"Kłamliwa praso, zamknij mordę!" - nazistowskie słowa wczoraj i dziś

"Lying press, shut your mouth!" - Nazi words yesterday and today

Przedmiotem badań niniejszej pracy licencjackiej są słowa, które odgrywały ważną rolę w czasach nazistowskich Niemiec. Badania opierają się na wnikliwej analizie i porównaniu znaczenia wybranych słów nazistowskich z ich użyciem we współczesnej prasie i polityce niemieckiej oraz ich słownikowym znaczeniem. Badania zaprezentowane w niniejszej pracy mają na celu odpowiedzieć na pytania, które nazistowskie słowa przeżywają obecnie swój renesans we współczesnym języku niemieckim i w jakim znaczeniu są obecnie używane oraz jak zmieniło się ich znaczenie od czasów III Rzeszy. W pierwszym rozdziale pracy, stanowiącym bazę teoretyczną dla późniejszych analiz i interpretacji znaczenia wybranych słów, zdefiniowane zostało pojęcie “innowacji słowotwórczych”, opisano sposoby ich tworzenia, podkreślając przy tym szczególną rolę słowotwórstwa.Drugi rozdział niniejszej pracy koncentruje się na przedstawieniu funkcji pełnionych przez nowe słowa. Szczególna uwaga skierowana jest na moc oddziaływania języka, tj. możliwość wpływania na odbiorców poprzez użycie konkretnych słów, które pozwalają użytkownikom języka osiągać zamierzone cele, a także kształtować rzeczywistość pozajęzykową.Trzeci rozdział skupia się na języku nazistów. Na wstępie streszczono historię powstania i upadku III Rzeszy Następnie zaprezentowano najważniejsze cechy słownictwa propagandy nazistowskiej. W końcowej części rozdziału zbadane zostały wybrane słowa o istotnym znaczeniu w języku propagandy hitlerowskiej, które wciąż są używane we współczesnej prasie i polityce niemieckiej. Wnikliwej analizie poddano tzw. “zakazane słowa”. Pod tym pojęciem rozumiane są słowa, którym naziści nadali nowe znaczenia i za ich pomocą realizowali zamierzone cele ideologiczne oraz polityczne.Ostatni rozdział pracy zawiera wyniki analiz oraz wyciągnięte z nich wnioski.

The subject of this bachelor's thesis research is words that played an important role during the Nazi era in Germany. The research is based on an in-depth analysis and comparison of the meaning of selected Nazi words with their use in contemporary German press and politics and their dictionary meaning. The research presented in this thesis aims to answer the questions: which Nazi words are currently experiencing a renaissance in modern German and in what sense they are used, and how their meaning has changed since the Third Reich. In the first chapter of the work, which provides the theoretical basis for the subsequent analysis and interpretation of the meaning of the selected words, the concept of “word-forming innovations” is defined, the ways of their creation are described, and while emphasizing the special role of word-forming,.The second chapter of this work focuses on presenting the functions performed by new words. Particular attention is paid to the power of language influence, i.e., the ability to influence audiences through the use of specific words, which allow language users to achieve their intended goals as well as to shape extralinguistic reality.The third chapter places Nazi language as the main focus of the study. Initially, the history of the rise and fall of the Third Reich is summarized. The next subsection presents the most important features of the vocabulary of Nazi propaganda. The final section of the chapter examines selected words of significance in the language of Nazi propaganda that are still used in contemporary German press and politics. The so-called “forbidden words” were analyzed in depth. Under this term are understood words to which the Nazis gave new meanings and with them pursued their intended ideological and political goals. .The last chapter of the work contains the results of the analyses and the conclusions drawn from them.

Gegenstand der vorliegenden Bachelorarbeit stellen die Wörter dar, die in der Nazi-Zeit eine wichtige Rolle spielten. Die Forschung basiert auf einer eingehenden Analyse und einem Vergleich der Bedeutung ausgewählter Nazi-Wörter mit ihrer Verwendung in der zeitgenössischen deutschen Presse und Politik und ihrer Bedeutungsbeschreibung im Wörterbuch. Im Rahmen dieser Untersuchung sollen folgende Forschungsfragen beantwortet werden: (1) Welche NS-Wörter erleben in der gegenwärtigen deutschen Sprache eine Renaissance und in welcher Bedeutung werden sie verwendet? (2) Wie hat sich ihre Bedeutung seit der Nazi-Zeit verändert. Im ersten Kapitel der Arbeit, das eine theoretische Grundlage für nachfolgende Analysen und Interpretationen der ausgewählten Wörter bildet, wurde der Begriff der sprachlichen Innovationen definiert, ihre Bildungsweise beschrieben und dabei die besondere Rolle der Wortbildung hervorgehoben.Im zweiten Kapitel wird auf die relevanten Funktionen neuer Wörter eingegangen. Besondere Aufmerksamkeit wird der Macht der Sprache gewidmet, d. h. der Möglichkeit der Beeinflussung der Rezipienten durch die Verwendung bestimmter Wörter, die es den Sprachbenutzern ermöglichen, ihre Ziele zu erreichen und die außersprachliche Wirklichkeit zu gestalten.Im Mittelpunkt des dritten Kapitels steht die Sprache der Nationalsozialisten. Zunächst wird kurz die Geschichte des Dritten Reiches vom Aufstieg bis zum Untergang beleuchtet. Nächstens werden die wichtigsten Merkmale des Wortschatzes der Nazi-Propaganda dargestellt. Anschließend werden ausgewählte Wörter untersucht, die in der Nazi-Zeit von Bedeutung waren und auch heute in der deutschen Presse und Politik verwendet werden. Die sog. „verbotenen Wörter“ werden eingehend analysiert. Darunter sind Wörter zu verstehen, denen die Nationalsozialisten neue Bedeutungen verliehen und mit denen sie ihre beabsichtigten ideologischen und politischen Ziele verfolgten. Das letzte Kapitel enthält die Ergebnisse der Analysen und die daraus gezogenen Schlussfolgerungen.