"Józef Wilczyński & Alfred Kramarski - Building Enterprise"

„Przedsiębiorstwo budowlane J. Wilczyński & A. Kramarski” było spółką działającą w Krakowie przez krótki czas, w latach 1909-1912, które jednak wygrywało przetargi na budowę głośno dyskutowanych w tym czasie realizacji, takich jak osiedle na Salwatorze czy gmach Muzeum Techniczno-Przemysłowego. Celem pracy było przyjrzenie się budowniczym, którzy odebrali edukację dostępną w Krakowie i nie udali się na wyższe studia architektoniczne, a także zbadanie stylu ich realizacji, a więc zewnętrznego wyglądu dzieł, a także poruszenie kwestii wewnętrznego rozplanowania pomieszczeń. Te dwa aspekty pozwoliły na określenie poziomu artystycznego prac i miejsca budowniczych wśród innych twórców krakowskich tego okresu.Praca składa się z sześciu części. W pierwszej omówiony został stan badań na temat krakowskiej architektury przełomu XIX i XX wieku. Druga część zawiera skrótowy zarys sytuacji budowlanej w Krakowie tego okresu, uwzględniający wyłącznie aspekty istotne dla tematu. Trzecią część stanowią informacje biograficzne o Józefie Wilczyńskim i Alfredzie Kramarskim. Kolejny rozdział zawiera przegląd realizacji przedsiębiorstwa oraz ich porównanie z projektami, znalezionymi podczas kwerendy archiwalnej. W zestawieniu tym znalazły się wczesne, samodzielne dzieła budowniczych oraz ich wspólne dokonania jako spółki. Piąta część poświęcona jest analizie tych budynków, kamienic czynszowych i domów wolnostojących, zarówno pod względem rzutów, jak i wyglądu elewacji. Dla ustalenia wzorców, które oddziaływały na spółkę, dzieła te zostały porównane z innymi krakowskimi realizacjami tego czasu. Rozdział szósty to próba określenia stylu realizacji, oceny ich poziomu artystycznego oraz ustalenia miejsca budowniczych wśród innych krakowskich artystów początku XX wieku.

"Józef Wilczyński & Alfred Kramarski - Building Enterprise" was functioning in Cracow in the short period at the beginning of XXth century, between 1909 and 1912. The firm was present at the building site of most discussed buildings of those times.My aim was to present their works, determine their style and value, and specify their position among other architects in Cracow in two first decades of XXth century.