ITALIAN RENAISSANCE FENCING TEXTBOOKS IN THE COLLECTIONS OF JAGIELLONIAN LIBRARY AND UNIVERISTY LIBRARY IN POZNAŃ

W pracy zostały przedstawione podręczniki opublikowane na Półwyspie Apenińskim w XVI i XVII wieku. Starodruki znajdują się obecnie w Bibliotece Jagiellońskiej i Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu.We wprowadzeniu poruszone zostały zagadnienia dotyczące sytuacji politycznej państw włoskich w XVI wieku (która nie pozostaje bez wpływu na tę szczególną gałąź tamtejszego rynku wydawniczego), zawodu fechmistrza, oraz specyficznych cech szermierki włoskiej. Kilka słów zostało także poświęcone rynkowi wydawniczemu, obiegowi książki i proweniencji starodruków w polskich bibliotekach, co pozwoli zachować rozprawie spójną całość.W pierwszej części zostają przedstawione dzieje szermierki włoskiej w okresie renesansu, ze szczególnym uwzględnieniem opisywanych podręczników. Przybliżono historię wydawniczą oraz zwrócono uwagę na kilka najważniejszych idei zawartych w opisywanych tekstach.Rozdział drugi, to opis bibliologiczny zachowanych egzemplarzy. Poza powierzchownym opisem, przybliżona zostaje proweniencja, losy książek, oraz ich stan zachowania.W części trzeciej zamieszczono wykaz polskich autorów, piszących o włoskim stylu walki rapierem okresu renesansu. Ponieważ prac tych nie ma za wiele, rozdziału został rozszerzony o wszystkich polskich autorów piszących na temat dawnej europejskiej szermierki, których teksty mają naukowy charakter. W wykazie znalazły się też krótkie biogramy i osiągnięcia osób, które, co prawda nie publikują na temat szermierki europejskiej, albo nie publikują wcale, ale ich wiedza, wkład i profesjonalizm w popularyzowaniu dawnych, zachodnich metod fechtunku jest tak wielki, że na niektórych polach znaczy on więcej niż niejedna, nawet najlepsza publikacja.W tej części pracy został ujawniony plagiat, jakiego dopuścił się prof. Zbigniew Czajkowski w swojej rozprawie doktorskiej z 1984 r., w którym opisuje on historię dawnej szermierki europejskiej. Z uwagi na objętość, zostało przytoczone jedynie kilka fragmentów jego dysertacji, które wzbudzają wątpliwości, co do ich autorstwa.Na końcu pracy znajduje się słowniczek, który może ułatwić czytelnikowi zrozumienie trudniejszych zagadnień.

The work presents fencing textbooks published in the 16th and 17th centuries on the Apennine Peninsula. Old prints are currently in the Jagiellonian Library and in the Poznań University Library.The introduction deals with the political situation of the Italian states in the 16th century (which has an impact on this particular branch of the local publishing market), the profession of fencing master and the specific features of Italian fencing. Few words were also devoted to the publishing market, book circulation and the provenance of old prints in Polish libraries, which will allow dissertation to be kept as a coherent whole. The first part presents the history of Italian fencing during the Renaissance, with particular emphasis on the manuals described. The publishing history was presented and some of the most important ideas contained in the described texts were highlighted.The second chapter is a bibliological description of the surviving copies. In addition to the superficial description, the provenance, fate of books and their state of preservation are presented.The third part contains a list of Polish authors who write about the Italian style of fighting with the rapier of the Renaissance period. Since there are not many of these works, the chapter has been expanded to include all Polish authors writing on the subject of old European fencing whose texts are of a scientific nature. The list also includes short biographies and achievements of people who, admittedly, do not, publish about European fencing or do not publish at all, but their knowledge contribution and professionalism in popularizing the old Western methods of fencing is so great that in some fields it means it is more than many, even the best publications. This part of the work shows the plagiarism committed by prof. Zbigniew Czajkowski in his 1984 doctoral dissertation, in which he describes the history of the former European fencing. Due to the volume, only a few fragments of his dissertation have been cited, which raise doubts as to their authorship. There is a glossary at the end of the paper that may help the reader understand more difficult issues.