Simple view
Full metadata view
Authors
Statistics
Skażenie metalami śladowymi dzikich roślin jadalnych
Trace metals contamination of wild edible plants
dzikie rośliny jadalne, ekotoksykologia, Daucus carota, Plantago lanceolata, ASA, metale ciężkie.
wild edible plants, ecotoxicology, Daucus carota, Plantago lanceolata, ASA, heavy metals.
Jednym z najstarszych sposobów zdobycia pożywienia przez człowieka jest zbieractwo. Aby zgromadzić pożywienie w niezbędnych do przeżycia ilościach człowiek musiał pozyskiwać ze środowiska między innymi rozmaite gatunki dziko rosnących jadalnych roślin. W dzisiejszych czasach zielarstwo i zbiór dzikich roślin jadalnych na nowo stają się popularne. Jednakże w dobie postępującej urbanizacji i wszechobecnych zanieczyszczeń środowiska nasuwa się pytanie o bezpieczeństwo tego rodzaju praktyk. Wciąż niewiele wiadomo na temat zanieczyszczenia metalami ciężkimi pospolitych przedstawicieli dzikich roślin jadalnych. Dlatego też, celem przedstawionych badań było porównanie jadalnych organów dwóch gatunków, korzeni dzikiej marchwi zwyczajnej (Daucus carota) oraz liści babki lancetowatej (Plantago lanceolata) zebranych w trzech różnych miejscach, potencjalnie zanieczyszczonym (poindustrialnym), potencjalnie niezanieczyszczonym (obszary wiejskie) oraz wykazującym cechy pośrednie (obszar podmiejski). Po mineralizacji w kwasach próbek zebranych prób roślinnych oznaczono przy pomocy absorpcyjnego spektrofotometru atomowego stężenia pięciu metali ciężkich: miedzi, żelaza, cynku, ołowiu i kadmu, a następnie porównano ze sobą gatunki oraz stanowiska. Stanowisko zanieczyszczone odznaczało się najwyższym stopniem skażenia przez Zn, Pb i Cd. Liście P. lanceolata średnio akumulowały więcej Cu i Zn, zaś korzenie D. carota odznaczały się wyższym stężeniem Fe i Cd. Akumulacja Pb w obu gatunkach była podobna. Stopień zanieczyszczenia Cd oraz Pb przekracza bezpieczne dozwolone limity na wszystkich stanowiskach. Natomiast stopień zanieczyszczenia Zn został przekroczony na stanowisku „Bolesław”.
One of the oldest ways for humans to obtain food is by gathering. To gather food in the amounts necessary for survival, men had to obtain from the environment, among other things, various species of wild-growing edible plants. Nowadays herbalism and harvesting wild edible plants are becoming popular again. However, in the era of progressive urbanization and ubiquitous environmental pollution, a question arises about the safety of these practices. Little is known about heavy metal contamination of common wild edible plants. Therefore, the presented research aimed to compare the edible organs of two species: the roots of wild carrot (Daucus carota) and the leaves of ribwort plantain (Plantago lanceolata) collected in three places: potentially contaminated (post-industrial), potentially unpolluted (rural areas) and intermediate (suburban area). After mineralization of the collected plant samples in acids, the concentrations of five heavy metals: copper, iron, zinc, lead and cadmium were measured using an atomic absorption spectrophotometer, and then the species and sites were compared with each other. The polluted site was characterized by the highest degree of contamination with Zn, Pb and Cd. The leaves of P. lanceolata on average accumulated more Cu and Zn, while the roots of D. carota had higher concentrations of Fe and Cd. Lead accumulation in both species was similar. Contamination level of Cd and Pb exceeds the safe permitted limits at all sites. Whereas the level of Zn contamination was exceeded at the "Bolesław" site.
