Simple view
Full metadata view
Authors
Statistics
Pozycja kobiet w społecznościach irokeskich.
Position of Women among the Iroquois
Irokezi, [kontr]kultura, 'gantowisas', kobieta, Ameryka Północna
Iroquois, [counter]culture, gantowisas, woman, North America
Zakres pracy obejmuje zagadnienie szczególnej pozycji kobiet w społecznościach irokeskich, zwłaszcza w historycznej Konfederacji Irokezów w dzisiejszym stanie Nowy Jork, USA. Przedstawiony w pierwszej części zarys historyczny jest wprowadzeniem dla późniejszego rozwinięcia aspektu kulturowego tego szczególnego miejsca kobiet w owej kulturze. Zostaje on następnie ujęty w bardziej szczegółowym kontekście społecznościowym, podzielonym na poszczególne relacje w nim panujące. Te powiązania i zależności panujące w społeczności, są bezpośrednio związane z uprawnieniami i obowiązkami gospodarczo - politycznymi kobiet, które stały na czele matrylinearnych rodów. Dzisiejsza rola i pozycja kobiet irokeskich jest w sporym dysonansie w stosunku do swojego tradycyjnego miejsca w niegdysiejszej Konfederacji; została ona znacznie zdegradowana w wyniku skolonizowania kontynentu przez Europejczyków, a późniejszych Amerykanów. Sama Liga [Konfederacja] Irokezów wywarła ogromny wpływ na kształtujący się naród amerykański i miała swój wydźwięk również w Europie. Aczkolwiek, te ewentualne wpływy nie miały bynajmniej związku z przejęciem kanonu umieszczania kobiet w centrum swoich kultur. Różnice między społecznościami napływowymi, tzw. zachodu, a obecnymi tam tubylczymi ludami Irokezów były zbyt znaczące. Jedna z kultur musiała przeważyć i zwyciężyła ta zachodnia. Wraz z tym, kobieta irokeska, jako ta niezastąpiona 'gantowisas', stała się niemal archaizmem, który wraz z postępującą akulturacją stał się niemożliwym do odtworzenia. I choć potomkowie tych kobiet wciąż żyją i przypominają o sobie, to zdają się być nie do końca świadomi tego, jak dalece posunięty jest proces amerykanizacji i mało prawdopodobnym jest go powstrzymać.
The content-related scope of this work concentrates mainly on the very special socio-political position of women in the Iroquois societies, especially in the historical and now ancient institution of Iroquois Confederacy [today New York State territory]. The first part of this paper, with a more detailed outlook of historical and cultural perspective on the Confederacy, is an introduction for a further understanding of this peculiar place that women used to occupy. Second part that follows, gives a complementary description of women participatory place in those socio-political relations within a whole community, which exclusively defines women’s obligations and prerogatives in broader aspects. A modern Iroquoian woman’s position in her society has diminished greatly along with the degradation of the traditional League institution and its pivotal structural units, which also resulted in a downfall of the cultural basis of it. During the ongoing European colonization, these two different cultures encountered and affected each other. Therefore, that Iroquoian one also influenced greatly on the Euro-American incomers. Eventually, one of them prevailed. And it was the western culture that did not comprehend the Iroquois model of society and worldview of women’s esteem. There was no place for traditional 'gantowisas', and there is no place for them now. The process of americanisation seems to have proceeded too far and too deeply to be stopped. Although contemporary Iroquois women decided to stand up for their traditional rights again, they are very unlikely to restore the power that originally bestowed upon women of Six Nations Confederacy.
