The black legend of Sigismund III Vasa - allegations of Polish historiography regarding the foreign policy of the king.

Zygmunt III Waza (król Rzeczypospolitej 1587-1632, król Szwecji 1592/1594-1599) to jedna z najbardziej kontrowersyjnych postaci w historii Polski. Monarcha, którego rządy trwały niemalże pół wieku pozostawił po sobie pamięć równie sprzeczną, co czasy, w których przyszło mu sprawować władzę. Praca dotyczy czarnej legendy króla, przy czym odnosi się do jego działań w polityce zagranicznej, pomijając politykę wewnętrzną. Mimo że powstało wiele dzieł na temat panowania Zygmunta III, a stosunek historyków do niego ewoluował na przestrzeni lat, wciąż brakuje opracowania, które w pełni przywróciłoby mu dobre imię. Przeprowadzone przeze mnie badania mają na celu skonfrontowanie zarzutów i niekiedy fałszów polskich historyków dotyczących posunięć monarchy w jego polityce ze Szwecją, Moskwą, Habsburgami, Hohenzollernami i Turcją z rzeczywistością. Praca została więc podzielona na 5 rozdziałów, z których każdy dotyczy jednego z kierunków polityki zagranicznej monarchy. Poszczególne części rozpoczyna geneza, czyli przedstawienie tych działań, które podjęli poprzednicy Zygmunta III i które miały wpływ na jego panowanie. Dalszą część stanowi analiza najpowszechniejszych, nieprawdziwych osądów historyków, błędne posunięcia króla celowo nie zostały poruszone. Zakończeniem każdego fragmentu jest krótkie podsumowanie polityki władcy w danym aspekcie. Z uwagi, że moim zadaniem była polemika z opiniami najbardziej reprezentatywnych badaczy, oparciem dla niniejszej pracy była przede wszystkim literatura przedmiotu. W swoich dociekaniach próbowałam usprawiedliwić w zgodzie z faktami zbyt surowo oceniane posunięcia Zygmunta III oraz odpowiedzieć na pytanie, skąd wziął się niesłusznie negatywny wizerunek króla funkcjonujący w pamięci potomnych do dzisiaj.

Sigismund III Vasa (king of the Polish-Lithuanian Commonwealth 1587-1632, king of Sweden 1592/1594-1599) is one of the most controversial figures in the history of Poland. The monarch, whose reign lasted almost half a century, left behind a memory as contradictory as the times in which he had to rule. This thesis towards the black legend of the king and refers to his foreign policy, leaving out internal policy. My research aims to confront the allegations and sometimes falsehoods of Polish historians regarding the king's policy with Sweden, Moscow, the Habsburgs, the Hohenzollerns and the Ottoman Empire with reality. Therefore, the thesis was divided into 5 chapters, each of which concerns one of the directions of the monarch's foreign policy. Due to the fact that my aim was a polemic with the opinions of the most representative researchers, the basis of this thesis was primarily the subject literature. In my researching, I tried to explain away in accordance with the facts the too harshly evaluated activities of the King Sigismund III Vasa and answer the question where did the unfair and negative image of the king come from which continues to this day, in the memory of Polish contemporary nation.