The annual customs of Krakow region (babski comber) in a linguistic perspective

Przedmiotem przedstawionej pracy pt. „Doroczne obrzędy regionu krakowskiego (babski comber) w perspektywie językowej” jest analiza jednostki (babski) comber, która jako zwyczaj i jego nazwa ma charakter regionalny, stąd analiza ta odbywa się zarówno z perspektywy regionalizmu językowego, jaki i regionalizmu kulturowego. Celem pracy jest rekonstrukcja zwyczaju (babskiego) combra. Rekonstrukcja ta została dokonana w oparciu o analizę opisów etnograficznych oraz notacji słownikowych, wykorzystane zostały także badania etymologii wyrazu oraz jego struktury znaczeniowej. Analizie poddany został również materiał skupiony w gnieździe słowotwórczym rzeczownika comber obecny w polszczyźnie regionalnej Krakowa (comber, comber babski, combrzyć, wycombrzyć, combrzenie). W pracy wykorzystano metodologię lingwistyki kulturowej, badającej związki pomiędzy językiem a kulturą. Dane językowe będące przedmiotem analizy zaczerpnięte zostały z pracy Powiedziane po krakowsku. Słownik regionalizmów krakowskich pod red. D. Ochmann i R. Przybylskiej (PPK). Ponadto, stworzony został kwestionariusz ankietowy badający żywotność zwyczaju i jego pola leksykalno-semantycznego.Przytoczone w pracy opisy etnograficzne pozwoliły na przybliżenie wyobrażenia o dawnym przebiegu combrowych zabaw. Opisy te przyczyniły się także do uwypuklenia obecnej w (babskim) combrze symboliki płodnościowej. Przeprowadzona kwerenda wykazała, że poddana analizie jednostka comber uległa metonimii, w wyniku której doszło do przesunięcia pierwotnego znaczenia tego rzeczownika. Przegląd notacji słownikowych pozwolił również na zaobserwowanie wariantywności fonetycznych w obrębie formy comber.Na podstawie przedstawionych w pracy wyników badania ankietowego można stwierdzić, że choć sama nazwa dawnego krakowskiego zwyczaju (babskiego) combra jeszcze się utrzymuje, derywaty skupione w jej gnieździe słowotwórczym wychodzą już z użytku.

The subject of the presented work entitled "The annual customs of the Krakow region (“babski comber”) in a linguistic perspective" is an analysis of linguistic and cultural regionalism “(babski) comber”. The purpose of this study was to reconstruct the “(babski) comber” custom. This reconstruction was made on the basis of the analysis of ethnographic descriptions and dictionary notations. The research on the etymology of the word was also used. The derivatives of the noun “comber”, which in this work was considered a base form, were also analyzed. These derivatives are: verbs “combrzyć” and “wycombrzyć” and naun “combrzenie”. Method which was employed in this study is the methodology of cultural linguistics. The linguistic data, which are the subject of the analysis, were taken from the work “Powiedziane po krakowsku. Słownik regionalizmów” (“Dictionary of Krakow regionalisms”) edited by D. Ochmann and R. Przybylska. Furthermore, a questionnaire was created to examine today's knowledge of the custom and its lexical and semantic field.The ethnographic descriptions cited in the work allow us to imagine the old course of custom which was “babski comber”. These descriptions also contributed to the presentation of the fertility symbolism which is present in “(babski) comber”. The cited dictionary definitions showed that form comber was metonymized, as a result of which the first meaning of this noun was shifted. The review of dictionary notations also allowed for the observation of phonetic variations present in the form “comber”.On the basis of the results of the survey presented in this work, it can be concluded that although the name of the old Krakow custom “(babski) comber” still persists, its derivatives are no longer used.