Medicinal substances and treatments to accelerate wound healing

Rany trudno się gojące stanowią interdyscyplinarny problem i duże wyzwanie dla współczesnej medycyny. Rany, których wygojenie nie nastąpiło w przeciągu 6-8 tygodni, definiują się jako rany przewlekłe. Do tej grupy zaliczane są: owrzodzenia o różnej etiologii, odleżyny oraz zakażone rany pooperacyjne. W ranie przewlekłej, najczęściej już̇ w fazie zapalenia, dochodzi do zaburzenia fizjologicznego procesu gojenia i nabycia przez ranę̨ określonych cech, które skutkują̨ upośledzeniem całego cyklu i w konsekwencji ubytkiem tkanki.W długotrwałym procesie gojenia bardzo często dochodzi do zakażenia drobnoustrojami. Najtrudniejszą grupę ran do wyleczenia stanowią rany zakażone biofilmem. Antybiotykoterapia w takich przypadkach okazuje się często niewystarczająca. Trudności w terapii zainfekowanych ran wynikają̨ ze szczególnej tolerancji biofilmu na czynniki środowiskowe, środki przeciwdrobnoustrojowe oraz aktywność́ układu immunologicznego.Postępowanie miejscowe w ranach powinno przebiegać zgodnie z wytycznymi ekspertów i opierać się na badaniach oraz dowodach naukowych. Wprowadzona przez grupę̨ ekspertów Europejskiego Towarzystwa Leczenia Ran strategia TIME, polegająca na holistycznym podejściu, uwzględnia wszystkie przyczyny przewlekłości ran wraz z czynnikami wpływającymi na ich gojenie. System TIME jest zbiorem zasad właściwego opracowania i miejscowego leczenia rany, składający się z czterech podstawowych elementów: opracowanie tkanek, kontrola infekcji i stanu zapalnego, utrzymywanie odpowiedniego poziomu nawilżenia w ranie, opracowanie brzegów rany i stymulacja naskórkowania.Sposób oczyszczania rany, diagnostyka mikrobiologiczna, zastosowanie miejscowo działających środków przeciwdrobnoustrojowych, dobór odpowiednich opatrunków i wspomaganie procesu gojenia metodami dodatkowymi muszą być́ zgodne z rodzajem i aktualnym stanem rany.Oczyszczanie jest pierwszym, niezwykle istotnym elementem miejscowego leczenia ran przewlekłych. Procedura oczyszczania ma ważne znaczenie dla właściwego gojenia się rany i skutecznie obniża ryzyko wystąpienia lub rozprzestrzenienia się̨ infekcji. Istnieją różne metody oczyszczania rany: irygacja ran za pomocą lawaseptyków, oczyszczanie chirurgiczne wykorzystujące sterylne narzędzia chirurgiczne, oczyszczanie2hydro chirurgiczne z wykorzystaniem noża wodnego lub terapia enzymatyczna rozpuszczająca tkanki.Kolejnym ważnym etapem jest kontrola stanu infekcji w ranie podczas stosowania preparatów antyseptycznych. Istotną wspólną cechą wszystkich preparatów antyseptycznych jest szerokie spektrum działania i minimalna toksyczność. Do najczęściej stosowanych należą oktenidyna, poliheksanid oraz związki jodowe.Złotym standardem leczenia ran są opatrunki, które tworzą wszystkie warunki dla prawidłowego gojenia ran. Zapewniają wilgotne środowisko, wchłaniają nadmiar wysięku, chronią przed uszkodzeniem oraz uwalniają aktywne substancję lecznicze. Dodatkowo w celu przyspieszenia gojenia się rany i zmniejszenia ryzyka powikłań można zastosować takie metody jak: ozonoterapia, terapia tlenem hiperbarycznym, terapia podciśnieniowa, elektrostymulacja, sonifikację czy larwoterapię.Podsumowując, duże znaczenie w procesie leczniczo-pielęgnacyjnym ran przewlekłych należy przypisać́ wszystkim wymienionym w niniejszej pracy metodom leczenia w tym również̇ strategii TIME, która jest podejściem systematycznym, odrzuca jednorazowe i mało skuteczne interwencje.

Hard-to-heal wounds constitute an interdisciplinary problem and a great challenge for modern medicine. Wounds that have not healed within 6-8 weeks are defined as chronic wounds. This group includes: ulcers of various etiology, bedsores, infected postoperative wounds. In a chronic wound, most often already in the inflammatory phase, the physiological healing process is disturbed and the wound acquires specific features, which result in the impairment of the entire cycle and, consequently, tissue loss.Microbial contamination is very common in the long-term healing process. The most difficult group of wounds to heal are those infected with biofilm. In such cases, antibiotic therapy often turns out to be insufficient. Difficulties in the treatment of infected wounds result from the special tolerance of the biofilm to environmental factors, antimicrobial agents and the activity of the immune system.Local management of wounds should follow expert guidance and be based on research and scientific evidence. The TIME strategy, introduced by a group of experts of the European Wound Treatment Society, based on a holistic approach, takes into account all causes of chronic wounds along with the factors influencing their healing. The TIME system is a set of principles for proper wound preparation and local treatment, consisting of four basic elements: tissue preparation, infection and inflammation control, wound moisturization, wound edge preparation and epidermal stimulation.The method of wound cleansing, microbiological diagnostics, application of local antimicrobial agents, selection of appropriate dressings and supporting the healing process with additional methods must be compatible with the type and current condition of the wound.Cleansing is the first, vitally important element of the local treatment of chronic wounds. The cleansing procedure is significant for proper wound healing and is effective in reducing the risk of infection development or spread. There are different methods of debridement: wound irrigation with the use of lavaseptics, surgical debridement using sterile surgical instruments, hydrosurgical debridement that uses a water knife, or tissue dissolving enzyme therapy.4Another crucial step is to control the condition of infection in the wound using antiseptic preparations. An important common feature of all antiseptic preparations is a broad spectrum of action and minimal toxicity. The most commonly used are octenidine, polyhexanide and iodine compounds.Dressings that create all conditions for proper wound healing are the gold standard of wound treatment. They provide a moist environment, absorb the excess of exudate, protect against damage and release active healing substances. Additionally, in order to accelerate the healing of the wound and reduce the risk of complications, the following methods can be used: ozone therapy, hyperbaric oxygen therapy, negative pressure therapy, electrostimulation, sonification or larval therapy.Summing up, a great importance in the treatment and care process of chronic wounds should be attached to all treatment methods listed in this paper, including the TIME strategy, which is a systematic approach, rejecting one-time and ineffective interventions.