Popol Vuh music in Werner Herzog's films (on selected examples).

Praca jest w głównej części analizą trzech wybranych filmów Wernera Herzoga z lat 1972-1982 pod kątem muzyki filmowej. Kompozytorem był przede wszystkim Florian Fricke, przyjaciel reżysera, i jego zespół Popol Vuh. Analiza koncentruje się na relacjach obrazu i muzyki wraz z przywołaniem odpowiednich kontekstów historycznych, filozoficznych i muzykologicznych. Wstęp przybliża okoliczności współpracy Herzoga i Frickego, a także wpisuje ich dokonania w szersze tło obejmujące w szczególności spuściznę filmowej Nowej Fali i Nowego Filmu Niemieckiego (w odniesieniu do reżysera), a także kontestację i scenę tzw. krautrocka, czyli zachodnioniemieckiej muzyki psychodelicznej (w odniesieniu do kompozytora). Kolejne rozdziały poświęcone są trzem filmom fabularnym Herzoga: „Aguirre, gniew boży” (1972), „Nosferatu – wampir” (1979) oraz „Fitzcarraldo” (1982). Każdy z nich omawiany jest pod nieco innym kątem, wziąwszy pod uwagę również fakt, że muzyka Popol Vuh ulegała w międzyczasie znaczącym przemianom. Co więcej, Herzog nie korzystał wyłącznie z usług Floriana Frickego, tylko włączał do ścieżek dźwiękowych także inne, uprzednio nagrane kompozycje, pochodzące zwykle z różnych epok. Stąd też, szczególnie w „Fitzcarraldo”, dużo miejsca poświęcono na związki muzyki diegetycznej (opery) i niediegetycznej (Popol Vuh). „Nosferatu” z kolei jest horrorem (i zarazem wariacją na temat „Nosferatu – symfonii grozy” F.W. Murnaua z 1922 roku) i z związku z tym, ważne było podkreślenie jego ekspresjonistycznej proweniencji oraz przypomnienie tradycji muzyki filmowej w obrębie danego gatunku. Natomiast w „Aguirre” próba analizy muzykologicznej sąsiaduje m.in z koncepcją wzniosłości Immanuela Kanta, na którą zwracało uwagę kilku spośród badaczy dorobku Wernera Herzoga, i poszerzeniem tej koncepcji również o muzykę. Analiza wspólnego dorobku obydwu autorów pozwoliła na dostrzeżenie wielu zbieżności obecnych zarówno w ich wspólnym dziele, jak i w wypowiedziach dotyczących artystycznych wyborów. Stopniowe „rozbieganie się” gustów Herzoga i Frickego w latach osiemdziesiątych doprowadziło do ograniczenia, a następnie zaprzestania współpracy (po 1987 roku), przypieczętowanego przedwczesną śmiercią Frickego w 2001 roku.

The paper is mainly an analysis of three selected films by Werner Herzog from 1972-1982 in terms of film music. The composer was primarily Florian Fricke, a friend of the director, and his band Popol Vuh. The analysis focuses on the relationship between image and music, with reference to the relevant historical, philosophical and musicological contexts.The Introduction describes the circumstances of Herzog and Fricke's cooperation, and also places their achievements in a broader background, including in particular the legacy of the New Wave and New German Film (in relation to the director), as well as the contestation and the scene of the so-called krautrock, i.e. West German psychedelic music (in relation to the composer).The following chapters are devoted to three of Herzog's feature films: "Aguirre, the Wrath of God" (1972), "Nosferatu - Vampyre" (1979) and "Fitzcarraldo" (1982). Each of them is discussed from a slightly different angle, also considering the fact that Popol Vuh's music has undergone significant changes in the meantime. What's more, Herzog did not use only Florian Fricke's tunes, but also included other, previously recorded compositions, usually from different eras, in the soundtracks. Hence, especially in "Fitzcarraldo", a fair amount of text is devoted to the relationship between diegetic (opera) and non-diegetic (Popol Vuh) music. "Nosferatu", in turn, is a horror film (and at the same time a variation on "Nosferatu - a Symphony of Terror" by F.W. Murnau from 1922) and therefore it was important to emphasize its expressionist provenance and recall the tradition of film music within a given genre. In “Aguirre”, on the other hand, an attempt at a musicological analysis is adjacent to e.g. Immanuel Kant's concept of the sublime, which was pointed out by several researchers of Werner Herzog's output, and extending this concept also to music.The analysis of the joint output of both authors made it possible to notice many similarities present both in their combined work and in statements about artistic choices. Herzog's and Fricke's tastes gradually diverged in the 1980s, which led to a limitation and then an ending of cooperation (after 1987), sealed by Fricke's premature death in 2001.