dc.abstract.en | One of the oldest ways for humans to obtain food is by gathering. To gather food in the amounts necessary for survival, men had to obtain from the environment, among other things, various species of wild-growing edible plants. Nowadays herbalism and harvesting wild edible plants are becoming popular again. However, in the era of progressive urbanization and ubiquitous environmental pollution, a question arises about the safety of these practices. Little is known about heavy metal contamination of common wild edible plants. Therefore, the presented research aimed to compare the edible organs of two species: the roots of wild carrot (Daucus carota) and the leaves of ribwort plantain (Plantago lanceolata) collected in three places: potentially contaminated (post-industrial), potentially unpolluted (rural areas) and intermediate (suburban area). After mineralization of the collected plant samples in acids, the concentrations of five heavy metals: copper, iron, zinc, lead and cadmium were measured using an atomic absorption spectrophotometer, and then the species and sites were compared with each other. The polluted site was characterized by the highest degree of contamination with Zn, Pb and Cd. The leaves of P. lanceolata on average accumulated more Cu and Zn, while the roots of D. carota had higher concentrations of Fe and Cd. Lead accumulation in both species was similar. Contamination level of Cd and Pb exceeds the safe permitted limits at all sites. Whereas the level of Zn contamination was exceeded at the "Bolesław" site. | pl |
dc.abstract.pl | Jednym z najstarszych sposobów zdobycia pożywienia przez człowieka jest zbieractwo. Aby zgromadzić pożywienie w niezbędnych do przeżycia ilościach człowiek musiał pozyskiwać ze środowiska między innymi rozmaite gatunki dziko rosnących jadalnych roślin. W dzisiejszych czasach zielarstwo i zbiór dzikich roślin jadalnych na nowo stają się popularne. Jednakże w dobie postępującej urbanizacji i wszechobecnych zanieczyszczeń środowiska nasuwa się pytanie o bezpieczeństwo tego rodzaju praktyk. Wciąż niewiele wiadomo na temat zanieczyszczenia metalami ciężkimi pospolitych przedstawicieli dzikich roślin jadalnych. Dlatego też, celem przedstawionych badań było porównanie jadalnych organów dwóch gatunków, korzeni dzikiej marchwi zwyczajnej (Daucus carota) oraz liści babki lancetowatej (Plantago lanceolata) zebranych w trzech różnych miejscach, potencjalnie zanieczyszczonym (poindustrialnym), potencjalnie niezanieczyszczonym (obszary wiejskie) oraz wykazującym cechy pośrednie (obszar podmiejski). Po mineralizacji w kwasach próbek zebranych prób roślinnych oznaczono przy pomocy absorpcyjnego spektrofotometru atomowego stężenia pięciu metali ciężkich: miedzi, żelaza, cynku, ołowiu i kadmu, a następnie porównano ze sobą gatunki oraz stanowiska. Stanowisko zanieczyszczone odznaczało się najwyższym stopniem skażenia przez Zn, Pb i Cd. Liście P. lanceolata średnio akumulowały więcej Cu i Zn, zaś korzenie D. carota odznaczały się wyższym stężeniem Fe i Cd. Akumulacja Pb w obu gatunkach była podobna. Stopień zanieczyszczenia Cd oraz Pb przekracza bezpieczne dozwolone limity na wszystkich stanowiskach. Natomiast stopień zanieczyszczenia Zn został przekroczony na stanowisku „Bolesław”. | pl |
dc.affiliation | Wydział Biologii | pl |
dc.area | obszar nauk przyrodniczych | pl |
dc.contributor.advisor | Laskowski, Ryszard - 129868 | pl |
dc.contributor.author | Halik, Bartosz | pl |
dc.contributor.departmentbycode | UJK/WBNOZ | pl |
dc.contributor.reviewer | Laskowski, Ryszard - 129868 | pl |
dc.contributor.reviewer | Fiałkowski, Wojciech - 100805 | pl |
dc.date.accessioned | 2022-10-26T21:33:29Z | |
dc.date.available | 2022-10-26T21:33:29Z | |
dc.date.submitted | 2022-10-26 | pl |
dc.fieldofstudy | biologia | pl |
dc.identifier.apd | diploma-147107-259815 | pl |
dc.identifier.uri | https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/302712 | |
dc.language | pol | pl |
dc.subject.en | wild edible plants, ecotoxicology, Daucus carota, Plantago lanceolata, ASA, heavy metals. | pl |
dc.subject.pl | dzikie rośliny jadalne, ekotoksykologia, Daucus carota, Plantago lanceolata, ASA, metale ciężkie. | pl |
dc.title | Skażenie metalami śladowymi dzikich roślin jadalnych | pl |
dc.title.alternative | Trace metals contamination of wild edible plants | pl |
dc.type | licenciate | pl |
dspace.entity.type | Publication |