Mechaniczne słowo w mechanicznym świecie: Mechaniczna Pomarańcza Anthony’ego Burgessa. Analiza porównawcza oryginału i włoskiego tłumaczenia Floriany Bossi.

A clockwork word in a clockwork world : Anthony Burgess’s A Clockwork Orange. Comparative analysis of the original and its Italia translation made by Floriana Bossi.

Futurystyczna wizja świata przedstawiona w książce Anthony'ego Burgessa pt. Mechaniczna Pomarańcza jest nie tylko przykładem niesamowitej fikcji, lecz ma także charakter uniwersalnej satyry społeczno-politycznej. Autor postanowił wykreować własny język, którym posługują się tylko młodzi bohaterowie książki, w celu oddania prawdziwej atmosfery panującej w stosunkach międzyludzkich w społeczeństwach objętych wyraźnym nadzorem władz i cenzury. Próba wytworzenia się specyficznego socjolektu, ma tu symboliczne znaczenie dla uwydatnienia panującej pośród młodych ludzi chęci oporu i walki o wolność słowa i wyboru. Kreatywność językowa socjolektu stwarza jednak duże wyzwanie dla tłumaczy chcących oddać w pełni wielopoziomowość znaczeń i różnorodność formy słownictwa. W mojej pracy zajęłam się analizą włoskiego tłumaczenia książki skupiając się w dużej mierze na widocznej w tłumaczeniu strategii udomowienia obcości oryginału i naturalizacji "udziwnień" słownictwa. Do analizy posłużyłam się trzynastoma tendencjami deformacyjnymi Antoine Bermana. Głównym założeniem pracy była analiza różnic wstępujący we włoskiej wersji książki, a także jaki wpływ takie zmiany miały na popularność dzieła we Włoszech.

Anthony Burgess in his famous book A Clockwork Orange uses a very creative way for describing his own futuristic vision of the society. The author presents his own sub-language in a very specific way: every act of communication between the young characters of the book reveals the revolutionary atmosphere inside the society and becomes a symbol of the free will and liberty of every human being. From the sociolinguistic perspective the work of Burgess represents a significant example of the linguistic creativity and its translation is often considered as an adventurous task. In my thesis I've decided to analyze the Italian version of the book mainly focusing on the visible tendency to naturalize and adapt culturally the innovative substance of the original version. In my linguistic research I've decided to use the "13 deforming tendencies" of Antoine Berman and focus on the lack of creativity in the Italian version of the book. The aim of my thesis is to analyze the differences between the modern bestseller book and it's Italian version.

Nel libro "A Clockwork Orange" di Anthony Burgess esistono due lingue parallele. L’inglese standard è la lingua in cui comunicano gli adulti, invece i giovani usano il gergo giovanile inventato dall’autore e chiamato il Nadsat. Lo scopo di questa tesi consiste nel presentare un’analisi del Nadsat come caso specifico del gergo giovanile, e procedere alla comparazione delle sue due differenti versioni del medesimo linguaggio: una originale in lingua inglese, inventata da Anthony Burgess e l’altra italiana, affidata a Floriana Bossi. Dopo un breve riassunto del contenuto del libro e la presentazione dell’autore, il suo profilo artistico e filosofico, si passerà ad un’analisi dettagliata del materiale linguistico per verificare l’efficacia della strategia traduttiva scelta dalla traduttrice nella versione italiana. Il punto centrale dell’analisi sarà il concetto di negoziazione nella traduzione interlinguistica, e il ruolo del traduttore come mediatore culturale nel processo di interpretazione e decodificazione del contenuto.