Strangeness as a source of humour, or on Witkacy's struggle with the monstrosity

Artykuł koncentruje się na zdziwieniu światem, a także poczuciu wyobcowania, jako źródle komizmu w twórczości Witkacego. Rozwijane od dzieciństwa wyczulenie na odmienność, ale także egzaltację, sztuczność i konwenans, doprowadziło artystę do postrzegania rzeczywistości w kategoriach groteski. Z czasem jego uwypuklająca wszelką potworność estetyka stała się nośnikiem światopoglądu katastroficznego. Zainspirowany Spenglerowską koncepcją pseudomorfozy oraz przygnębiony współczesnymi mu wydarzeniami politycznymi, Witkacy obawiał się, że ludzkość weszła w fazę schyłku i że dążąc do entropii, nie stworzy już niczego autentycznego ani godnego uwagi. Śmiech Witkacego zadaje pytanie o sens istnienia.

The essay discusses humour in the works of Stanisław Ignacy Witkiewicz – a modernist polymath whose extraordinary sensibility turned out to be both a blessing and a curse. His artistic output documents his life-long confrontation with an alien cosmos: the strangeness of others, as well as himself, never ceased to fascinate him. A master of the grotesque, he contemplated through his creations the most monstrous aspects of the human predicament. Inspired by Spengler’s concept of pseudomorphis, and disenchanted by European politics, he thought his world was heading towards entropic dissolution. This sense of an ending called up Witkacy’s finest comic talents, which were always tinged with seriousness. In fact, his laughter raises existential questions.