Critical edition of Requiem and Salve Regina by Jan Engel with the composer's characteristics.

Głównym celem niniejszej pracy jest przedstawienie, w postaci tekstu przygotowanego do edycji źródłowo-krytycznej, dwóch wokalno-instrumentalnych dzieł religijnych Jana Engla, kapelmistrza i drukarza, działającego na terenie Rzeczypospolitej w II połowie XVIII wieku, a także opisanie sylwetki kompozytora i przegląd jego zachowanej twórczości. Praca zawiera transkrypcję wraz z komentarzem krytycznym niewydanych dotąd dzieł. Przedmiot badań stanowią unikatowe rękopisy: Requiem in Es przeznaczone na Canto, Alto, Tenore, Basso, Violino I, Violino II, Viola I, Viola II, Flauto I, Flauto II, Clarinetto I, Clarinetto II, Corno I, Corno II, Fondamento; o układzie części: I Requiem aeternam, II Dies irae, III Domine Jesu, IV Sanctus, V Hosanna, VI Agnus Dei; oraz Salve Regina, przeznaczone na Canto, Alto, Tenore, Basso, Violino I, Violino II, Violone, Organo. Oba manuskrypty są zachowane w zbiorze muzykaliów po kapeli oo. Paulinów na Jasnej Górze i są świadectwem recepcji twórczości kompozytora w środowisku klasztornym. Omawiane dzieła wpisują się w tradycję wspólnego wykorzystywania opracowań tekstów Requiem i Salve Regina podczas uroczystości żałobnych. Analizowane kompozycje reprezentują styl przedklasyczny, łączący jednocześnie nowe tendencje z elementami barokowymi. Ich głównym walorem jest ekspresja uzyskana w drodze umiejętnego połączenia warstwy słownej i muzycznej. Dzieła emanują pogodnym klimatem, skłaniając do pełnej nadziei refleksji na temat przejścia po śmierci do nowej rzeczywistości.

The primary aim of this work is to present two vocal-instrumental religious pieces of Jan Engel in form of text prepared for critical edition, as well as to describe the composer’s life and works. The thesis contains a source transcription along with critical commentary of the forgotten pieces by the conductor and publisher active on territory of Poland in 2nd half of 18th century. In the thesis two unique manuscripts create a basis of the research: 1) Requiem in Es, for Canto, Alto, Tenore, Basso, Violino I, Violino II, Viola I, Viola II, Flauto I, Flauto II, Clarinetto I, Clarinetto II, Corno I, Corno II, Fondamento; the piece consists of the following parts: I Requiem aeternam, II Dies irae, III Domine Jesu, IV Sanctus, V Hosanna, VI Agnus Dei; 2) Salve Regina for Canto, Alto, Tenore, Basso, Violino I, Violino II, Violone, Organo. Both manuscripts are preserved among the materials of the former music chapel in the Paulinian cloister in Jasna Góra. The manuscripts point toward particular reception of musical works in monastic environments in these times. The pieces described fit in the tradition of complementary usage of Requiem and Salve Regina during funeral ceremonies. Both represent preclassical style, merging new tendencies with baroque elements. Theirs foremost quality is suggestiveness, which was achieved by the skilfull combination of music and words. These works exude with serene ambience, and incline hopeful reflection on passing through death to new reality.