Patrioci i Partyzanci: Sprawa Patolicheva jako punkt rozbieżności w rozwoju białoruskiej tożsamości narodowej

Historyczna tożsamość narodu białoruskiego charakteryzuje się pewnym stopniem niejasności, który w dużej mierze został wykorzeniony z innych byłych państw radzieckich. Wbrew przewidywaniom wczesnych obserwatorów i badaczy postkolonialnych, historia Białorusi po uzyskaniu niepodległości została szeroko zdefiniowana przez intensywną rosyjsko-radzieckcką tożsamość polityczną i społeczną we wszystkich kwestiach życia, ze szkodą dla lokalnych zwolenników westernizacji i białorusizacji. Biorąc pod uwagę tendencję państwa białoruskiego do wykorzystywania i zachowywania rosyjskojęzycznych obrazów i praktyk ZSRR, współcześni obserwatorzy często łączą upadek białoruskiej tożsamości z bezpośrednimi represjami reżimu radzieckiego. Takie twierdzenia nie uwzględniają jednak holistycznego modelu historycznego badania ciągłości tożsamości regionalnej. Historycznie rzecz biorąc, Białoruś nie była siedzibą państwa tytularnego ani spójnego etnicznego autorytetu religijnego, ale raczej zachowała znaczny stopień anachronicznych cech, które pozwoliły nacjonalistycznym wyrażeniom Białorusinów wcielić się w tło życia politycznego. Nigdzie nie widać tego wyraźniej niż w 1953 r., kiedy Kreml próbował usunąć białoruskiego pierwszego sekretarza Mikołaja Patolicheva na podstawie promowania etnicznych Białorusinów na stanowiska władzy. Pomimo rosyjskiego pochodzenia Patolicheva i posłuszeństwa okazywanego Moskwie w każdej innej republice radzieckiej, plenum białoruskich przywódców odmówiło usunięcia go ze stanowiska. Ten przejaw lokalnej autonomii, w połączeniu z wcześniejszymi doświadczeniami narodu białoruskiego podczas II wojny światowej, stanowi znaczący punkt zwrotny w procesie kształtowania się tożsamości w regionie. Ta "sprawa Patolicheva" ostatecznie stworzyła podstawę unikalnego białoruskiego modelu ekspresji narodowej, w ramach którego przejmowanie głównie rosyjskich struktur społecznych i politycznych zostało zhybrydyzowane z tą samą białoruską tożsamością przypisaną ludności przez rząd radziecki. Ta "paszportowa świadomość narodowa" stała się później normą, zgodnie z którą działały współczesne struktury społeczno-polityczne Republiki Białorusi, co czyni ją coraz bardziej istotną w sferze studiów poradzieckich i Europy Środkowo-Wschodniej w dzisiejszych czasach.

The historical identity of the Belarusian people is marked by a degree of nebulousness which has largely been expunged from other former Soviet states. Contrary to the predictions of early observers and postcolonial scholars, Belarus’ post-independence history has been broadly defined by an intensive Russo-Soviet political and social identity in all matters of life, much to the detriment of local advocates for Westernization and Belarusization. Given the tendency of the Belarusian state to employ and retain the Russophonic imagery and practices of the USSR, contemporary observers have often linked the demise of the Belarusian identity to the direct repression of the Soviet regime. Such assertions, however, do not take into consideration a holistic model of historical examination of the continuity of regional identity. Belarus has not, historically speaking, been the home of a titular state or consistent ethnic religious authority, but rather retains a significant degree of anachronistic features which have enabled the nationalistic expressions of Belarusians to meld into the backdrop of political life. Nowhere is this seen more clearly than in 1953, when the Kremlin attempted to have the Belarusian First Secretary Nikolai Patolichev removed on the basis of promoting ethnic Belarusians to positions of power. Despite Patolichev’s Russian ethnicity, and the deference given to Moscow in every other Soviet republic, a plenum of Belarusian leadership refused to remove him from his position. This display of localized autonomy, coupled with the previous experiences by the Belarusian people during the Second World War, marks a significant turning point in the continuity of identity formation in the region. This “Patolichev affair” ultimately formed the basis of a uniquely Belarusian model of national expression, under which the appropriation of mostly Russian social and political structures became hybridized with the same Belarusian identity assigned to the population by the Soviet government. This “passport national awareness” would later become the norm that the contemporary sociopolitical structures of the Republic of Belarus would operate under, making it increasingly relevant in the sphere of post-Soviet and CEE studies in the present day.