum Ausdruck. Von diesen beiden Typen wird das Vorgangspassiv häufiger gebraucht. Die Arbeit veranschaulichte auch, dass die Passivbildung im Deutschen und im Polnischen gewissen Einschränkungen unterliegt, was bedeutet, dass in bestimmten Situationen keine Passivsätze gebildet werden können. Darüber hinaus besitzen die beiden Sprachen die Möglichkeit, die so genannten Konkurrenzformen des Passivs zu verwenden. Das Passiv erfüllt in den beiden Sprachen eine wichtige Funktion, obwohl es im Polnischen seltener als im Deutschen benutzt wird. Im Polnischen werden häufiger die unpersönlichen Formen oder die aktivischen Sätze verwendet. Das Passiv wird häufiger in der geschrieben als in der gesprochen Sprache verwendet. Es kommt vor allem in wissenschaftlichen und fachlichen Texten vor.