"Polish Piemont" - Podhale region and highlanders' tradition in history, anthropology and culture studies

Celem pracy jest przeanalizowanie rozwoju znaczenia Podhala dla polskiej kultury. Poszukując źródeł niesłabnącego zainteresowania tą tematyką wśród badaczy, pasjonatów i artystów, autorka przygląda się stopniowej aneksji góralszczyzny na przełomie wieków XIX i XX na potrzeby ruchów politycznych, a następnie ideologii państwowej. Uwzględniając rozwój funkcji uzdrowiskowej i turystycznej Podhala, zwraca uwagę na rolę, jaką środowisko Zakopanego – później i mniejszych miejscowości regionu - odegrało w kształtowaniu pokoleń przedwojennej inteligencji. Autorka wskazuje najważniejsze przejawy obecności góralszczyzny w badaniach antropologicznych oraz w tzw. sztuce wysokiej (muzyka, literatura, sztuka) – zarówno w ujęciu teoretycznym (prace badawcze z zakresu różnych dziedzin kultury), jak i praktycznym (utwory inspirowane góralszczyzną). Nakreśliwszy tło teoretyczne dla analizy elementów kultury popularnej (Jameson, Baudrillard, Debord), autorka podejmuje problem autentyczności tradycji. Wyróżniając główne błędy stereotypowego myślenia o góralszczyźnie, odwołuje się do relacji tubylców z obcymi, które od zawsze wpływały na obraz kultury Podhala. Wprowadza tym samym w obszerny rozdział poświęcony opisowi wybranych przejawów popkulturowych zapożyczeń z góralszczyzny, występujących w muzyce popularnej, telewizji, modzie i reklamie.

The aim of the thesis is to analyze the developing role of the Podhale region in Polish culture. In view of the uninterrupted interest which this topic has drawn over the past decades among scientists, devotees and artists, author observes gradual acquisition of highlanders’ folk culture to serve political formations and state ideology in the late 19th and early 20th centuries. Having regard to the development of both curative and touristic character of Podhale, author accentuates the role played by Zakopane – and a few minor locations – in forming of prewar intellectual elite of Poland. Author indicates the most significant examples of the Podhale tradition being featured in anthropological studies and so-called high culture (music, literature, art) – in both theoretical and practical approach. Having outlined the background for analysis of elements of popular culture (Jameson, Baudrillard, Debord), author discusses tradition in terms of its authenticity. Highlighting main and the most misleading assumptions about highlanders’ folk culture, author refers to the relations between local inhabitants and strangers as to the factor always influencing the view of Podhale. By this author introduces a comprehensive chapter dedicated to describe selected examples which use elements of highlanders’ culture (popular music, television, fashion and advertising).