Irrationalism of the modern mass culture on the example of vampire movies

Celem pracy jest analiza fenomenu, jakim jest postmodernistyczna kultura oraz kultura masowa. Jej specyficzne cechy oraz rola, jaką odgrywa w społeczeństwie ponowoczesnym zostały zobrazowane w oparciu o współczesny trend, jakim jest zjawisko wampiromanii, czyli moda na filmy i literaturę, w których głównymi bohaterami są wampiry. Główną tezą, jaką stawia autorka, jest założenie, że dzięki dogłębnej analizie wytworów kultury popularnej, można dowiedzieć się o kondycji współczesnego społeczeństwa, o jego emocjach, problemach czy potrzebach. Nawet pozornie najbardziej irracjonalna tematyka filmów czy literatury masowej, pozwala dotrzeć do swoistej filozofii mas, ich przekonań i wartości, jakie odczytują z jej wytworów. W pracy została przedstawiona perspektywa teoretyczna dotycząca charakterystyki kultury postmodernistycznej i kultury masowej. Kryteria opisujące kulturę popularną zostały wyselekcjonowane i dobrane pod względem adekwatności do poruszanej problematyki wampiromanii. Zaprezentowana została również teoria dotycząca irracjonalizmu w ludzkim postępowaniu oraz skłonności do tzw. myślenia magicznego. Na potrzeby badania, pokrótce została też przybliżona postać wampira - jak wierzenia w tę postać kształtowały się na przestrzeni dziejów. W ramach pracy zostały przeprowadzone trzy rodzaje badań. Kluczowym badaniem była analiza treści dwunastu wybranych filmów o wampirach. Wyniki uzyskane w analizie, zostały następnie wykorzystane do dwóch kolejnych badań – analizy treści blogów internetowych oraz wywiadów swobodnych z widzami filmów o wampirach.

The purpose of this study was to analyze the phenomenon of postmodern culture and mass culture. Their characteristics and role, which they play in the postmodern society, are presented based on vampire movies. The author argues, that thanks to detailed analysis of the products of popular culture, researcher can find out condition of modern society and also about its emotions, problems or needs. Seemingly irrational movies and literature themes allow coming down philosophy of the masses, their beliefs and values, which they read from popular culture products. In the study, theory concerning the characteristics of postmodern culture and mass culture is presented. Criteria describing popular culture were selected for appropriateness to the discussed topic of vampire movies. Theories about irrationalism in human behavior and theories about prone to magical thinking are also presented in this study. The vampire figure is described; the author explains different imaginations of it throughout history. The author conducted three studies. Movies’ content analysis was the main study and it gave the results, which then were used in two other studies: internet blogs’ content analysis and individual interviews with the fans of vampire movies.