Przecięcie prawa konkurencji i cyfrowych praktyk handlowych w Unii Europejskiej: Analiza pojawiających się manipulacji rynkowych opartych na sztucznej inteligencji

Niniejsza praca magisterska bada przecięcie prawa antymonopolowego i konkurencji, sztucznej inteligencji (AI) oraz unijnego (UE) ramowego systemu regulacyjnego w kontekście rynków cyfrowych. Krytycznie analizuje, w jaki sposób praktyki oparte na sztucznej inteligencji, takie jak algorytmy ustalania cen, scraping danych oraz zautomatyzowane systemy rekomendacji, kwestionują tradycyjne koncepcje prawa konkurencji i sprawiedliwości. Badanie identyfikuje ograniczenia podstawowych zasad wynikających z artykułów 101 i 102 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) w radzeniu sobie z tymi wyzwaniami, zwłaszcza w erze zdominowanej przez nieprzejrzyste, autonomiczne systemy.Poprzez analizę kluczowych instrumentów regulacyjnych, w tym Aktu o rynkach cyfrowych (DMA), Aktu o usługach cyfrowych (DSA) oraz Aktu o sztucznej inteligencji (AI Act), badanie ocenia wysiłki UE na rzecz zapewnienia uczciwości, przejrzystości i odpowiedzialności na rynkach napędzanych przez AI. Pomimo swojej siły w zakresie odpowiedzialności platform, monopolizacji danych oraz stronniczości algorytmicznej, ramy te ujawniają istotne luki w regulacji systemów AI o średnim poziomie ryzyka, harmonizacji egzekwowania przepisów w różnych państwach członkowskich oraz rozwiązywaniu wyzwań transgranicznych w globalnych rynkach cyfrowych.Orzecznictwo, w tym przełomowe decyzje, takie jak Eturas, Google Shopping i SAS Institute Inc., uwydatnia złożoność regulowania manipulacji rynkowej opartej na AI oraz podkreśla konieczność integracji prawa konkurencji z szerszymi regulacjami dotyczącymi handlu cyfrowego. Poprzez analizę tych spraw niniejsza praca rzuca światło na napięcie między wspieraniem innowacji a ochroną uczciwej konkurencji na rynku, wskazując na pilną potrzebę bardziej spójnych i adaptacyjnych ram regulacyjnych.Badanie kończy się konkretnymi rekomendacjami dotyczącymi reform politycznych i prawnych, w tym rozszerzenia zakresu Aktu o sztucznej inteligencji na systemy AI o średnim poziomie ryzyka, zmian w Dyrektywie o nieuczciwych praktykach handlowych (UCPD) uwzględniających specyfikę praktyk cyfrowych oraz ustanowienia scentralizowanego organu nadzorczego UE w celu zapewnienia spójnego egzekwowania przepisów. Wyniki podkreślają również znaczenie międzynarodowej współpracy w harmonizacji globalnych standardów zarządzania AI.Ostatecznie, niniejsza praca przyczynia się do akademickiej i politycznej dyskusji na temat regulacji rynków napędzanych przez AI, oferując wgląd w to, jak UE może nawigować wśród złożoności innowacji technologicznych, jednocześnie podtrzymując swoje zobowiązanie do uczciwej konkurencji i ochrony konsumentów w coraz bardziej zdigitalizowanej gospodarce.

This thesis explores the intersection of antitrust and competition law, artificial intelligence (AI), and the European Union’s (EU’s) regulatory framework in the context of digital markets. It critically examines how AI-driven practices such as pricing algorithms, data scraping, and automated recommendation systems challenge traditional concepts of competition law and fairness. The study identifies the limitations of foundational principles under Articles 101 and 102 of the Treaty on the Functioning of the European Union (TFEU) in addressing these challenges, particularly in an era dominated by opaque, autonomous systems.Through an analysis of key regulatory instruments, including the Digital Markets Act (DMA), Digital Services Act (DSA), and Artificial Intelligence Act (AI Act), the research evaluates the EU’s efforts to ensure fairness, transparency, and accountability in AI-driven markets. These frameworks, while robust in addressing platform accountability, data monopolization, and algorithmic bias, reveal critical gaps in regulating medium-risk AI systems, harmonizing enforcement across Member States, and tackling cross-border challenges in global digital markets.Case law, including landmark decisions such as Eturas, Google Shopping, and SAS Institute Inc., amplifies the complexities of regulating AI-driven market manipulation and highlights the necessity of integrating competition law with broader digital trade regulations. By engaging with these cases, the thesis illuminates the tension between fostering innovation and safeguarding market fairness, identifying a pressing need for a more cohesive and adaptive regulatory framework.The study concludes with actionable recommendations for policy and legal reforms, including the expansion of the AI Act to cover medium-risk AI systems, revisions to the Unfair Commercial Practices Directive (UCPD) for digital-specific practices, and the establishment of a centralized EU oversight body to ensure consistent enforcement. The findings also emphasize the importance of international cooperation in harmonizing global standards for AI governance.Ultimately, this thesis contributes to the academic and policy discourse on the governance of AI-driven markets, offering insights into how the EU can navigate the complexities of technological innovation while upholding its commitment to fair competition and consumer protection in an increasingly digitalized economy.