dc.abstract.en | The content-related scope of this work concentrates mainly on the very special socio-political position of women in the Iroquois societies, especially in the historical and now ancient institution of Iroquois Confederacy [today New York State territory]. The first part of this paper, with a more detailed outlook of historical and cultural perspective on the Confederacy, is an introduction for a further understanding of this peculiar place that women used to occupy. Second part that follows, gives a complementary description of women participatory place in those socio-political relations within a whole community, which exclusively defines women’s obligations and prerogatives in broader aspects. A modern Iroquoian woman’s position in her society has diminished greatly along with the degradation of the traditional League institution and its pivotal structural units, which also resulted in a downfall of the cultural basis of it. During the ongoing European colonization, these two different cultures encountered and affected each other. Therefore, that Iroquoian one also influenced greatly on the Euro-American incomers. Eventually, one of them prevailed. And it was the western culture that did not comprehend the Iroquois model of society and worldview of women’s esteem. There was no place for traditional 'gantowisas', and there is no place for them now. The process of americanisation seems to have proceeded too far and too deeply to be stopped. Although contemporary Iroquois women decided to stand up for their traditional rights again, they are very unlikely to restore the power that originally bestowed upon women of Six Nations Confederacy. | pl |
dc.abstract.pl | Zakres pracy obejmuje zagadnienie szczególnej pozycji kobiet w społecznościach irokeskich, zwłaszcza w historycznej Konfederacji Irokezów w dzisiejszym stanie Nowy Jork, USA. Przedstawiony w pierwszej części zarys historyczny jest wprowadzeniem dla późniejszego rozwinięcia aspektu kulturowego tego szczególnego miejsca kobiet w owej kulturze. Zostaje on następnie ujęty w bardziej szczegółowym kontekście społecznościowym, podzielonym na poszczególne relacje w nim panujące. Te powiązania i zależności panujące w społeczności, są bezpośrednio związane z uprawnieniami i obowiązkami gospodarczo - politycznymi kobiet, które stały na czele matrylinearnych rodów. Dzisiejsza rola i pozycja kobiet irokeskich jest w sporym dysonansie w stosunku do swojego tradycyjnego miejsca w niegdysiejszej Konfederacji; została ona znacznie zdegradowana w wyniku skolonizowania kontynentu przez Europejczyków, a późniejszych Amerykanów. Sama Liga [Konfederacja] Irokezów wywarła ogromny wpływ na kształtujący się naród amerykański i miała swój wydźwięk również w Europie. Aczkolwiek, te ewentualne wpływy nie miały bynajmniej związku z przejęciem kanonu umieszczania kobiet w centrum swoich kultur. Różnice między społecznościami napływowymi, tzw. zachodu, a obecnymi tam tubylczymi ludami Irokezów były zbyt znaczące. Jedna z kultur musiała przeważyć i zwyciężyła ta zachodnia. Wraz z tym, kobieta irokeska, jako ta niezastąpiona 'gantowisas', stała się niemal archaizmem, który wraz z postępującą akulturacją stał się niemożliwym do odtworzenia. I choć potomkowie tych kobiet wciąż żyją i przypominają o sobie, to zdają się być nie do końca świadomi tego, jak dalece posunięty jest proces amerykanizacji i mało prawdopodobnym jest go powstrzymać. | pl |
dc.affiliation | Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych | pl |
dc.contributor.advisor | Walaszek, Adam - 101350 | pl |
dc.contributor.author | Waga, Wioletta | pl |
dc.contributor.departmentbycode | UJK/WSMP | pl |
dc.contributor.reviewer | Rybkowski, Radosław - 100834 | pl |
dc.contributor.reviewer | Walaszek, Adam - 101350 | pl |
dc.date.accessioned | 2020-07-24T12:29:23Z | |
dc.date.available | 2020-07-24T12:29:23Z | |
dc.date.submitted | 2012-10-18 | pl |
dc.fieldofstudy | amerykanistyka | pl |
dc.identifier.apd | diploma-71102-133941 | pl |
dc.identifier.project | APD / O | pl |
dc.identifier.uri | https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/184197 | |
dc.language | pol | pl |
dc.subject.en | Iroquois, [counter]culture, gantowisas, woman, North America | pl |
dc.subject.pl | Irokezi, [kontr]kultura, 'gantowisas', kobieta, Ameryka Północna | pl |
dc.title | Pozycja kobiet w społecznościach irokeskich. | pl |
dc.title.alternative | Position of Women among the Iroquois | pl |
dc.type | master | pl |
dspace.entity.type | Publication |