David Hume's Theory of Justice

Głównym celem pracy jest krytyczna analiza teorii sprawiedliwości Davida Hume'a. Praca składa się z trzech rozdziałów. W rozdziale 1. naszkicowano kontekst historyczny omawianego zagadnienia - filozoficzne dziedzictwo T. Hobbesa, spory tzw. moralistów brytyjskich oraz tradycje empiryzmu brytyjskiego - a także podstawy systemu filozoficznego Hume'a - jego epistemologii, teorii działania oraz filozofii moralnej. W rozdziale 2. omówiono kluczowe dla Hume'owskiej etyki pojęcie cnoty oraz wprowadzone przez szkockiego myśliciela rozróżnienie na cnoty naturalne i cnoty sztuczne. Uwaga skupiona została głównie na tych drugich, a także na ściśle z nimi związanych konwencjach społecznych wraz z ich genezą, charakterystyką oraz powstałymi na ich gruncie normami. Podjęto również próbę odpowiedzi na pytanie, dlaczego cnoty sztuczne, pomimo ich zasadniczej odmienności od cnót naturalnych, są przedmiotem moralnej aprobaty. W rozdziale 3. ma miejsce szczegółowa analiza teoria sprawiedliwości Hume'a sensu stricto oraz dwóch wchodzących w jej skład teorii szczegółowych - teorii własności oraz teorii przyrzeczeń. Wypunktowano zarówno mocne, jak i słabe strony tych teorii, a także dokonano ogólnego podsumowania rozważań.Dodatkowym celem pracy jest położenie podwalin pod bardziej rozbudowaną rekonstrukcję filozofii prawa Hume'a. Cel ten zrealizowany został poprzez odpowiednie rozłożenie akcentów pracy, wykorzystanie niektórych narzędzi dostarczanych przez współczesną filozofię prawa, a także nawiązania do współczesnych koncepcji filozoficznych i filozoficzno-prawnych, takich jak analiza pojęcia konwencji przeprowadzona przez D. Lewisa, czy niektóre nurty współczesnej teorii przyrzeczeń.

The main aim of the thesis is to provide critical analisys of David Hume's theory of justice. The thesis is composed of three chapters. In chapter 1, the historical background of the subject – the philosophical legacy of T. Hobbes, debates among British moralists and the British empiricist tradition – is sketched, and the basics of Hume's philosophical system – his epistemology, theory of action and moral philosophy – are presented. In chapter 2, the essential for Hume's ethics notion of virtue is interposed, and the contradistinction between natural virtues and artificial virtues is discussed. The attention is also focused on the social conventions – their origins, characteristics and convention-based norms. An attempt is made to answer the question, whether artificial virtues are the subject of moral approbation, despite various differences between them and natural virtues. In chapter 3, the detailed analysis of Hume's theory of justice – consisted of two speficic theories, namely: Hume's theory of property and Hume's theory of obligations – is developed. The avdantages and difficulties of those theories are pointed out and the general summary of the subject is presented.The additional aim of the paper is to prepare the ground for the more extensive reconstruction of Hume's philosophy of law. This aim is achieved by general composition of the thesis, by using some tools provided by contemporary philosophy of law and by direct references to contemporary legal and philosophical ideas, such as D. Lewis' analysis of convention or some contemporary theories of obligation.